Ngày 31/10/2020, khi nhận tiền thanh toán từ một phụ nữ, nhân viên cửa hàng Vinmart trên phố Đội Cấn (Hà Nội) nghi ngờ đây là tiền giả và báo công an.
Tại cơ quan công an, nữ khách hàng Nguyễn Thị Hồng Loan khai nhận một nam giới thuê trọ ở Kim Mã (Hà Nội) đưa 2 triệu đồng tiền giả để lưu hành. Mỗi tờ 500.000 đồng tiền giả lưu hành được, đối tượng sẽ nhận lại 200.000 đồng tiền thật.
Cơ quan Công an đã rà soát địa bàn và phát hiện đối tượng đưa tiền giả là Điêu Văn Toàn. Khám xét chỗ ở của Điêu Văn Toàn, phát hiện và thu giữ 1 máy in Borother màu đen.
Điêu Văn Toàn đã khai có quen biết đối tượng Nguyễn Mạnh Hùng ở Hoàng Mai (Hà Nội). Khi Toàn đến chơi thì Hùng làm giả tiền mệnh giá 500.000 đồng. Sau đó, Toàn có hỏi mua tiền giả của Hùng để tiêu thụ. Máy in bị thu giữ là do Hùng gửi Toàn cất giấu.
Khi Cơ quan Công an triệu tập thì Nguyễn Mạnh Hùng bỏ chạy. Tổ công tác đưa đối tượng về trụ sở để kiểm tra, qua đó thu giữ 18 tờ tiền mệnh giá 500.000 đồng trong ví của Hùng.
Nguyễn Mạnh Hùng khai số tiền giả có được là do Hùng nhặt được. Hùng phủ nhận việc sản xuất tiền giả, phủ nhận việc gửi Toàn chiếc máy in.
Ngày 7/6, Tòa án nhân dân TP. Hà Nội xét xử 3 bị cáo Nguyễn Mạnh Hùng, Điêu Văn Toàn, Nguyễn Thị Hồng Loan về tội lưu hành tiền giả. Trong đó, bị cáo Hùng nhận mức án 7 năm tù, bị cáo Toàn nhận mức án 4 năm tù, bị cáo Loan nhận mức án 3 năm tù.
Để tránh rủi ro do nhận phải tiền giả, người dân cần nắm rõ các đặc điểm bảo an của đồng tiền và có thói quen kiểm tra đồng tiền khi giao dịch theo khuyến cáo của Ngân hàng Nhà nước.
Kiểm tra chất liệu polymer in tiền:
Đồng tiền thật được in trên chất liệu polymer, có độ đàn hồi và độ bền cao. Vì vậy, bạn có thể kiểm tra độ đàn hồi bằng cách nắm gọn tờ tiền trong lòng bàn tay và khi mở ra, tờ tiền sẽ đàn hồi về trạng thái ban đầu như trước khi nắm; kiểm tra độ bền bằng cách kéo, xé nhẹ ở cạnh (mép) tờ tiền (lưu ý không kéo, xé đồng tiền ở vị trí đã bị rách) sẽ khó rách, khó bai giãn.
Tiền giả chủ yếu được in trên nilon nên không có độ đàn hồi đặc trưng và độ bền như tiền thật, khi nắm gọn tờ tiền trong lòng bàn tay và mở ra, sẽ không đàn hồi về trạng thái ban đầu như trước khi nắm; khi kéo, xé nhẹ ở cạnh (mép) tờ tiền sẽ dễ bị bai giãn hoặc rách.
Soi tờ tiền trước nguồn sáng, kiểm tra hình bóng chìm và hình định vị:
Hình bóng chìm (bên trái mặt trước hoặc bên phải mặt sau tờ tiền): nhìn thấy rõ từ hai mặt tờ tiền, được thể hiện bằng nhiều đường nét tinh xảo và sáng trắng. Đối với mệnh giá từ 20.000 đồng đến 500.000 đồng là hình ảnh chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh; mệnh giá 10.000 đồng là hình ảnh chùa Một Cột.
