Thúc đẩy làn sóng khởi nghiệp xanh

Chia sẻ tại Hội thảo “Khởi nghiệp xanh và bền vững trong kỷ nguyên chuyển đổi số: Xu hướng và cơ hội tại Việt Nam” do Trung tâm Hỗ trợ Khởi nghiệp và Đổi mới sáng tạo TP. Hồ Chí Minh (SIHUB) và Trung tâm Nghiên cứu Kinh doanh và Hỗ trợ Doanh nghiệp (BSA), Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất lượng cao phối hợp cùng tổ chức chiều 11/9, bà Trần Hoàng Phú Xuân – Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Kết nối Thời trang (Faslink JSC) cho biết với hơn 14 năm hoạt động, Faslink đã đưa nhiều nguyên liệu vải sợi bền vựng ứng dụng vào thời trang và được sự đón nhận tích cực của thị trường. Fastlink đã được vinh danh Top 100 Doanh nghiệp SME phát triển nhanh năm 2021, góp phần tích cực bảo vệ môi trường.

Không chỉ Faslink JSC,  xu hướng đang chuyển mình mạnh mẽ theo hướng phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn và giảm phát thải đang được nhiều DN quan tâm, nhất là các dự án khởi nghiệp.

Việt Nam đã đưa ra cam kết Net Zero 2050, Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh cùng nhiều chính sách ưu tiên đổi mới sáng tạo. Trong dòng chảy đó, TP. Hồ Chí Minh nổi lên là địa phương tiên phong khi liên tục triển khai chương trình hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo xanh, khuyến khích ứng dụng chuyển đổi số, AI, công nghệ mới để nâng cao năng lực cạnh tranh.

Từ nông nghiệp đến thời trang, từ DN đã lên sàn chứng khoán đến startup non trẻ, bức tranh khởi nghiệp xanh tại Việt Nam đang ngày càng đa sắc. Điểm chung là tinh thần dám nghĩ, dám làm, biến rác thải thành tài nguyên, biến công nghệ thành “đòn bẩy” để sản phẩm Việt chinh phục thị trường trong và ngoài nước.

Ông Nguyễn Văn Thứ – Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Thực phẩm G.C Food luôn tâm huyết và cho rằng không thể để tài nguyên bị lãng phí, những thứ không còn tận dụng được để phục vụ cho con người cũng có thể chế biến để đưa nó trở lại với vòng quay của đất.

Với quan điểm đó, ông Thứ đã từng bước đưa sản phẩm G.C Food vươn tầm quốc tế, đưa công ty lên sàn chứng khoán Việt Nam và hỗ trợ hàng trăm hộ nông dân thực hành nông nghiệp hướng tới vùng trồng xanh và bền vững.

Bà Vũ Kim Anh – Phó Giám đốc Trung tâm BSA nhận định, thế giới đang tiến nhanh tới mô hình tái chế, tuần hoàn, coi chất thải là nguyên liệu cho vòng đời mới. Đây chính là “cửa mở” cho cộng đồng startup Việt Nam phát triển dự án xanh với chi phí tối ưu, tiếp cận thị trường khu vực và quốc tế. 

Tài chính xanh cho dự án xanh

Theo Ban tổ chức, để khởi nghiệp xanh bứt phá, nguồn vốn và chính sách hỗ trợ đóng vai trò then chốt. Giới trẻ khởi nghiệp cũng khát vọng tiếp cận các quỹ đầu tư để phát triển dự án chuyên nghiệp, đưa sản phẩm thân thiện môi trường đến gần hơn với người tiêu dùng.

Trao đổi về nguồn vốn cho khởi nghiệp xanh, ông Trần Nhật Khanh – Giám đốc điều hành Touchstone Partners cho biết, chiến lược đầu tư xanh của quỹ tập trung vào công nghệ pin, SaaS giám sát hiệu quả năng lượng, Agritech, kinh tế tuần hoàn...

Điểm nhấn là giải pháp dựa vào thiên nhiên, tận dụng thế mạnh Việt Nam về phế thải nông nghiệp và nhu cầu chuyển dịch năng lượng. “Khi các công ty khởi nghiệp thành công, họ sẽ tạo ra tác động tích cực sâu rộng cho Việt Nam. Chúng tôi tìm kiếm những nhà sáng lập có tầm nhìn và sự chính trực để cùng thúc đẩy phát triển bền vững,” ông Khanh chia sẻ. Điều này cho thấy, vốn đầu tư xanh không chỉ nhằm lợi nhuận mà còn hướng đến giá trị lâu dài cho xã hội.

Song song với các quỹ đầu tư, tín dụng xanh từ các ngân hàng, Chính phủ và lãnh đạo TP. Hồ Chí Minh đã có nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn xanh.

Ở tầm quốc gia, Nghị quyết 57 về đổi mới sáng tạo và phát triển đô thị lớn, Chiến lược tăng trưởng xanh, cùng cam kết Net Zero 2050 là nền tảng vững chắc. Nghị quyết 20 của TP. Hồ Chí Minh hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, đặc biệt trong lĩnh vực bền vững.

Theo bà Lê Thị Bé Ba – Phó Giám đốc SIHUB, từ năm 2024–2025, SIHUB triển khai chương trình tuyển chọn, ươm tạo và tăng tốc tối đa 35 dự án khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực phát triển bền vững.

Chương trình trải dài từ giai đoạn ý tưởng đến mở rộng thị trường, đồng thời tổ chức chuỗi sự kiện thảo luận thách thức, chia sẻ kinh nghiệm, huấn luyện kỹ năng cho startup. Đây là cú hích quan trọng giúp DN trẻ có cơ hội hoàn thiện sản phẩm, kết nối nhà đầu tư và bước vào thị trường với sự chuẩn bị chắc chắn.

Số liệu từ Ngân hàng Nhà nước cho thấy, có 58 tổ chức tín dụng phát sinh dư nợ xanh với tổng giá trị giai đoạn 2017 - 2024, dư nợ tín dụng xanh tăng trưởng bình quân trên 21%/năm, vượt xa tốc độ tăng trưởng tín dụng chung. Danh mục cho vay xanh chủ yếu tập trung vào lĩnh vực năng lượng tái tạo, năng lượng sạch (chiếm 37%), nông nghiệp xanh (trên 29%).

Trong bối cảnh chuyển đổi số và hội nhập ngày càng sâu rộng, các dự án xanh, đặc biệt là những dự án khởi nghiệp xanh góp phần xây dựng một hệ sinh thái khởi nghiệp có trách nhiệm, góp phần đưa kinh tế xanh trở thành động lực phát triển của Việt Nam trong tương lai.