Thận trọng, minh bạch trong giai đoạn thí điểm tài sản số

Tuấn Thủy

Thị trường tài sản số lần đầu tiên được quản lý theo khung pháp lý thử nghiệm. Nguyên tắc thận trọng, minh bạch, an toàn sẽ được đặt lên hàng đầu.

Trao đổi với phóng viên Tạp chí Kinh tế - Tài chính, ông Tô Trần Hòa - Phó trưởng ban Phát triển thị trường chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã chia sẻ nhiều thông tin quan trọng về quá trình triển khai Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP thí điểm thị trường tài sản mã hóa, cùng định hướng lớn trong quản lý tạo nền tảng phát triển bền vững cho thị trường mới mẻ này.

Ông Tô Trần Hòa - Phó trưởng ban Phát triển thị trường chứng khoán, UBCKNN.
Ông Tô Trần Hòa - Phó trưởng ban Phát triển thị trường chứng khoán, UBCKNN.

Phóng viên: Thưa ông, Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP về thí điểm thị trường tài sản mã hóa đã được ban hành và triển khai khoảng 3 tuần nay. Ông đánh giá thế nào về quá trình triển khai thị trường này trong giai đoạn đầu?

Ông Tô Trần Hòa: Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP được ban hành ngày 9/9, đã tạo bước khởi đầu quan trọng trong việc hình thành khung pháp lý cho thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam. Sau 3 tuần triển khai, dù còn trong giai đoạn khởi động, nhưng tiến trình nhìn chung đi đúng định hướng: Thận trọng, có kiểm soát và minh bạch. Các doanh nghiệp, đặc biệt là những tổ chức quan tâm đến việc trở thành Nhà cung cấp Dịch vụ Tài sản mã hóa (VASP), đã bắt đầu tìm hiểu kỹ các điều kiện khắt khe về vốn điều lệ, nhân sự và hạ tầng công nghệ.

Ở phía cơ quan quản lý, các bước chuẩn bị về quy trình cấp phép, giám sát giao dịch, cũng như phối hợp phòng chống rửa tiền, bảo vệ nhà đầu tư đang được tiến hành đồng bộ. Việc thí điểm hiện tại mới chỉ áp dụng cho nhà đầu tư nước ngoài, song đó là cách tiếp cận cần thiết để kiểm soát rủi ro và tạo cơ sở thực tiễn trước khi xem xét mở rộng.

Phóng viên: Với tư cách là cơ quan quản lý, UBCKNN sẽ có những giải pháp gì để ngăn ngừa tình trạng rửa tiền hay huy động vốn trái phép qua kênh tài sản số?

Ông Tô Trần Hòa: Hiện nay, trên thị trường tài chính quốc tế, tình trạng rửa tiền và lừa đảo trên không gian mạng liên quan đến tài sản mã hóa diễn ra không phải hiếm, thậm chí khá phổ biến. Nhiều quốc gia đã ban hành các quy định, chính sách để quản lý, giám sát và phòng, chống những rủi ro này.

Đối với Việt Nam, dưới sự chỉ đạo, ủng hộ của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Bộ Tài chính, UBCKNN đã được giao nhiệm vụ xây dựng Nghị quyết thí điểm thị trường tài sản mã hóa. Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP đặt ra những quy định và phương pháp pháp lý cơ bản nhằm quản lý, giám sát hoạt động của thị trường, đồng thời phòng ngừa rủi ro. Trong đó, chúng tôi đặc biệt chú trọng tới việc xác thực danh tính nhà đầu tư, yêu cầu các tổ chức tham gia thị trường thực hiện công bố thông tin minh bạch.

Song song với đó, UBCKNN cũng được giao nghiên cứu xây dựng các văn bản pháp luật liên quan, bao gồm cả nghị định xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài sản mã hóa, đồng thời triển khai công tác đào tạo, tuyên truyền cho công chúng đầu tư.

Vì đây là một thị trường hoàn toàn mới, tiềm ẩn nhiều rủi ro, nên việc tăng cường tuyên truyền, phổ biến kiến thức và đào tạo trong giai đoạn thí điểm là hết sức cần thiết, nhằm bảo đảm sự phát triển minh bạch, an toàn và bền vững cho thị trường.

