Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu, KTS đã và đang trở thành một trong những động lực tăng trưởng quan trọng nhất của nền kinh tế Việt Nam. Dựa trên số liệu thống kê của cơ quan chức năng, GS., TS. Trần Thọ Đạt - nguyên Thành viên Tổ Tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ chỉ rõ, KTS có tác động nhiều chiều đến tăng trưởng kinh tế Việt Nam giai đoạn 2020 - 2024.
Theo số liệu thống kê, tỷ trọng giá trị tăng thêm của KTS trong GDP tăng từ 12,66% năm 2020 lên 13,17% năm 2024, với mức trung bình giai đoạn này đạt 12,88%. Không chỉ đóng góp trực tiếp vào GDP, KTS còn thúc đẩy tăng trưởng vượt trội so với nền kinh tế truyền thống. Trong giai đoạn 2020 - 2024, tốc độ tăng trưởng trung bình của KTS đạt khoảng 8,7%/năm, cao hơn đáng kể so với mức tăng trưởng GDP bình quân toàn quốc.
Đặc biệt, KTS đã tạo điều kiện cho sự xuất hiện và phát triển của nhiều ngành, lĩnh vực mới vốn trước đây chưa từng hiện diện hoặc còn ở giai đoạn sơ khai. Sự phát triển mạnh mẽ của các nền tảng và công nghệ số như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn, internet vạn vật, điện toán đám mây, blockchain… thúc đẩy quá trình hình thành các ngành công nghệ tài chính (fintech), công nghệ giáo dục (edtech), công nghệ y tế (medtech), dịch vụ logistics thông minh. Những ngành này không chỉ mở rộng phạm vi hoạt động kinh tế, mà còn tăng khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường khu vực và quốc tế.
KTS cũng có tác động tích cực đến việc nâng cao năng suất lao động - một trong những mục tiêu chiến lược lâu dài của Việt Nam trong quá trình hiện đại hóa kinh tế. Việc ứng dụng công nghệ số, tự động hóa, dữ liệu lớn và hệ thống thông minh trong sản xuất, phân phối, quản trị, marketing giúp doanh nghiệp cắt giảm chi phí, rút ngắn thời gian xử lý, đồng thời nâng cao chất lượng sản phẩm - dịch vụ.
Ngoài các tác động trực tiếp về tăng trưởng, năng suất và cấu trúc ngành, theo TS. Cấn Văn Lực - Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng, KTS còn thúc đẩy quá trình chuyển đổi mô hình quản lý nhà nước và nâng cao hiệu quả quản trị công. Hệ thống Chính phủ điện tử, chính quyền số ngày càng hoàn thiện với hàng nghìn thủ tục hành chính được số hóa và xử lý trực tuyến, góp phần giảm đáng kể thời gian, chi phí giao dịch giữa người dân, doanh nghiệp, cơ quan quản lý. Việc hiện đại hóa quản lý nhà nước bằng công nghệ số cũng tạo điều kiện để xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, minh bạch, gia tăng khả năng thu hút đầu tư, đặc biệt là dòng vốn từ các nhà đầu tư nước ngoài.
Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng GDP từ 8,3 - 8,5% vào năm 2025 và hướng tới mức tăng trưởng hai con số trong giai đoạn tiếp theo. Để đạt được mục tiêu này, Việt Nam sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức lớn. KTS sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc vượt qua những thách thức đó và được xem là một động lực chính giúp mở rộng không gian tăng trưởng của nền kinh tế.
Cũng theo đánh giá, sự phát triển của KTS vẫn đối mặt với không ít trở ngại như cơ sở hạ tầng số chưa đồng bộ, đặc biệt ở vùng nông thôn, miền núi; chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh về công nghệ cao; hệ thống cơ chế, chính sách... Những yếu tố này nếu không được giải quyết đồng bộ sẽ trở thành điểm nghẽn cản trở KTS phát huy tối đa vai trò trong thúc đẩy tăng trưởng và chuyển đổi kinh tế quốc gia.
Từ thực tế trên, để tận dụng triệt để những lợi ích của KTS và giải quyết các thách thức đang tồn tại, góp phần hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số trong giai đoạn tới, các chuyên gia cho rằng, cần có nền tảng chính sách thống nhất và khung pháp lý rõ ràng. Đồng thời, cần thiết lập các cơ chế tài chính thuận lợi, trong đó ưu tiên hỗ trợ thuế, vốn, tín dụng cho các doanh nghiệp công nghệ thông tin, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, đặc biệt trong các lĩnh vực như AI, dữ liệu lớn, điện toán đám mây và an ninh mạng.
Ngoài ra, phát triển nhân lực là giải pháp mang tính chiến lược dài hạn. Nhà nước cần cập nhật chương trình đào tạo ngành công nghệ thông tin, kỹ thuật số trong các trường Đại học theo hướng thực tiễn, gắn liền với nhu cầu của doanh nghiệp. Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo cũng cần được thúc đẩy mạnh mẽ với các chính sách khuyến khích doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp lớn hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ trong ứng dụng công nghệ.
