Tại Nghị quyết 120/NQ-CP ngày 17/11/2017 của Chính phủ về phát triển bền vững vùng ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu, Chính phủ đã giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng Quy hoạch tổng thể phát triển vùng ĐBSCL; giao Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng cơ chế, chính sách huy động, quản lý, sử dụng hiệu quả các nguồn lực cho phát triển vùng ĐBSCL.
Tại Nghị quyết số 41/NQ-CP ngày 01/4/2021, Chính phủ đã đồng ý chủ trương vay vốn 02 tỷ USD từ các đối tác phát triển nước ngoài theo phương thức tài trợ dự án cho đầu tư phát triển vùng ĐSBCL ứng phó với biến đổi khí hậu. Quy hoạch vùng ĐBSCL thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 cũng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 287/QĐ-TTg ngày 28/2/2022, làm cơ sở để xây dựng các dự án đầu tư phát triển vùng ĐBSCL.
Bộ Tài chính ủng hộ và đang thực hiện đúng các quy định, chủ trương, nghị quyết của Chính phủ về phát triển vùng ĐBSCL. Theo đó, Bộ đã phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng phương án ưu tiên cân đối nguồn vốn trong kế hoạch đầu tư công trung hạn của ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 cho vùng ĐBSCL, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Đến nay, nguồn vốn đầu tư công trung hạn của ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 đã được cấp có thẩm quyền giao cho các địa phương vùng ĐBSCL là 99.981,644 tỷ đồng, trong đó, nguồn trong nước là 85.013,178 tỷ đồng và nguồn nước ngoài 14.968,466 tỷ đồng. Dự kiến, tổng nguồn vốn nước ngoài bố trí các dự án ĐBSCL giai đoạn 2021-2025 là 43.000 tỷ đồng.
Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng đã chủ trì trình Chính phủ sửa đổi Nghị định số 97/2018/NĐ-CP về cho vay lại nguồn vốn vay nước ngoài của Chính phủ, để bổ sung cơ chế ưu đãi cho các dự án đủ điều kiện của ĐBSCL.
Thực hiện huy động nguồn vay nước ngoài cho vùng ĐBSCL theo phương thức vay dự án, Bộ Tài chính đã góp ý các đề xuất dự án căn cứ các quy định nhằm đảm bảo nguyên tắc chỉ vay khi rõ sự cần thiết và hiệu quả, đánh giá đầy đủ mức độ ưu đãi, tác động đến nợ công, đảm bảo các hạn mức nợ theo quy định của Luật NSNN và theo tỷ lệ cho vay lại.
Trong quá trình tham mưu góp ý các đề xuất vay cho dự án, Bộ Tài chính đã chủ trì phối hợp với các đơn vị rà soát kỹ sự cần thiết, hiệu quả đầu tư thể hiện qua sự phù hợp với quy hoạch vùng/ngành/địa phương được cấp có thẩm quyền phê duyệt; cơ sở xác định quy mô dự án và quy mô vốn vay, điều kiện vay, các điều kiện ràng buộc khác về mua sắm, giải phóng mặt bằng, đánh giá mức độ ưu đãi, cơ chế tài chính, tác động đến nợ công, hạn mức nợ...
Tại cuộc làm việc, đại diện lãnh đạo các địa phương, bộ, ngành đã báo cáo, trao đổi về tình hình triển khai các dự án, giải ngân nguồn vốn đầu tư công hiện nay của địa phương và đề xuất các giải pháp để triển khai thủ tục và thực hiện các dự án trong thời gian tới.
Phát biểu tại cuộc làm việc, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc khẳng định, Bộ Tài chính luôn ủng hộ và sẵn sàng hỗ trợ vùng ĐBSCL triển khai các dự án. Bộ trưởng nhấn mạnh, việc triển khai các dự án quan trọng là hướng đến chống biến đổi khí hậu và phát triển bền vững ĐBSCL.
Theo Bộ trưởng, cần xây dựng chương trình hành động cụ thể với một số dự án trọng điểm, có kế hoạch triển khai thực hiện quyết liệt để đạt hiệu quả. Bộ trưởng đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn các địa phương và bộ, ngành về lập thủ tục đầu tư; chủ động phối hợp với Bộ Tài chính tham mưu chủ trương đầu tư trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Về phía Bộ Tài chính, Bộ trưởng cho biết, Bộ sẽ tham gia cùng Bộ Kế hoạch và Đầu tư thẩm định chủ trương đầu tư, đề xuất Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; thẩm định nguồn vốn; thẩm định cho vay lại; tham mưu đàm phán ký hiệp định; cân đối vốn trả nợ nước ngoài. Trong đó, chú trọng đàm phán với nhà tài trợ, lựa chọn những dự án hiệu quả và các khoản vay có ưu đãi nhất.
Về phía các địa phương, Bộ trưởng đề nghị UBND các tỉnh cần xây dựng dự án đầu tư phù hợp chiến lược quy hoạch, đảm bảo thiết thực, dự án đầu tư phải tạo được cú hích cho phát triển kinh tế - xã hội.
