Tối ưu hoá lợi ích từ các FTA

Phát biểu tại Hội thảo tham vấn xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng các FTA do Bộ Công Thương tổ chức tại Hà Nội sáng 3/11, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân khẳng định việc xây dựng Hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng FTA là bước đi chiến lược nhằm thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về nâng cao năng lực hội nhập, tạo động lực tăng trưởng thương mại và kinh tế đất nước.

Theo đó, Hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng các FTA được kỳ vọng mang lại nhiều tác động tích cực cho nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt trong việc mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, thu hút đầu tư nước ngoài, nâng cao năng suất và thúc đẩy quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng xanh, bền vững.

Trình bày về Hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng các FTA, ông Ngô Chung Khanh - Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) cho biết, hệ sinh thái sẽ là một mạng lưới kết nối toàn diện giữa các chủ thể trong chuỗi giá trị, từ sản xuất, chế biến, logistics, tài chính, hiệp hội đến cơ quan quản lý nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tối ưu hóa lợi ích từ các FTA, nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy hợp tác giữa khu vực công - tư. Mô hình này hướng đến mục tiêu hình thành văn hóa kết nối, chia sẻ thông tin, hỗ trợ lẫn nhau để tạo nền tảng giúp doanh nghiệp tận dụng hiệu quả hơn cơ hội từ các FTA mà Việt Nam đã tham gia.

Phân tích cụ thể về những lợi ích của các chủ thể tham gia hệ sinh thái FTA, ông Ngô Chung Khanh cho rằng, chủ thể tham gia Hệ sinh thái FTA sẽ giúp củng cố vai trò chính sách. Trong đó, củng cố vai trò của Nhà nước về chính sách trong tận dụng FTA; củng cố vai trò quản lý Nhà nước về các nguồn lực hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng FTA.

Đồng thời, hệ sinh thái FTA cũng sẽ giúp các chủ thể tham gia giảm tải việc xử lý các vướng mắc nhờ đội ngũ nhân lực chuyên môn của cấu phần doanh nghiệp. Ngoài ra, giúp các chủ thể tham gia tăng cường sự tin tưởng, kết nối giữa cơ quan quản lý và doanh nghiệp.

Cơ hội để mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu

Đối với doanh nghiệp, lợi ích mang lại từ hệ sinh thái FTA là được hỗ trợ vay vốn từ các tổ chức tín dụng tham gia hệ sinh thái; được tiếp cận và tư vấn các biện pháp hỗ trợ của Chính phủ cũng như thông tin thị trường, kết nối khách hàng, hợp đồng; được hỗ trợ xử lý các vướng mắc gặp phải khi giao thương với đối tác ở trong và ngoài nước.

Lợi ích đối với tổ chức hỗ trợ, khi tham gia hệ sinh thái FTA, các tổ chức hỗ trợ sẽ có thêm nhiều hợp đồng hoặc thỏa thuận thương mại từ các chủ thể tham gia hệ sinh thái. Đồng thời, có cơ hội đa dạng hóa khách hàng thay vì tập trung vào một số nhóm khách hàng truyền thống; có cơ hội mở rộng việc kết nối với các tổ chức, cơ quan địa phương, trung ương; được hỗ trợ xử lý các vướng mắc gặp phải trong quá trình kinh doanh trong và ngoài nước.

Đối với các Hiệp hội, ngành hàng khi tham gia vào hệ sinh thái FTA, các hiệp hội, ngành hàng sẽ có thêm nguồn lực của nhiều tổ chức, cơ quan, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động; có thêm cơ hội củng cố vai trò chủ đạo trong điều phối hoạt động của hệ sinh thái không chỉ của các doanh nghiệp thành viên mà còn trong các tổ chức liên quan khác. Ngoài ra, các hiệp hội, ngành hàng cũng có thể mở rộng việc kết nối với các tổ chức, cơ quan địa phương và Trung ương; được hỗ trợ xử lý các vướng mắc gặp phải trong quá trình kinh doanh.

Nhận định, đánh giá tác động về mô hình hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng các FTA, PGS.TS Đào Ngọc Tiến - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Ngoại thương cho biết, khi hệ sinh thái FTA được đưa vào vận hành, thực thi sẽ tác động tích cực đến tăng trưởng kinh tế. Theo PGS.TS Đào Ngọc Tiến, GDP tăng trưởng nhanh hơn 1,65 điểm phần trăm vào năm 2025 so với mức cơ sở; tăng trưởng duy trì cao hơn xu hướng cho đến năm 2030 (+1,38 điểm phần trăm); dịch vụ và các ngành công nghiệp hướng đến xuất khẩu là những ngành đóng góp chính.

Cùng đó, hệ sinh thái FTA cũng tác động đến chuyển dịch cơ cấu kinh tế khi tỷ trọng của ngành dịch vụ tăng +1,17 điểm phần trăm vào năm 2030, dẫn đầu là logistics, tài chính và thương mại điện tử. Đặc biệt, hệ sinh thái FTA sẽ tác động tích cực đến hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam. Dự kiến, xuất nhập khẩu sẽ có tốc độ tăng trưởng mạnh; nhập khẩu tăng do nhu cầu máy móc và đầu vào; cán cân thương mại được cải thiện tổng thể, phản ánh giá trị gia tăng nội địa mạnh mẽ hơn; dự kiến ​xuất khẩu ròng tăng thêm 14,9 tỷ USD trong giai đoạn 2025 - 2030…

Với những tác động nêu trên, hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng các FTA được kỳ vọng mang lại nhiều tác động tích cực cho nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt trong việc mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, thu hút đầu tư nước ngoài, nâng cao năng suất và thúc đẩy quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng xanh, bền vững.