Khai thác lợi thế, phát triển thủy sản theo hướng công nghệ cao và bền vững

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, toàn thành phố có hơn 30.000 ha mặt nước có thể khai thác để nuôi trồng thủy sản. Trong đó, diện tích đang nuôi trồng đạt khoảng 24.700 ha, với sản lượng hàng năm ước đạt 124.200 tấn, mang lại giá trị sản xuất khoảng 4.347 tỷ đồng.

Thành phố đã hình thành các vùng nuôi trồng tập trung… đạt năng suất trung bình từ 10 - 12 tấn/ha/năm. Các đối tượng nuôi chủ lực gồm: cá rô phi, trắm cỏ, chép lai, trắm đen, cá lăng, điêu hồng… phù hợp với điều kiện tự nhiên và nhu cầu thị trường.

Những năm qua, nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị sản phẩm, ngành thủy sản Hà Nội đã đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại vào sản xuất. Đến nay, thành phố có khoảng 9.700 ha diện tích nuôi trồng thủy sản áp dụng chế phẩm sinh học, máy quạt nước, hệ thống bơm tuần hoàn, thiết bị làm giàu oxy, máy cho cá ăn tự động…

Tiêu biểu là mô hình “sông trong ao” sử dụng công nghệ của Mỹ - tạo dòng chảy nhân tạo giúp cá vận động nhiều hơn, thịt săn chắc, hạn chế dịch bệnh và rút ngắn thời gian nuôi. Mô hình hiện được thành phố nhân rộng, cho năng suất cao, thân thiện với môi trường.

Ngoài ra, công nghệ Biofloc - sử dụng hệ vi sinh xử lý nước và chất thải ngay trong ao - cũng đang được thành phố triển khai rộng rãi. Mô hình này cho phép nuôi mật độ cao, năng suất lên tới 20 tấn/ha, đồng thời giảm chi phí xử lý nước và tăng hiệu quả kinh tế lên trên 30% so với phương pháp truyền thống.

Đặc biệt, Hà Nội đã đưa vào sử dụng hàng chục bể nuôi cá trong ao tĩnh theo công nghệ IPA của Mỹ, đạt hiệu quả vượt trội: tỷ lệ sống trên 90%, năng suất 150–200 kg/m³, giảm thiểu dịch bệnh và chi phí thức ăn.

Hiện thành phố có 69 cơ sở nuôi thủy sản đạt chuẩn VietGAP với diện tích 510 ha, hơn 12.900 cơ sở cam kết sản xuất an toàn thực phẩm. Nhiều hộ dân đã mạnh dạn đầu tư mô hình nuôi trồng thủy sản công nghệ cao không sử dụng kháng sinh, doanh thu hàng năm lên tới hàng tỷ đồng.

Song song với phát triển sản xuất, Hà Nội đặc biệt quan tâm đến bảo vệ và tái tạo nguồn lợi thủy sản tự nhiên trong đó nổi bật là chương trình thả cá tái tạo nguồn lợi được tổ chức định kỳ hàng năm trên các sông, hồ lớn như: sông Hồng, sông Đáy, hồ Tây… Thông qua Chương trình đã góp phần khôi phục đa dạng sinh học dưới nước, nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường, giảm thiểu tình trạng khai thác tận diệt. Đây là bước đi quan trọng hướng tới phát triển thủy sản bền vững và sinh thái.

Tuy nhiên, bên cạnh đạt nhiều kết quả tích cực, ngành nuôi trồng thủy sản Hà Nội vẫn đang đối mặt với không ít khó khăn như: Hạ tầng vùng nuôi chưa đồng bộ; chất lượng nước ở một số vùng có dấu hiệu ô nhiễm, trong khi việc cấp nước sạch định kỳ còn hạn chế, ảnh hưởng đến mật độ và hiệu quả nuôi; phần lớn sản phẩm thủy sản hiện vẫn tiêu thụ trong nội địa, giá bán chưa cao; chính sách hỗ trợ còn hạn chế...

Định hướng và giải pháp hướng đến phát triển thủy sản công nghệ cao và bền vững

Có tiềm năng mặt nước lớn, nguồn lao động dồi dào, thị trường tiêu thụ mạnh và sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền, Hà Nội đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu trở thành trung tâm NTTS ứng dụng công nghệ cao của khu vực phía Bắc.

Giai đoạn 2021 - 2025, thành phố đặt mục tiêu duy trì 24.000 ha diện tích nuôi, trong đó 11.500 ha vùng nuôi tập trung, nâng năng suất trung bình lên 14 tấn/ha, sản lượng từ 170.000 - 210.000 tấn/năm, tăng trưởng 7-8%/năm.

Hướng đến một ngành thủy sản phát triển công nghệ cao và bền vững, hiện đại và có giá trị cao, ngành Nông nghiệp Thủ đô đề ra nhiều giải pháp: Tập trung đầu tư hạ tầng vùng nuôi: Xây dựng hệ thống tiêu thoát nước, ao lắng xử lý nước thải, kho lạnh, cơ sở sơ chế, chế biến gắn với vùng nguyên liệu; Tăng mức hỗ trợ chính sách với mức đề xuất nâng hỗ trợ lên 500 triệu đồng/mô hình ứng dụng công nghệ cao, bổ sung thêm các loài thủy sản có giá trị kinh tế cao như cá trắm đen, cá lăng, cá bỗng, cá lóc, ếch… vào diện được hỗ trợ; hình thành chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ, hỗ trợ các chợ cá đầu mối, chợ dân sinh nâng cấp cơ sở hạ tầng, đẩy mạnh xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường; khuyến khích hợp tác xã, hộ nuôi liên kết theo vùng, hướng tới sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, nâng cao giá trị sản phẩm và xây dựng thương hiệu thủy sản Hà Nội.

Với chiến lược phát triển bền vững, cùng sự đồng hành từ doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân, ngành thủy sản Hà Nội đang từng bước khẳng định vai trò là trụ cột của nền nông nghiệp đô thị hiện đại, góp phần đảm bảo an ninh thực phẩm và phát triển kinh tế địa phương toàn diện, hiệu quả.