Đề xuất sửa đổi mục tiêu và quản lý, điều hành hoạt động dự trữ quốc gia

Nguyễn Trung

Để thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, định hướng đã được xác định trong các văn kiện, nghị quyết của Đảng liên quan đến dự trữ quốc gia (DTQG), cũng như đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất giữa các quy định của pháp luật, Bộ Tài chính đang lấy ý kiến về Dự thảo Luật DTQG (sửa đổi) với nhiều điểm mới đáng chú ý.

Mục tiêu DTQG được sửa đổi, bổ sung để đảm bảo bao quát đầy đủ các hoạt động DTQG.
Mục tiêu DTQG được sửa đổi, bổ sung để đảm bảo bao quát đầy đủ các hoạt động DTQG.

Đề xuất sửa đổi mục tiêu DTQG

Bộ Tài chính cho biết, mục tiêu DTQG được sửa đổi, bổ sung để đảm bảo bao quát đầy đủ các hoạt động DTQG như: Xuất cấp hàng DTQG đảm bảo an sinh, xã hội liên quan đến chính sách đầu tư trong lâm nghiệp, chính sách cho trẻ em, nhà trẻ, học sinh, học viên ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo; Nhập, xuất hàng DTQG để đảm bảo ổn định, phát triển kinh tế trong tình huống giá cả tăng, giảm đột biến, tạo căn cứ pháp lý rõ ràng để thực hiện.

Theo Bộ Tài chính, thời gian qua, ngành Dự trữ Nhà nước (DTNN) chỉ tập trung đáp ứng nhiệm vụ chủ động đáp ứng yêu cầu đột xuất, cấp bách về phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, hỏa hoạn, dịch bệnh; phục vụ quốc phòng, an ninh; đảm bảo an sinh, xã hội; hoạt động đối ngoại của Đảng và Nhà nước; chưa có đủ năng lực, nguồn lực và kinh nghiệm trong công tác quản lý, điều hành dự trữ chiến lược để phát triển kinh tế - xã hội và điều tiết thị trường.

Đồng thời, việc bổ sung các mục tiêu này có phạm vi ảnh hưởng, tác động đến nhiều Bộ, ngành và các thành phần kinh tế khi tham gia thị trường, cần được nghiên cứu, đánh giá cụ thể, thận trọng.

Vì vậy, mục tiêu DTQG được Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi, bổ sung như sau: "Nhà nước hình thành, sử dụng dự trữ quốc gia nhằm chủ động đáp ứng yêu cầu đột xuất, cấp bách về phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, hỏa hoạn, dịch bệnh; phục vụ quốc phòng, an ninh; hoạt động đối ngoại của Đảng và Nhà nước; đảm bảo an sinh, xã hội phục vụ phát triển kinh tế, xã hội và các nhiệm vụ khác được cấp có thẩm quyền giao".

Sửa đổi nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan sau khi tổ chức sắp xếp lại bộ máy

Theo Bộ Tài chính, để đảm bảo phù hợp với Hiến pháp, Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật DTQG (sửa đổi) bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn làm luật, nghị quyết, pháp lệnh của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Trên cơ sở đó, Luật bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ trong việc trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội dự án luật, nghị quyết, pháp lệnh và bổ sung nhiệm vụ ban hành các văn bản quy phạm pháp luật để hướng dẫn thi hành Luật.

Sửa đổi, bổ sung quy định thanh tra chuyên ngành về DTQG: Bỏ nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành về DTQG của Bộ Tài chính theo Kết luận số 134- KL/TW ngày 28/3/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về Đề án sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, đảm bảo phù hợp với Luật Thanh tra; đồng thời, bổ sung nhiệm vụ kiểm tra chuyên ngành của cơ quan thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước trong lĩnh vực DTQG.

Bãi bỏ các điều khoản quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư; chuyển các nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư sang nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ Tài chính.

Sửa đổi, bổ sung các nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban Thường vụ quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính, các bộ và cơ quan ngang bộ quản lý hàng DTQG sau khi thực hiện phân quyền, phân cấp.

Quản lý, điều hành hoạt động DTQG

Về nhập, xuất hàng DTQG, Bộ Tài chính cho biết, ngoài các trường hợp nhập, xuất quy định trong Luật DTQG, hàng năm, Bộ Tài chính còn xuất hàng DTQG trong các tình huống sau:

- Xuất gạo DTQG để hỗ trợ cho học sinh, học viên theo Nghị đinh số 66/2025/NĐ-CP ngày 12/3/2025 quy định chính sách cho trẻ em nhà trẻ, học sinh, học viên ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo và cơ sở giáo dục có trẻ em nhà trẻ, học sinh hưởng chính sách.

- Xuất gạo DTQG hỗ trợ các địa phương để trợ cấp gạo bảo vệ và phát triển rừng theo Nghị định số 58/2024/NĐ-CP ngày 24/5/2024 của Chính phủ về một số chính sách đầu tư trong lâm nghiệp; các quyết định của Thủ tướng Chính phủ hỗ trợ các dự án trồng rừng.

Các trường hợp xuất gạo DTQG trên đã được Bộ Tài chính tổ chức thực hiện hàng năm theo đúng quy định về trình tự, thủ tục xuất cấp hàng DTQG.

Thực tiễn cho thấy, việc sử dụng hàng DTQG đã góp phần đảm bào an sinh, xã hội tại các địa phương có điều kiện kinh tế khó khăn, dân tộc thiểu số và miền núi, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo; đầu tư bảo vệ và phát triển rừng, chế biến lâm sản.

Bên cạnh đó, để cụ thể hóa các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện Kết luận số 115-KL/TW ngày 16/01/2025 của Bộ Chính trị, Luật DTQG (sửa đổi) bổ sung các nhiệm vụ nhập, xuất hàng DTQG để đáp ứng mục tiêu DTQG như đảm bảo an sinh xã hội, điều tiết thị trường...

 

Dự thảo Luật DTQG (sửa đổi) gồm 62 điều, trong đó, Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi 45/66 điều, lược bỏ 6/66 điều, giữ nguyên 15/66 điều, bổ sung quy định mới 2 điều và sắp xếp lại các điều khoản.