Chiều 1/11, tại Hà Nội, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) đã tổ chức Hội nghị “Ứng dụng định danh và xác thực để nâng cao an toàn trong hoạt động Thương mại điện tử”.

Ngăn chặn hành vi gian lận

Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Hữu Tuấn – Giám đốc Trung tâm Phát triển thương mại điện tử và Công nghệ số (Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương) cho biết, việc áp dụng định danh và xác thực điện tử, điển hình là nền tảng VNeID của Bộ Công an, là yêu cầu cấp thiết giúp xác thực chính xác danh tính người dùng, ngăn chặn hành vi gian lận và củng cố niềm tin trong các hoạt động mua sắm, thanh toán trực tuyến.

“Theo Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05 – Bộ Công an), trong 8 tháng đầu năm 2025, Việt Nam ghi nhận hơn 1.500 vụ lừa đảo trực tuyến, với thiệt hại ước tính 1.660 tỷ đồng. Điều này cho thấy sự cần thiết phải triển khai đồng bộ các giải pháp đảm bảo an toàn, tin cậy cho giao dịch điện tử”, ông Nguyễn Hữu Tuấn nhấn mạnh.

Thương mại điện tử Việt Nam đang duy trì đà tăng trưởng ấn tượng, thuộc nhóm 5 thị trường phát triển nhanh nhất thế giới, với tốc độ dự báo tăng từ 20% lên 25,5%/năm, chi tiêu bình quân đạt 600 USD/người/năm. Cùng với đó, thanh toán số cũng bùng nổ – đặc biệt là QR Code với tốc độ tăng trưởng kép khoảng 40%, trong khi các hình thức thanh toán trực tuyến tăng hơn 100% mỗi năm.

Theo ông Tuấn, khi hoạt động thanh toán số và giao dịch trực tuyến trở nên phổ biến, việc xác thực điện tử là điều kiện tiên quyết để bảo vệ người tiêu dùng và doanh nghiệp, đồng thời duy trì sự phát triển bền vững của thương mại điện tử.

Đại diện Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (Bộ Công an), bà Phạm Tuyết Trang – Trung tâm Nghiên cứu, Ứng dụng dữ liệu dân cư và Căn cước công dân (RAR), cho biết hệ thống đã thực hiện hơn 42,6 triệu lượt xác thực, trong đó có 17,8 triệu lượt xác thực khuôn mặt, và triển khai thành công giải pháp VN AI Verify tích hợp với 8 nhà cung cấp dịch vụ chính thức.

“Những kết quả này chứng minh hiệu quả rõ rệt của việc ứng dụng định danh và xác thực điện tử trong tiến trình chuyển đổi số, đồng thời mở ra tiềm năng lớn cho việc áp dụng trong thương mại điện tử”, bà Trang chia sẻ.

RAR hiện đang phối hợp cùng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số để mở rộng kết nối dữ liệu, hoàn thiện khung pháp lý và tăng cường truyền thông hướng dẫn người dân sử dụng VNeID trong giao dịch TMĐT. “Với sự phối hợp của các bộ, ngành và doanh nghiệp, hệ sinh thái định danh, xác thực điện tử quốc gia sẽ ngày càng hoàn thiện, góp phần xây dựng môi trường giao dịch số minh bạch, tin cậy và lấy người dân làm trung tâm”, bà Trang khẳng định.

Tăng cường bảo mật, an toàn dữ liệu

Cùng với nỗ lực của cơ quan quản lý, các doanh nghiệp TMĐT cũng đang tích cực ứng dụng định danh điện tử để tăng cường bảo mật và bảo vệ người tiêu dùng. Bà Vũ Xuân Linh – Giám đốc Quan hệ đối tác chiến lược Công ty TNHH Shopee cho biết, từ tháng 6/2025, Shopee đã phối hợp với Cục C06 – Bộ Công an triển khai định danh toàn bộ người bán trên sàn qua căn cước công dân gắn chip. Tính đến 30/10/2025, nền tảng đã hoàn tất định danh 81% nhà bán hàng và đặt mục tiêu đạt 100% trong thời gian tới.

“Định danh người bán không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là cam kết của Shopee trong việc bảo vệ người tiêu dùng, nâng cao niềm tin vào giao dịch trực tuyến và xây dựng môi trường TMĐT an toàn, bền vững”, bà Linh nhấn mạnh.

Ở góc độ công nghệ, ông Nguyễn Hoàng Tùng – Giám đốc VVN AI và Trusting Solution cho biết, các hình thức gian lận phổ biến hiện nay bao gồm lập tài khoản ảo, giả mạo danh tính, chiếm đoạt thẻ tín dụng hoặc mã OTP, và lợi dụng dữ liệu định danh cũ để vay tiền trực tuyến.

“Dù đã áp dụng eKYC, vẫn còn tồn tại rủi ro nếu không có cơ chế xác thực thời gian thực hoặc lưu bằng chứng giao dịch. Do đó, việc bổ sung chữ ký số và giám sát liên tục là cần thiết để đảm bảo toàn vẹn và an toàn dữ liệu”, ông Tùng cho biết.

Về mặt pháp lý, ông Vũ Văn Luật – Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc điều hành Công ty CP Đầu tư Công nghệ và Thương mại Softdream nhấn mạnh, cùng với việc đầu tư công nghệ, Việt Nam cần xây dựng khung pháp lý đồng bộ cho chữ ký số từ xa. Đây là yếu tố quan trọng để bảo đảm xác thực, chống chối bỏ và duy trì toàn vẹn dữ liệu trong giao dịch điện tử.

“Ứng dụng chữ ký số từ xa là bước đi quan trọng giúp nâng cao tính minh bạch, tin cậy và hiệu quả của thương mại điện tử, đồng thời tiết kiệm chi phí và thời gian cho doanh nghiệp, người tiêu dùng”, ông Luật khẳng định.

Hội nghị khẳng định, việc ứng dụng định danh và xác thực điện tử không chỉ giúp giảm thiểu gian lận, bảo vệ người tiêu dùng mà còn là bước tiến quan trọng trong lộ trình chuyển đổi số quốc gia, góp phần xây dựng nền kinh tế số an toàn, minh bạch và bền vững, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm.