Theo Bộ Tài chính, qua quá trình tổng kết thực tiễn triển khai Nghị định số 120/2016/NĐ-CP và Nghị định số 82/2023/NĐ-CP, các quy định về phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng về cơ bản vẫn phù hợp, không phát sinh vướng mắc lớn.

Đối với phí, lệ phí thuộc thẩm quyền Bộ Tài chính, ngày 22/12/2022, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 74/2022/TT-BTC quy định về hình thức, thời hạn thu, nộp, kê khai các khoản phí, lệ phí thuộc thẩm quyền quy định của Bộ Tài chính. Đối với phí, lệ phí thuộc thẩm quyền Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, trong thời gian qua, Bộ Tài chính có nhận được phản ánh về việc ở một số địa phương gặp vướng mắc trong quá trình thực hiện do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh chưa hướng dẫn cụ thể.

Vì vậy, để đảm bảo cơ sở thực hiện đồng bộ, thống nhất trên toàn quốc, Bộ Tài chính cho rằng cần thiết đưa toàn bộ nội dung về hình thức, thời hạn thu, nộp, kê khai phí, lệ phí tại Thông tư số 74/2022/TT-BTC lên dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Phí và lệ phí và quy định rõ ràng để việc triển khai được thực hiện thuận tiện và thống nhất.

Theo đó, Bộ Tài chính trình Chính phủ giữ nguyên phạm vi điều chỉnh đồng thời hoàn thiện quy định về tổ chức thu phí, lệ phí tại khoản 2 Điều 2 của dự thảo Nghị định.

Cụ thể, tổ chức thu phí, lệ phí được xác định gồm: Cơ quan nhà nước, cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài; Đơn vị sự nghiệp công lập có tư cách pháp nhân, cung cấp dịch vụ sự nghiệp công, phục vụ quản lý nhà nước; Tổ chức được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao cung cấp dịch vụ công, phục vụ công việc quản lý nhà nước được thu phí, lệ phí theo quy định pháp luật chuyên ngành.

Quy định này nhằm thống nhất với Luật Viên chức, Luật Ngân sách nhà nước và Nghị định số 32/2019/NĐ-CP, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ giữa các văn bản pháp luật.

Luật Ngân sách nhà nước năm 2025 quy định toàn bộ số phí do cơ quan nhà nước thu phải nộp vào ngân sách nhà nước, do đó quy trình khai, thu, nộp phí, lệ phí cũng được Bộ Tài chính đề xuất điều chỉnh tương ứng.

Cụ thể, người nộp phí, lệ phí có thể nộp trực tiếp tại Kho bạc Nhà nước, nộp qua tổ chức thu phí bằng tiền mặt hoặc không dùng tiền mặt, hoặc nộp thông qua cơ quan, tổ chức được ủy quyền trong trường hợp thực hiện thủ tục hành chính, dịch vụ công trực tuyến. Tổ chức thu phí, lệ phí có trách nhiệm chuyển toàn bộ số tiền thu được vào tài khoản ngân sách tại Kho bạc Nhà nước trong vòng 24 giờ kể từ thời điểm nhận tiền.

Đối với tổ chức thu phí, Bộ Tài chính đề xuất quy định chi tiết về thời hạn và phương thức nộp ngân sách. Theo đó, chậm nhất ngày 5 hằng tháng, tổ chức thu phí phải nộp toàn bộ số tiền phí thu được (kể cả tiền lãi phát sinh) vào tài khoản chờ nộp ngân sách nhà nước. Chậm nhất ngày 20 hằng tháng, tổ chức thu phí thực hiện kê khai và nộp số phí còn phải nộp vào ngân sách. Hàng năm, tổ chức thu phí thực hiện quyết toán phí, lệ phí theo quy định pháp luật về quản lý thuế.

Đáng chú ý, dự thảo Nghị định cũng bổ sung quy định cụ thể về hình thức thu, nộp, kê khai phí, lệ phí trực tuyến, nhằm khắc phục tình trạng một số địa phương chưa có hướng dẫn thống nhất. Đây là nội dung được Ban Chấp hành Trung ương Đảng (tại Công văn số 16084-CV/VPTW ngày 16/7/2025) và Thủ tướng Chính phủ (tại Công điện số 111/CĐ-TTg ngày 17/7/2023) chỉ đạo Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan hướng dẫn thống nhất.

Dự thảo kế thừa các quy định còn phù hợp của Thông tư số 74/2022/TT-BTC và bổ sung, chỉnh lý các điểm chưa thống nhất, nhằm bảo đảm việc thu nộp phí, lệ phí được thực hiện minh bạch, thuận tiện, đồng bộ trên môi trường điện tử.

Theo Bộ Tài chính, việc sửa đổi, bổ sung lần này  hướng tới bảo đảm sự đồng bộ giữa Luật Phí và lệ phí với Luật NSNN năm 2025, đồng thời tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho các cơ quan, đơn vị trong quá trình tổ chức thu, nộp và quản lý phí, lệ phí.

Nhiều chuyên gia nhận định, dự thảo Nghị định sau khi được Chính phủ xem xét, ban hành sẽ góp phần tăng cường kỷ luật tài chính, nâng cao tính công khai, minh bạch và hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước, đồng thời đáp ứng yêu cầu cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính công.