Giảm thuế giá trị gia tăng: Tăng khả năng phục hồi sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp

Đảm bảo đúng mục tiêu kích cầu tiêu dùng

Quốc hội khoá XV vừa thông qua việc giảm 2% thuế giá trị gia tăng với các nhóm hàng, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất giá trị gia tăng 10% (còn 8%). Trong đó, việc giảm thuế không áp dụng với nhóm hàng hóa như: Viễn thông, Công nghệ thông tin, Tài chính, Ngân hàng, Chứng khoán, Bảo hiểm, Kinh doanh bất động sản, Kim loại, sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, Sản phẩm khai khoáng, Dầu mỏ tinh chế, sản phẩm hoá chất và các mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Có thể thấy, trong thời gian qua, với nhiều giải pháp hỗ trợ về thuế, phí và lệ phí nhằm giảm nghĩa vụ đóng góp của doanh nghiệp, người dân được triển khai thực hiện với giá trị hỗ trợ lớn, phạm vi hỗ trợ rộng, đã góp phần vào những kết quả tích cực trong phục hồi và phát triển của nền kinh tế cũng như hoạt động sản xuất, kinh doanh của cộng đồng doanh nghiệp.

Theo báo cáo của Chính phủ, việc thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 đã hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân tổng cộng khoảng 44,5 nghìn tỷ đồng, góp phần giảm giá thành hàng hóa, dịch vụ, từ đó thúc đẩy sản xuất kinh doanh và tạo thêm công ăn việc làm cho người lao động, góp phần kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển, qua đó cũng góp phần tạo thêm nguồn thu cho ngân sách nhà nước (NSNN).

Bên cạnh đó, khi thực hiện giảm thuế giá trị gia tăng theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 đã gián tiếp kích cầu tiêu dùng nội địa tăng cao, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm 2022 tăng 19,8% so với năm trước, thu thuế giá trị gia tăng nội địa không giảm mà tăng 10% so với cùng kỳ.

Từ những tín hiệu tích cực do tác động của chính sách này đem lại, Chính phủ đã tiếp tục đề xuất thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2%, áp dụng từ ngày 1/7/2023 đến hết ngày 31/12/2023 nhằm đảm bảo đúng mục tiêu kích cầu tiêu dùng, phù hợp với bối cảnh kinh tế hiện nay, qua đó thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp sớm phục hồi và phát triển.

Đánh giá tác động chính sách dưới góc nhìn của doanh nghiệp, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa TP. Hà Nội Mạc Quốc Anh cho rằng, việc ban hành chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2% sẽ thúc đẩy người dân chi tiêu nhiều hơn, góp phần hỗ trợ doanh nghiệp, người dân, qua đó kích thích sản xuất, kinh doanh và hạ giá thành sản phẩm, làm tăng cung - cầu trong nước, từ đó góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế năm 2023.

Cũng nêu ý kiến về tác động của chính sách giảm thuế giá trị gia tăng, đại biểu Vũ Tiến Lộc – Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội cho hay, hiện nay, doanh nghiệp Việt Nam đang gặp khó khăn chồng chất, trong đó, khó khăn lớn nhất chính là thị trường.

Theo đại biểu Vũ Tiến Lộc, việc giảm thuế giá trị gia tăng là một giải pháp nhằm vào 2 đối tượng. Thứ nhất là làm cho người dân bớt khó khăn và thứ hai là tác động ngay vào thị trường của các doanh nghiệp. Do đó, đa số các đại biểu Quốc hội đều nhất trí rất cao đề xuất của Chính phủ về việc tiếp tục thực hiện chính sách này. Đặc biệt, đại biểu nhấn mạnh đây là một chủ trương đúng đắn và có thể phát huy tác dụng ngay.

GS. TS. Trần Thọ Đạt - Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia nhận định, bối cảnh hiện nay đang đặt ra nhiều thách thức đối với mục tiêu tăng trưởng cả năm 2023, cũng như ảnh hưởng tiêu cực tới sự phục hồi của doanh nghiệp - là động lực tăng trưởng của nền kinh tế. Do đó, đòi hỏi cần có thêm giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, người dân và nền kinh tế để có thể tiếp tục duy trì đà phục hồi, trong đó, chính sách giảm thuế giá trị gia tăng đạt hiệu quả cao nhất, bởi thúc đẩy cả tổng cung lẫn tổng cầu, góp phần kiểm soát lạm phát, tăng thu nhập thực tế cho người dân...

Tăng cường giải pháp bù đắp các tác động đến thu ngân sách

Trước khi đề xuất tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng, Chính phủ đã có những đánh giá chi tiết, toàn diện về tác động của chính sách đối với mọi phương diện, trong đó có đánh giá tác động đến NSNN.

Theo Chính phủ, áp dụng trong 6 tháng cuối năm thì dự kiến số giảm thu NSNN tương đương khoảng 24.000 tỷ đồng (đối với thu NSNN năm 2023 thì dự kiến giảm 20.000 tỷ đồng do số thu thuế giá trị gia tăng phải nộp của tháng 12/2023 nộp trong tháng 1/2024).

Để khắc phục và bù đắp các tác động đến thu NSNN trong ngắn hạn cũng như đảm bảo sự chủ động trong điều hành dự toán NSNN, Chính phủ sẽ chỉ đạo Bộ Tài chính phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan và địa phương chú trọng chỉ đạo thực hiện và triển khai hiệu quả các Luật thuế; tiếp tục cải cách hiện đại hóa hệ thống thuế, đơn giản hóa thủ tục hành chính thuế. Đồng thời, quyết liệt công tác quản lý thu NSNN, tập trung triển khai kịp thời, có hiệu quả các nhóm giải pháp quản lý thu, chống thất thu, chuyển giá, trốn thuế.

Chính phủ sẽ chỉ đạo tăng cường quản lý thanh tra, kiểm tra, cải cách thủ tục hành chính, đôn đốc thu nộp, phấn đấu tăng thu ở những địa bàn, lĩnh vực để bù đắp số thu bị giảm do thực hiện chính sách. Đồng thời, điều hành chi NSNN chặt chẽ, tiết kiệm triệt để chi thường xuyên, cắt giảm các khoản dự toán đã giao nhưng đến hết ngày 30/6/2023 các bộ, cơ quan trung ương chưa phân bổ theo Nghị quyết số 50/NQ-CP của Chính phủ về hội nghị Chính phủ với địa phương và Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3/2023. Chủ động sử dụng dự phòng, dự trữ và các nguồn lực hợp pháp khác để chi phòng, chống thiên tai, dịch bệnh và các nhiệm vụ cấp bách phát sinh theo quy định...