Hình định vị (10.000 đồng, 20.000 đồng: phía trên bên trái mặt trước hoặc phía trên bên phải mặt sau tờ tiền; 50.000 đồng - 500.000 đồng: phía trên bên phải mặt trước hoặc phía trên bên trái mặt sau tờ tiền): nhìn thấy hình ảnh trên hai mặt khớp khít, tạo thành một hình ảnh hoàn chỉnh, các khe trắng đều nhau.
Ở tiền giả, hình bóng chìm chỉ là hình ảnh mô phỏng, không tinh xảo; hình định vị không khớp khít, các khe trắng không đều nhau.
Vuốt nhẹ mặt trước tờ tiền, kiểm tra các yếu tố in nổi:
Tại các vị trí có yếu tố in nổi, sẽ cảm nhận được độ nổi, nhám ráp của nét in, như: Chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh, Quốc huy, mệnh giá bằng số và bằng chữ, dòng chữ “CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM”.
Ở tiền giả, chỉ có cảm giác trơn lì hoặc có cảm giác gợn tay nhưng không có độ nổi, nhám ráp như tiền thật.
Chao nghiêng tờ tiền, kiểm tra mực đổi màu (OVI), dải iriodin:
Mực đổi màu chỉ có ở 3 mệnh giá 500.000 đồng, 200.000 đồng và 100.000 đồng (500.000 đồng, 200.000 đồng: phía dưới, bên trái; 100.000 đồng: phía trên bên phải mặt trước tờ tiền). Khi chao nghiêng tờ tiền và quan sát, bạn sẽ thấy mực đổi màu chuyển từ màu vàng sang màu xanh lá cây hoặc ngược lại.
Dải iriodin chỉ có ở các mệnh giá 500.000 đồng, 200.000 đồng, 100.000 đồng, 20.000 đồng và 10.000 đồng, là dải màu vàng chạy dọc tờ tiền và đặt tại mặt sau tờ tiền; riêng mệnh giá 100.000 đồng đặt tại mặt trước tờ tiền. Khi chao nghiêng tờ tiền, bạn sẽ thấy dải iriodin lấp lánh ánh kim, trên dải có số mệnh giá hoặc hoa văn.
Ở tiền giả, có làm giả yếu tố mực đổi màu (OVI) nhưng không đổi màu, hoặc có đổi màu nhưng không đúng màu như ở tiền thật; không có dải iriodin hoặc có in giả nhưng không lấp lánh như ở tiền thật.
Kiểm tra yếu tố hình ẩn (DOE) trong cửa sổ nhỏ:
Cửa sổ nhỏ chỉ có ở 4 mệnh giá 500.000 đồng, 200.000 đồng, 100.000 đồng và 50.000 đồng, là chi tiết nền nhựa trong suốt và đặt tại phía trên bên trái mặt trước hoặc phía trên bên phải mặt sau tờ tiền. Khi đưa cửa sổ nhỏ tới gần sát mắt, nhìn xuyên qua cửa sổ tới nguồn sáng phù hợp (có thể là ngọn lửa, bóng đèn sợi đốt, đèn đường, đèn flash điện thoại) sẽ nhìn thấy hình ảnh hiện lên xung quanh nguồn sáng. Lưu ý đối với những tờ tiền cũ, cửa sổ nhỏ thường có nhiều vết xước nên sẽ ảnh hưởng đến chất lượng của hình ảnh.
Ở tiền giả, trong cửa sổ nhỏ không có yếu tố hình ẩn.
Điều 207 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định:
“1. Người nào làm, tàng trữ, vận chuyển, lưu hành tiền giả, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm.
2. Phạm tội trong trường hợp tiền giả có giá trị tương ứng từ 5.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm.
3. Phạm tội trong trường hợp tiền giả có trị giá tương ứng từ 50.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân.
4. Người chuẩn bị phạm tội này, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 03 năm.
5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản”.
Hành vi làm, tàng trữ, vận chuyển, lưu hành tiền giả dưới bất kỳ hình thức nào, số lượng tiền giả bao nhiêu, thì cũng đều là hành vi vi phạm pháp luật. Tùy theo tính chất, mức độ vi phạm, người vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.