Phóng viên: Vậy để thị trường này vận hành an toàn, minh bạch và gắn kết với chuẩn mực quốc tế, theo ông, đâu là những yếu tố then chốt cần tập trung trong giai đoạn thí điểm?

Ông Tô Trần Hòa: Thực tế, thị trường tài sản mã hóa có nhiều đặc điểm khác biệt so với chứng khoán truyền thống, như giao dịch 24/7 và liên thông quốc tế. Vì vậy, công tác quản lý, giám sát khó khăn hơn. Tuy nhiên, với tinh thần đổi mới, sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng, Nhà nước và Bộ Tài chính, chúng tôi quyết tâm xây dựng các chương trình quản lý, giám sát minh bạch, hiệu quả, trên cơ sở Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP đã ban hành.

Những giải pháp công nghệ cùng các quy định cụ thể sẽ được triển khai nhằm bảo đảm hệ thống giao dịch vận hành minh bạch, an toàn, tăng cường thanh khoản, đồng thời gắn kết giá trong nước với giá quốc tế, hạn chế tình trạng chênh lệch.

Đặc biệt, các tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa phải đáp ứng tiêu chuẩn công nghệ thông tin ở cấp độ 4 - mức cao nhất hiện nay, cũng là tiêu chuẩn áp dụng cho hệ thống giao dịch chứng khoán. Chúng tôi kỳ vọng các tổ chức sẽ nghiêm túc đầu tư để bảo đảm an ninh, an toàn hệ thống, phòng chống tấn công mạng, qua đó bảo vệ tài sản và quyền lợi chính đáng của nhà đầu tư, góp phần xây dựng một thị trường tài sản mã hóa phát triển bền vững và hội nhập.

Phóng viên: Bộ Tài chính và UBCKNN đã có công tác hỗ trợ doanh nghiệp muốn tham gia thị trường thí điểm ra sao?

Ông Tô Trần Hòa: Hiện nay, Bộ Tài chính và UBCKNN chưa nhận được đề xuất cụ thể nào từ phía doanh nghiệp. Tuy nhiên, chúng tôi đang tích cực xây dựng các quy trình, thủ tục hành chính liên quan để bảo đảm rõ ràng, minh bạch. Khi các văn bản này được công bố, doanh nghiệp có thể nộp hồ sơ tham gia và UBCKNN sẽ trực tiếp xem xét, hướng dẫn từng bước để bảo đảm đúng quy định.

Đồng thời, chúng tôi cũng dự kiến tổ chức các buổi trao đổi, tập huấn nhằm giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về yêu cầu pháp lý, tiêu chuẩn công nghệ, cũng như cách thức vận hành thị trường trong giai đoạn thí điểm. Đây là cơ sở để các doanh nghiệp có sự chuẩn bị tốt nhất trước khi chính thức tham gia.

Phóng viên: Trên mạng xã hội hiện có "lùm xùm” trong lĩnh vực tài sản số liên quan một người nổi tiếng. Qua đây, Ông có khuyến nghị hay cảnh báo gì với nhà đầu tư?

Ông Tô Trần Hòa: Trong Nghị quyết thí điểm, chúng tôi chưa cho phép nhà đầu tư trong nước tham gia trực tiếp vào thị trường phát hành. Đây là biện pháp cần thiết để có thêm thời gian tuyên truyền, đào tạo, giúp công chúng đầu tư trang bị kiến thức cơ bản về tài sản mã hóa, cũng như nhận diện được rủi ro tiềm ẩn. Thị trường này vốn có tính biến động cao, gắn liền với nguy cơ lừa đảo, thao túng, nên việc chuẩn bị kỹ lưỡng là rất quan trọng.

Song song với đó, chúng tôi cũng khuyến nghị các nhà đầu tư cần thận trọng, theo dõi sát thông tin chính thống do Bộ Tài chính và UBCKNN công bố, tránh tham gia vào các kênh giao dịch chưa được cấp phép.

Việc tuân thủ các quy định pháp luật không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của chính nhà đầu tư mà còn góp phần tạo dựng một môi trường đầu tư an toàn, minh bạch và bền vững cho thị trường tài sản số trong giai đoạn đầu hình thành.

Phóng viên: Trân trọng cảm ơn ông!