Theo báo cáo tổng quan thị trường giá cả tháng 9, quý III và 9 tháng năm 2025 của Cục Thống kê (Bộ Tài chính), chỉ số giá USD trong nước diễn biến ngược chiều với giá thế giới.

Tính đến ngày 29/9/2025, chỉ số giá USD trên thị trường quốc tế đạt 97,48 điểm, giảm 0,65% so với tháng trước do Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) cắt giảm lãi suất, khiến đồng bạc xanh mất sức hấp dẫn so với các đồng tiền chủ chốt khác.

Nhưng ngược lại, trong nước, chỉ số giá USD tháng 9 tăng 0,3% so với tháng trước, tăng 6,64% so với cùng kỳ năm 2024 và bình quân 9 tháng tăng 3,8%.

Theo Cục Thống kê, diễn biến trái chiều này do áp lực cung cầu ngoại tệ trong nước khi nhu cầu nhập khẩu tăng, trong khi tâm lý nắm giữ USD của người dân vẫn mạnh lên trong bối cảnh Ngân hàng Nhà nước nới lỏng chính sách tiền tệ.

Về lý thuyết, sự tăng giá của USD thường khiến chi phí nhập khẩu hàng hóa cao hơn, song sau 9 tháng năm 2025, chỉ số giá xuất khẩu hàng hóa lại tăng nhanh hơn giá nhập khẩu – yếu tố giúp cải thiện tỷ giá thương mại hàng hóa.

Theo báo cáo tổng quan chỉ số giá sản xuất, chỉ số giá nguyên nhiên vật liệu dùng cho sản xuất, chỉ số giá xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa quý III và 9 tháng năm 2025 của Cục Thống kê, chỉ số giá xuất khẩu quý III/2025 tăng 0,11% so với quý trước và tăng 0,31% so với cùng kỳ năm 2024; tính chung 9 tháng, tăng tới 4,46% so với cùng kỳ.

Trong khi đó, chỉ số giá nhập khẩu quý III/2025 giảm 0,93% so với quý trước và chỉ tăng nhẹ 0,17% so với cùng kỳ, tính chung 9 tháng tăng 1,02%.

Nhờ vậy, tỷ giá thương mại hàng hóa (TOT) - chỉ số giá xuất khẩu hàng hóa so với chỉ số giá nhập khẩu hàng hóa - trong quý III/2025 tăng 1,05% so với quý trước và tăng 0,14% so với cùng kỳ năm 2024. Tính chung 9 tháng năm 2025, TOT tăng 3,4% so với cùng kỳ năm trước.

Các nhóm hàng xuất khẩu chủ lực tiếp tục là động lực chính hỗ trợ tỷ giá thương mại hàng hóa.

Trong 9 tháng năm 2025, giá hạt tiêu tăng 39,88%, cà phê tăng 37,83% do ảnh hưởng giá thế giới và nhu cầu tiêu dùng thế giới hồi phục, trong khi nguồn cung từ các nước sản xuất lớn chịu ảnh hưởng bởi thời tiết bất lợi.

Cùng với đó, hàng rau quả tăng 20,98%, cao su tăng 17,6%, hạt điều tăng 14,86% do thị trường xuất khẩu mở rộng; phân bón tăng 7,07%.

Ở chiều ngược lại, giá xuất khẩu nhiên liệu như dầu thô, than đá lần lượt giảm 16,56% và 14,91% do ảnh hưởng giá năng lượng thế giới giảm; sắn và sản phẩm từ sắn giảm 21,43% do cầu từ Trung Quốc chững lại; sắt, thép giảm 10%; thức ăn gia súc và nguyên liệu giảm 6,23%.

Về phía nhập khẩu, giá nhiều nhóm hàng đầu vào cho sản xuất tăng như rau quả (17,05%), dầu mỡ động thực vật (12,98%), cao su nguyên liệu (12,07%) và hóa chất (7,81%), phản ánh nhu cầu sản xuất, chế biến trong nước mở rộng.

Tuy nhiên, các nhóm hàng năng lượng và vật liệu cơ bản lại giảm như than đá giảm 18,37%, thức ăn chăn nuôi và nguyên liệu giảm 11,32% do nguồn cung toàn cầu dồi dào; lúa mỳ giảm 6,21%; sắt, thép giảm 5,8%; dây điện và dây cáp điện giảm 0,99%.

Với diễn biến như trên, trong mức tăng của tỷ giá thương mại hàng hóa quý III và 9 tháng qua, một số mặt hàng có diễn biến nổi bật.

Cụ thể: hàng thủy sản giảm 1,74% và tăng 2,97% lần lượt trong quý III và tính chung 9 tháng; hàng rau quả giảm 0,67% và tăng 0,36%; xăng dầu các loại giảm 2,8% và giảm 13,55%; cao su giảm 8,04% và giảm 1,08%; gỗ và sản phẩm gỗ tăng 0,14% và giảm 0,93%; sắt, thép tăng 3,69% và giảm 3,56%; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện tăng 2,95% và tăng 1,05%.