Xây hành lang pháp lý cho hoạt động ngoại hối tại Trung tâm tài chính quốc tế
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang lấy ý kiến góp ý cho dự thảo Thông tư hướng dẫn về quản lý hoạt động ngoại hối tại Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Theo bản thuyết minh của NHNN, dự thảo Thông tư được xây dựng theo những quy định và chỉ đạo tại Nghị quyết số 222/2025/QH15 về Trung tâm tài chính quốc tế, cũng như Kế hoạch hành động triển khai xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế của Chính phủ.
Theo NHNN, dự thảo Thông tư được xây dựng gồm 10 chương với 40 điều, theo nguyên tắc: Tăng cường thu hút vốn nước ngoài vào Trung tâm tài chính quốc tế; hạn chế dịch chuyển nguồn lực từ phần còn lại của lãnh thổ Việt Nam vào Trung tâm tài chính quốc tế và ra nước ngoài.
Cùng với đó là cân nhắc các hạn chế phù hợp với thực tiễn Việt Nam, đảm bảo thực hiện mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ, đảm bảo an ninh, an toàn tài chính, tiền tệ trong nước theo đúng tinh thần Nghị quyết của Bộ Chính trị.
Bên cạnh đó là cụ thể hóa các nguyên tắc quản lý ngoại hối đã được quy định, đảm bảo tính đồng bộ, minh bạch, phù hợp với thông lệ quốc tế nhưng vẫn đảm bảo an ninh tài chính - tiền tệ quốc gia.
Hướng dẫn về thủ tục hành chính của hoạt động ngoại hối liên quan đến giao dịch vốn: thủ tục khai báo, đăng ký, đăng ký thay đổi… đối với các khoản vay, cho vay nước ngoài, đầu tư nước ngoài…
Trong các quy định được đề xuất, dự thảo Thông tư đã quy định phương thức điện tử qua hệ thống dữ liệu tập trung của Trung tâm tài chính quốc tế, thay thế dần các phương thức truyền thống trong cách thức thực hiện việc khai báo, đăng ký, đăng ký thay đổi.
Trong giai đoạn đầu - 5 năm đầu tiên, NHNN vẫn là cơ quan thẩm quyền tiếp nhận, xác nhận và quản lý báo cáo, sau đó sẽ chuyển giao cho Cơ quan Điều hành của Trung tâm tài chính quốc tế nhằm đảm bảo tính thống nhất trong mô hình quản lý.
Với quy định về tài khoản thanh toán của thành viên, nhà đầu tư nước ngoài, dự thảo quy định cụ thể về việc sử dụng các tài khoản thanh toán bằng ngoại tệ cho các mục đích đầu tư; vay, cho vay và mục đích khác.
Đồng thời, dự thảo Thông tư có quy định về nguyên tắc minh bạch dòng tiền để đảm bảo thống kê chính xác số liệu đối với các dòng vốn vào, ra.
Về thủ tục khai báo các khoản vay từ tổ chức, cá nhân nước ngoài và khoản cho vay ra nước ngoài của Thành viên, dự thảo Thông tư đã phân biệt trách nhiệm khai báo giữa Thành viên do nhà đầu tư nước ngoài sở hữu 100% vốn và các Thành viên khác.
Các giao dịch vay/cho vay có giá trị từ 20.000 USD trở lên sẽ phải thực hiện khai báo để phục vụ công tác giám sát. NHNN cho biết, đây là mốc giá trị tham khảo từ quy định về phòng chống rửa tiền đối với các giao dịch lớn ở trong nước.
Chương V của dự thảo Thông tư gồm 5 điều quy định về thủ tục khai báo, báo cáo, đăng ký, đăng ký thay đổi áp dụng đối với bên đi vay trong nước khi vay vốn từ Thành viên.
Các quy định theo đề xuất được NHNN đánh giá là cởi mở hơn so với việc bên đi vay trong nước vay nước ngoài theo quy định hiện hành, khi cho phép miễn đăng ký với một số khoản vay ngắn hạn hoặc có giá trị nhỏ, tuy nhiên vẫn phải thực hiện báo cáo sau khi giải ngân.
Dự thảo cũng đưa ra các quy định cụ thể về thành phần hồ sơ, cách thức xác minh điều kiện vay và cơ chế chịu trách nhiệm hậu kiểm, nhằm đảm bảo tính minh bạch và hạn chế rủi ro tiềm ẩn.
Dự thảo Thông tư còn quy định cụ thể về hồ sơ, trình tự, thủ tục cấp, thu hồi giấy chứng nhận đăng ký đầu tư gián tiếp ra nước ngoài, giấy chứng nhận đăng ký hoạt động nhận ủy thác đầu tư gián tiếp ra nước ngoài đối với ngân hàng thương mại 100% vốn trong nước.
Ngoài ra, còn có các quy định cụ thể về chế độ báo cáo định kỳ, đột xuất của các chủ thể trong Trung tâm tài chính quốc tế và bên đi vay trong nước; trách nhiệm của các bên liên quan trong việc tuân thủ quy định ngoại hối tại Trung tâm tài chính quốc tế...