Trong bức tranh tổng thể về cải cách môi trường kinh doanh, thuế và hoàn thuế luôn là một trong những vấn đề được cộng đồng doanh nghiệp quan tâm hàng đầu.
Vì thế, các doanh nghiệp cho rằng cần có giải pháp đồng bộ nhằm cải cách mạnh mẽ thủ tục hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT), hướng tới đơn giản hóa quy trình.
Gửi kiến nghị lên Thủ tướng Chính phủ, văn bản của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho rằng, cần xây dựng cơ chế hoàn thuế tự động đối với các hồ sơ hợp lệ, không có dấu hiệu gian lận, tương tự như mô hình đã được triển khai tại một số quốc gia như Ấn Độ.
Mặt khác, cần phát triển hệ thống dữ liệu điện tử liên thông giữa cơ quan thuế, hải quan và doanh nghiệp để hỗ trợ quá trình xác thực, đối chiếu nhanh chóng và chính xác.
VCCI nhấn mạnh, việc số hóa quy trình hoàn thuế không chỉ giúp tiết kiệm thời gian, chi phí cho doanh nghiệp mà còn hỗ trợ cơ quan quản lý tăng hiệu quả giám sát, giảm áp lực nhân lực và phòng chống gian lận thuế hiệu quả hơn.
Ngoài ra, trong bối cảnh kinh tế số và thương mại điện tử phát triển, đặc biệt là xu hướng xuất khẩu hàng hóa qua các nền tảng trực tuyến như Amazon, Alibaba…, VCCI đề nghị cần sớm xây dựng cơ chế pháp lý phù hợp để hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện thủ tục hoàn thuế.
VCCI kiến nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính nghiên cứu và ban hành quy định cho phép sử dụng chứng từ điện tử, dữ liệu giao dịch số làm căn cứ xác minh trong hoàn thuế xuất khẩu.
Bởi theo VCCI, đây là giải pháp không chỉ phù hợp với thực tiễn mà còn giúp Việt Nam bắt kịp xu hướng thương mại toàn cầu, nâng cao năng lực cạnh tranh cho hàng hóa xuất khẩu.
Trên thực tế, thời gian qua, Bộ Tài chính và Cục Thuế đã triển khai nhiều biện pháp số hoá để nâng cao khả năng hỗ trợ doanh nghiệp trong sản xuất kinh doanh như mở rộng hóa đơn điện tử, áp dụng cổng thông tin điện tử liên thông và nghiên cứu giải pháp hoàn thuế trực tuyến.
Về hoàn thuế, theo thông tin từ Cục Thuế, năm 2024, ngành Thuế đã thực hiện hoàn thuế cho doanh nghiệp với tổng số tiền lên tới trên 150.000 tỷ đồng. Luỹ kế đến hết tháng 9/2025, cả nước đã ban hành 12.735 quyết định hoàn thuế GTGT với số tiền hoàn lên tới 102.353 tỷ đồng, tăng 4% so với cùng kỳ năm 2024.
Trong đó riêng tháng 8 và tháng 9, cả nước đã ban hành 2.702 quyết định với số tiền hoàn lên 21.898 tỷ đồng tăng 9% so với cùng kỳ năm 2024.
Trong thời gian tới, ngành Thuế sẽ tiếp tục đẩy mạnh việc ứng dụng, chuyển đổi số, tăng cường tính tuân thủ của người nộp thuế và sẽ có cơ chế ưu tiên cho các doanh nghiệp chấp hành tốt chính sách pháp luật của Nhà nước.
Cục Thuế cũng sẽ thu thập, xây dựng cơ sở dữ liệu bằng cách liên kết các dữ liệu hiện có của ngành; thông tin qua công tác thanh tra, kiểm tra; thông tin kết nối, chia sẻ từ bên thứ ba... cũng như áp dụng giải pháp công nghệ, Trí tuệ nhân tạo (AI) trong việc hỗ trợ phân tích, đánh giá rủi ro, phát hiện sớm các dấu hiệu sử dụng hóa đơn không hợp pháp.
Ngành Thuế sẽ đẩy mạnh việc tái thiết kế quy trình nghiệp vụ nhằm tăng tính minh bạch trong phân loại, tự động hóa công tác giải quyết hồ sơ hoàn thuế, rút ngắn thời gian xử lý bằng phương thức điện tử. Đồng thời, hoàn hiện chính sách, pháp luật, đơn giản thủ tục, hồ sơ... để tạo điều kiện cho doanh nghiệp thực hiện.
