Theo Bộ Tài chính, khi áp dụng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, cấp xã là một cấp ngân sách có các đơn vị dự toán trực thuộc. Vì vậy, Bộ Tài chính đề nghị các địa phương hướng dẫn Ủy ban nhân dân cấp xã thực hiện lập dự toán theo biểu mẫu quy định tại Thông tư số 56/2025/TT-BTC ngày 25/6/2025 về hướng dẫn xây dựng dự toán ngân sách nhà nước năm 2026 và kế hoạch tài chính - ngân sách nhà nước ba năm 2026-2028.

Đối với một số nội dung đặc thù liên quan đến hoạt động tài chính cấp xã mà Thông tư số 56/2025/TT-BTC chưa quy định, như biểu tổng hợp kế hoạch thu, chi các hoạt động tài chính khác, Bộ Tài chính đề nghị địa phương hướng dẫn Ủy ban nhân dân cấp xã lập dự toán theo biểu mẫu quy định tại Thông tư số 344/2016/TT-BTC ngày 30/12/2016 về quản lý ngân sách xã và các hoạt động tài chính khác của xã, phường, thị trấn. Hiện nay, Bộ Tài chính đang rà soát để ban hành Thông tư thay thế Thông tư số 344/2016/TT-BTC nhằm bảo đảm phù hợp với tình hình thực tế.

Đối với việc giao dự toán cho Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tại các đặc khu không đủ tiêu chuẩn về dân số để thành lập Hội đồng nhân dân đặc khu, việc giao dự toán được thực hiện theo Quy định số 301-QĐ/TW ngày 09/6/2025 của Ban Chấp hành Trung ương về Cơ quan Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã. Cụ thể, tại khoản 2 Điều 5 của Quy định này nêu: “Mô hình tổ chức Cơ quan Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đặc khu do Ban Thường vụ tỉnh ủy, thành ủy xem xét, quyết định”, và tại Điều 7 quy định: “Ban Thường vụ tỉnh ủy, thành ủy quy định cụ thể chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy Cơ quan Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã”.

Như vậy, thẩm quyền quyết định mô hình tổ chức của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tại đặc khu thuộc Ban Thường vụ Tỉnh ủy. Trên cơ sở đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy sẽ quyết định mô hình tổ chức bộ máy kế toán và phân cấp quản lý ngân sách nhà nước cho Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đặc khu phù hợp với điều kiện cụ thể của từng địa phương.

Liên quan đến quy định quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước đối với một số hoạt động của Đảng Cộng sản Việt Nam, Bộ Tài chính cho biết hiện đã trình Chính phủ dự thảo Nghị định quy định về quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước đối với một số hoạt động của Đảng. Trong đó, dự thảo Nghị định quy định Văn phòng tỉnh ủy, thành ủy; Trường Chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; cơ quan Báo Đảng địa phương và Đài Phát thanh - Truyền hình địa phương sau sắp xếp, sáp nhập, hợp nhất; Văn phòng Đảng ủy xã, phường, đặc khu là các đơn vị dự toán cấp I.

Theo đó, sau khi Nghị định được ban hành, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ là cơ quan giao dự toán cho Báo Đảng địa phương và Đài Phát thanh - Truyền hình địa phương, bảo đảm sự thống nhất trong quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước đối với các hoạt động của Đảng tại địa phương.

Với các hướng dẫn cụ thể nêu trên, Bộ Tài chính khẳng định sẽ tiếp tục đồng hành cùng các địa phương trong quá trình triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, góp phần bảo đảm tính thống nhất, hiệu quả và minh bạch trong quản lý ngân sách nhà nước. Đồng thời, tháo gỡ kịp thời các khó khăn, vướng mắc phát sinh trong thực tế, phục vụ tốt hơn yêu cầu quản lý nhà nước ở cơ sở.