Lợi nhuận tăng nhưng VietABank đối mặt thách thức chất lượng tín dụng
Báo cáo tài chính hợp nhất quý III/2025 của Ngân hàng TMCP Việt Á (VietABank) cho thấy một bức tranh tăng trưởng lợi nhuận đáng ghi nhận, nhưng cấu trúc lợi nhuận, chi phí và chất lượng tài sản… lại đang bộc lộ nhiều tín hiệu thiếu bền vững.

Theo báo cáo tài chính, lợi nhuận sau thuế hợp nhất quý III/2025 của VietABank tăng 42,16% so với cùng kỳ, tương ứng tăng thêm 79,68 tỷ đồng so với quý III/2024, đạt hơn 268,6 tỷ đồng.
Theo giải trình biến động lợi nhuận của VietABank, lợi nhuận quý III tăng mạnh do quy mô tổng tài sản, tín dụng đã tăng trưởng tốt theo định hướng, huy động vốn với chi phí hợp lý, nên thu nhập lãi thuận tăng so với cùng kỳ năm trước.
Ngoài ra, kết quả kinh doanh ngân hàng còn được cải thiện nhờ hoạt động xử lý, thu hồi nợ mang lại hiệu quả, cũng như tăng cường tiết kiệm chi phí dẫn đến chi phí hoạt động giảm.
Tính chung 9 tháng năm 2025, lợi nhuận sau thuế của VietABank đạt hơn 840 tỷ đồng, tăng hơn 31,4% so với cùng kỳ năm trước. So với kế hoạch đạt 1,306 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế năm 2025, ngân hàng thực hiện được gần 80% mục tiêu sau 3 quý.
Về các chỉ số kinh doanh khác, tính đến hết tháng 9/2025, tổng tài sản VietABank tăng 12% so với đầu năm, lên hơn 134.600 tỷ đồng. Cho vay khách hàng và tiền gửi khách hàng cùng tăng 9% lên lần lượt 86.830 tỷ đồng và 97.984 tỷ đồng.
Tuy nhiên, như giải trình lợi nhuận quý III, kết quả kinh doanh 9 tháng của VietABank chủ yếu do điều chỉnh cơ cấu và cắt giảm chi phí. Các khoản mục chi tiết trong báo cáo cho thấy phần lớn nền tảng lợi nhuận đang bị “ăn mòn” bởi các chi phí rủi ro và hiệu quả đầu tư giảm.
Chi phí dự phòng rủi ro tín dụng là chỉ báo quan trọng phản ánh mức độ an toàn của danh mục cho vay. Nhưng trong quý III/2025, chi phí dự phòng rủi ro tín dụng của VietABank tăng đột biến từ 6,1 tỷ đồng của cùng kỳ 2024 lên tới gần 161,9 tỷ đồng – tức tăng hơn 26 lần. Luỹ kế 9 tháng, chi phí dự phòng rủi ro của VietABank đã tăng 43,5% lên hơn 254 tỷ đồng.
Nhìn vào chất lượng tín dụng có thể hiểu được phần nào mức tăng này của VietABank. Tính đến cuối tháng 9/2025, tổng nợ xấu (gồm nợ dưới tiêu chuẩn, nghi ngờ và có khả năng mất vốn) đã tăng từ 1.091 tỷ đồng lên 1.556 tỷ đồng – tương đương mức tăng hơn 42%.
Vì thế, dù tín dụng tăng trưởng khá nhưng tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ 9 tháng đã tăng lên mức gần 1,8% so với mức 1,36% hồi đầu năm.
Đặc biệt, nợ nghi ngờ (nợ nhóm 4) tăng gần gấp đôi, từ 558 tỷ đồng lên hơn 1.052 tỷ đồng, cho thấy áp lực về chất lượng tín dụng ngày càng rõ rệt. Nợ có khả năng mất vốn (nợ nhóm 5) thì giảm nhẹ từ gần 519 tỷ đồng còn hơn 477 tỷ đồng.
Một điểm đáng chú ý khác trong báo cáo tài chính quý III là khoản lỗ từ hoạt động mua bán chứng khoán đầu tư. Nếu như cùng kỳ năm 2024, ngân hàng ghi nhận lãi hơn 17,3 tỷ đồng thì sang 9 tháng năm 2025, VietABank chịu lỗ hơn 14,7 tỷ đồng. Sự đảo chiều này phản ánh hiệu quả đầu tư và quản trị danh mục đầu tư tài chính.
Một vấn đề khác ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của VietABank là chi phí huy động vốn. Trong 9 tháng năm 2025, chi phí lãi và các chi phí tương tự tăng gần 1.000 tỷ đồng, từ gần 3.632 tỷ đồng lên 4.579 tỷ đồng. Dù thu nhập lãi tăng tương ứng, nhưng mức tăng chi phí nhanh hơn khiến biên lãi ròng (NIM) bị thu hẹp.
Thu nhập từ hoạt động dịch vụ giảm ở cả quý III và lũy kế 9 tháng. Cụ thể, thu nhập dịch vụ quý III/2025 đạt 33,3 tỷ đồng, giảm 31% so với cùng kỳ năm trước; còn tính chung 9 tháng, giảm nhẹ từ 115 tỷ xuống gần 111 tỷ đồng.
Dù mức giảm không quá lớn, nhưng xu hướng sụt giảm này cho thấy VietABank vẫn chưa thực sự khai thác hiệu quả các nguồn thu ngoài lãi.
Hiện VietABank đang đẩy mạnh kế hoạch tăng vốn. Cách đây ít hôm, Ngân hàng Nhà nước đã chấp thuận cho VietABank tăng vốn điều lệ thêm gần 3.332 tỷ đồng, tương đương 40,8% mức vốn hiện tại để lên 11.496 tỷ đồng, thông qua phát hành hơn 313 triệu cổ phiếu chào bán cho cổ đông hiện hữu và 20 triệu cổ phiếu ESOP.
Đây là đợt tăng vốn thứ hai trong kế hoạch nâng vốn điều lệ lên hơn 11.582 tỷ đồng. VietABank cho biết nguồn vốn tăng thêm sẽ giúp cải thiện hệ số an toàn vốn (CAR), mở rộng tín dụng và đầu tư cho hạ tầng số.
Trên thị trường chứng khoán, cổ phiếu VAB của VietABank đang ở mức 11.650 đồng/cổ phiếu, đã tăng gấp đôi so với hồi đầu năm, nhất là khi cổ phiếu VAB được chuyển sang niêm yết từ UPCoM lên HOSE hồi cuối tháng 7/2025.