VN-Index: Tích lũy kém tích cực, dòng tiền nội suy yếu

Sau giai đoạn tăng nóng hồi tháng 8, thị trường bước sang tuần 29/09 - 03/10/2025 với trạng thái chững lại. Ba phiên đầu tuần, VN-Index chỉ dao động hẹp quanh 1.660 điểm, cho thấy sự thiếu quyết đoán của dòng tiền. Sang hai phiên cuối, áp lực bán gia tăng khiến chỉ số giảm 0,9% xuống 1.645,82 điểm. Dù vậy, mốc 1.600 điểm vẫn là vùng hỗ trợ tâm lý quan trọng giúp thị trường chưa rơi vào trạng thái bi quan cực đoan.

Ngược lại, rổ VN30 giữ được nhịp xanh nhẹ, tăng 0,37% lên 1.859,51 điểm, nhờ lực đỡ từ nhóm ngân hàng (VCB, BID, CTG) và một vài mã nông nghiệp. Tuy nhiên, ngưỡng kháng cự 1.880 điểm - vùng đỉnh cũ - tiếp tục là “lực cản” khó vượt, báo hiệu rủi ro điều chỉnh vẫn còn hiện hữu.

Điểm nhấn đáng chú ý trong tuần là sự phân hóa mạnh giữa các nhóm ngành. Ngân hàng (VNFIN) nhích +0,5%, nông nghiệp (VNAGRI) tăng +1,2%, trở thành hai điểm sáng hiếm hoi. Ngược lại, phần lớn các ngành trụ cột đều suy yếu: bất động sản (VNREAL) -3,8%, thép (VNSTEEL) -4,2%, dầu khí (VNOIL) -2,9%, bảo hiểm (VNINS) –3,1% và công nghệ thông tin (VNIT) -5,0%. Nguyên vật liệu (VNMAT) và xây dựng (VNCONS) cũng lần lượt mất -2,5% và -3,4%.

Độ rộng tiêu cực trên diện rộng đã kéo thanh khoản sụt giảm mạnh. Giá trị giao dịch toàn sàn HOSE chỉ đạt 128.233 tỷ đồng, giảm hơn 10% so với tuần trước. Khối lượng khớp lệnh bình quân 814 triệu cổ phiếu/phiên - thấp nhất trong ba tuần liên tiếp - phản ánh dòng tiền ngắn hạn đang co cụm.

Theo SHS Research, việc thanh khoản suy giảm liên tục cho thấy dòng tiền nóng đã rút ra, thay vào đó là trạng thái chờ đợi của dòng vốn dài hạn. Nhóm phân tích đánh giá thị trường hiện chỉ vận động trong biên độ hẹp, thiếu động lực bứt phá. Ông Phan Tấn Nhật - Trưởng bộ phận Chiến lược thị trường SHS nhấn mạnh thêm, để VN-Index vượt mốc 1.700 điểm, cần một chất xúc tác đủ mạnh từ kết quả kinh doanh hoặc sự quay lại của dòng vốn ngoại.

Tâm lý chờ đợi bao trùm

Nếu như VN-Index phản ánh rõ sự suy yếu của dòng tiền, thì hành vi giao dịch lại cho thấy tâm lý chờ đợi bao trùm. Nhà đầu tư cá nhân giảm giao dịch sau chuỗi phiên điều chỉnh, trong khi tổ chức và dòng tiền trung hạn chọn cách “đứng ngoài” quan sát, chờ các yếu tố vĩ mô và mùa báo cáo quý III.

Sự thận trọng này thể hiện rõ qua chuỗi ba tuần liên tiếp thanh khoản suy giảm. Dù VIC, VCB, HPG vẫn giữ vai trò trụ cột, phần lớn cổ phiếu vừa và nhỏ không còn thu hút sự quan tâm khi khối ngoại duy trì bán ròng.

Chỉ trong tuần, khối ngoại đã rút ròng 7.267 tỷ đồng trên HOSE. Lực bán tập trung vào các mã bất động sản (KDH, DIG), thép (HPG, HSG) - những ngành nhạy cảm với chu kỳ kinh tế. Ở chiều ngược lại, dòng vốn ngoại chọn lọc mua ròng TCB (5.161 tỷ), STB (3.479 tỷ) và ANV, cho thấy sự phân hóa theo nền tảng cơ bản.

