Tiền tệ - ngoại hối: Linh hoạt nhưng có mục tiêu

Trọng tâm trước hết là duy trì ổn định tỷ giá trong bối cảnh nhu cầu ngoại tệ tăng theo mùa. Việc sử dụng linh hoạt các công cụ tiền tệ - ngoại hối như phát hành tín phiếu, nghiệp vụ thị trường mở, bán kỳ hạn hoặc hoán đổi ngoại tệ cho phép giảm áp lực tỷ giá nhưng vẫn giữ được dư địa dự trữ. Tuy nhiên, rủi ro quá tay trong hút tiền hoặc bán ngoại tệ cần được kiểm soát bằng các ngưỡng kích hoạt rõ ràng.

Song song, tín dụng cần được phân bổ có trọng tâm. Thay vì phân bổ dàn trải, cần ưu tiên vào chuỗi sản xuất - xuất khẩu, công nghiệp hỗ trợ, nhà ở xã hội, đồng thời hạn chế dòng vốn vào các phân khúc đầu cơ rủi ro cao. Đây cũng là bước đệm để chuẩn bị cho việc chuyển đổi cơ chế tín dụng từ “room” sang chuẩn an toàn vốn minh bạch từ năm 2026.

Mặt bằng lãi suất là một yếu tố then chốt khác. Với bối cảnh Cục Dự trữ Liên bang Mỹ đã bắt đầu cắt giảm lãi suất, Việt Nam có cơ hội hạ chi phí vốn một cách thận trọng để hỗ trợ doanh nghiệp. Tuy nhiên, sự điều chỉnh phải đi đôi với kiểm soát chặt dòng tín dụng, tránh tình trạng “sốc cầu” khiến rủi ro hệ thống gia tăng. Cuối cùng, xử lý nợ xấu theo ngành, phát triển thị trường mua bán nợ là một nhiệm vụ bắt buộc để làm trong sạch bảng cân đối, củng cố niềm tin và tạo không gian cho chu kỳ tín dụng mới.

Tài khóa – đầu tư công: Kéo tổng cầu, nâng năng lực cung

Ở mũi nhọn tài khóa, giải ngân đầu tư công trong “100 ngày nước rút” có ý nghĩa quyết định. Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu quyết liệt giải ngân 100% kế hoạch vốn năm 2025, do đó việc điều chuyển vốn theo thời gian thực từ dự án chậm sang dự án đủ điều kiện cần được triển khai dứt khoát. Càng về cuối năm, tính công khai và trách nhiệm người đứng đầu càng trở nên then chốt để biến vốn ngân sách thành GDP thực chất.

Cùng với đó, việc duy trì mức thuế giá trị gia tăng 8% đến hết năm 2026 không chỉ là một chính sách kích cầu tiêu dùng, mà còn giúp doanh nghiệp xuất khẩu có thêm dòng tiền khi thủ tục hoàn thuế được rút ngắn. Đây là giải pháp tài khóa trực tiếp tác động đến chi phí vốn lưu động và sức cạnh tranh của doanh nghiệp. Một nút thắt khác là giá vật liệu xây dựng - yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ và chi phí đầu tư công. Việc công khai bảng giá tham chiếu theo từng địa bàn, áp dụng cơ chế hợp đồng bù trừ giá, và rút ngắn thủ tục đấu thầu là chìa khóa để tháo gỡ tình trạng khan hiếm cát, đá, đất đắp. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn ngăn chặn tình trạng đội vốn - trễ tiến độ.

Thương mại - thị trường: Thích ứng cú sốc thuế, tái định tuyến đơn hàng

Một thách thức lớn của quý IV là cú sốc thuế quan từ Mỹ, có thể làm giảm hàng chục tỷ USD giá trị xuất khẩu. Để ứng phó, Việt Nam buộc phải đa dạng hóa thị trường, đặc biệt hướng tới ASEAN, Trung Đông, Ấn Độ, đồng thời tận dụng tốt hơn các hiệp định thương mại tự do như EVFTA và RCEP. Song hành với đó là việc siết chặt truy xuất nguồn gốc để tránh rủi ro bị áp dụng biện pháp phòng vệ hoặc nghi ngờ “chuyển tải”.

Trong lĩnh vực logistics, cần cải thiện công tác tổ chức - điều phối (tăng giờ làm ở cửa khẩu, bố trí thêm kíp cuối tuần, số hóa quy trình) sẽ giúp giảm 5-10% thời gian thông quan, tiết kiệm chi phí đáng kể cho doanh nghiệp trong mùa cao điểm.

Du lịch - dịch vụ cũng là một động lực quan trọng. Chính sách e-visa 90 ngày, nhiều lần nhập cảnh, kết hợp với các gói lễ hội cuối năm, có thể tạo “cú hích” lớn nếu tập trung đúng bốn thị trường chủ lực: ASEAN, Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản. Đây là nhóm khách vừa có sức chi tiêu cao, vừa có nhu cầu hồi phục du lịch mạnh, có thể giúp tối đa hóa doanh thu vào dịp cao điểm cuối năm.

Năng lượng - lương thực - công nghệ cao: Củng cố nền tảng cho 2026

Một điểm sáng của giai đoạn này là mặt bằng giá dầu và gạo đang ở mức thuận lợi. Đây chính là “cửa sổ cơ hội” để bổ sung dự trữ xăng dầu với chi phí hợp lý, vận hành Quỹ bình ổn giá minh bạch hơn, đồng thời cân đối xuất - nhập khẩu gạo nhằm giữ ổn định giá lương thực trong nước. Việc tận dụng đúng thời điểm có thể giúp giảm áp lực lạm phát chi phí đẩy, duy trì CPI quý IV trong vùng mục tiêu.

Ở tầm dài hạn, công nghệ cao, đặc biệt là bán dẫn, trở thành hướng đi chiến lược. Việt Nam đã ban hành nhiều ưu đãi về đất đai, thuế và nhập khẩu thiết bị cho doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này, nhưng thách thức là triển khai trên thực tế. Trong quý IV, nhiệm vụ trọng tâm là hoàn thiện hạ tầng khu công nghệ cao (đất sạch, điện nước ổn định, logistics kết nối), thiết lập cơ chế “một cửa” thực chất cho nhà đầu tư chiến lược, và tranh thủ làn sóng dịch chuyển chuỗi giá trị toàn cầu. Đây chính là nền móng để Việt Nam không chỉ ứng phó với thách thức ngắn hạn, mà còn bứt phá trong chu kỳ phát triển mới.

Tổng thể, gói giải pháp quý IV/2025 không chỉ nhằm hóa giải những áp lực trước mắt mà còn định hình cách tiếp cận chính sách dài hạn. Bằng việc kết hợp ba trục ổn định - thúc đẩy - kỷ luật thực thi, nền kinh tế có thể vừa giữ vững kỳ vọng, vừa tận dụng dư địa trong và ngoài nước để duy trì tăng trưởng, đồng thời chuẩn bị nền tảng vững chắc cho năm 2026. Thông điệp quan trọng nhất được đưa ra là: trong những tháng cuối năm, điều hành không chỉ là “nước rút” để hoàn thành mục tiêu 2025, mà còn là “bàn đạp” cho giai đoạn tiếp theo.