Diễn biến cổ phiếu cũng phản ánh tâm thế lưỡng lự của thị trường. Top tăng giá gồm TNI (+24,6%), HID (+20,3%), VMD (+11,3%), ANV (+11,3%) và VRE (+9,7%) - phần lớn nhờ yếu tố riêng lẻ. Trong khi đó, nhiều cổ phiếu vốn hóa lớn giảm sâu: SMC (–18,4%), KDH (–16,7%), SGR (–16,6%).

Ở góc nhìn định giá, thị trường Việt Nam vẫn giữ mức hấp dẫn. P/E của VN-Index quanh 13,7 lần, VN30 ở 14,1 lần - thấp hơn Thái Lan (16 lần) và Indonesia (15 lần). Tuy nhiên, như SHS Research chỉ ra, mức định giá hợp lý chưa đủ để hút vốn ngoại khi rủi ro tỷ giá và thông tin nâng hạng vẫn còn bỏ ngỏ.

Chính vì vậy, giới phân tích cho rằng, chiến lược an toàn nhất hiện nay là duy trì tỷ trọng vừa phải, ưu tiên cổ phiếu đầu ngành có khả năng lọt rổ FTSE Emerging Market nếu Việt Nam được nâng hạng.

“Trong giai đoạn ‘nín thở chờ tin’, sự kiên nhẫn và chọn lọc quan trọng hơn việc chạy theo sóng ngắn hạn” - SHS Research nhấn mạnh.

Phái sinh sôi động, kỳ vọng quý IV đến từ thông tin nâng hạng

Trái ngược với sự trầm lắng của thị trường cơ sở, thị trường phái sinh lại cho thấy bức tranh sôi động hơn. Hợp đồng VN30F2410 tăng 4,1 điểm lên 1.856,9 điểm; basis âm thu hẹp còn -2,61 điểm, phản ánh tâm lý ngắn hạn đã bớt tiêu cực. Các kỳ hạn xa hơn cũng thu hẹp chênh lệch, cho thấy giới đầu tư phái sinh đặt kỳ vọng tích cực hơn vào VN30 trong ngắn hạn.

Khối lượng hợp đồng giao dịch tăng 8,2% so với tuần trước, khối lượng mở (OI) đạt 39.210 - mức cao nhất trong ba tuần - cho thấy giới đầu cơ gia tăng vị thế, đặt cược vào khả năng VN30 duy trì xu hướng tích lũy. Đây là điểm khác biệt đáng chú ý so với thị trường cơ sở: khi dòng tiền cổ phiếu co cụm, phái sinh lại phản ánh kỳ vọng thị trường sớm ổn định trở lại.

Theo SHS Research, sự sôi động trên thị trường phái sinh chính là biểu hiện của tâm lý “đặt cược” trước thềm sự kiện nâng hạng. FTSE Russell dự kiến công bố kết quả phân loại trong tuần thứ hai tháng 10. Nếu Việt Nam chính thức được nâng lên “thị trường mới nổi thứ cấp”, dòng vốn ngoại có thể quay trở lại với quy mô giải ngân từ 1,5-2 tỷ USD qua các quỹ ETF. Đây sẽ là nguồn lực đáng kể, nhất là khi khối ngoại đã bán ròng liên tục 11 tuần qua.

Ở góc nhìn rộng hơn, quý IV/2025 được kỳ vọng sẽ tạo nhiều biến động tích cực cho thị trường. Ngoài yếu tố nâng hạng, kết quả kinh doanh quý III đang dần hé lộ sẽ là chất liệu quan trọng để định hình lại định giá. Các ngành ngân hàng, xuất khẩu và nông nghiệp được kỳ vọng giữ tăng trưởng ổn định, trong khi bất động sản, thép và dầu khí vẫn cần thêm thời gian để vượt khó.

Ông Phan Tấn Nhật - Trưởng bộ phận Chiến lược thị trường SHS - nhận định, nâng hạng thị trường không chỉ dừng ở yếu tố tâm lý mà còn mở ra cánh cửa cho dòng vốn ngoại dài hạn. Trong bối cảnh đó, chiến lược hợp lý nhất là duy trì danh mục cân bằng, tập trung vào cổ phiếu đầu ngành có nền tảng vững chắc, thay vì mạo hiểm với các nhịp sóng ngắn hạn nhiều rủi ro.