Theo số liệu của Bộ Tài chính, trong tổng thu ngân sách 9 tháng, nguồn thu nội địa ước đạt 96,9% dự toán. Ngược lại, thu từ dầu thô ước chỉ đạt 69,9% kế hoạch, giảm khoảng 15,6% so cùng kỳ do giá dầu biến động hoặc sản lượng thấp. Thu từ hoạt động xuất nhập khẩu là điểm sáng khi đạt 98,8% kế hoạch và tăng 11,9% so năm trước. Sự thay đổi cấu trúc thu cho thấy áp lực lên nội lực quốc gia - khi dầu thô không bền vững, thu nội địa và thương mại quốc tế cần đóng vai trò dẫn dắt.

Chi ngân sách: ưu tiên chi thường xuyên, chi đầu tư còn chậm

Về chi tiêu, ước tính hết 9 tháng, chi ngân sách đạt 1.591,3 nghìn tỷ đồng, tương đương 61,7% dự toán năm. Trong đó, chi thường xuyên và chi trả nợ lãi đạt khoảng 68-69% kế hoạch; trong khi đó, chi đầu tư phát triển mới chỉ đạt 53,7%, cho thấy dòng vốn cho phát triển dự án còn chậm. Các khoản chi an ninh, quốc phòng, chi lương, trợ cấp xã hội được đảm bảo kịp thời.

Ngân sách trung ương đã sử dụng nguồn dự phòng khoảng 25,9 nghìn tỷ đồng để bổ sung vốn cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương, trong đó hơn 6,1 nghìn tỷ hỗ trợ địa phương thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính, phục hồi sản xuất vùng thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh.

Áp lực và giải pháp trong những tháng cuối năm

Mặc dù thu ngân sách tăng mạnh và gần đạt dự toán song vẫn có nhiều áp lực phía trước. Trong 3 tháng cuối năm, cần mở rộng cơ sở thuế, quản lý chặt nguồn thu mới như thương mại điện tử, đôn đốc thu hồi nợ thuế và chống thất thu. Các đơn vị thu ngân sách được yêu cầu thực hiện đúng, đủ, kịp thời các khoản thu phát sinh. Về chi, cần ưu tiên đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư phát triển để không làm đáo hạn những cam kết phát triển.

Trong bối cảnh ngân sách dầu dễ biến động, việc huy động và khai thác tốt nguồn thu nội địa, quản lý chi ngân sách hiệu quả và linh hoạt trở nên hết sức quan trọng. Nếu triển khai quyết liệt, có thể ngân sách 2025 sẽ vượt mục tiêu, đồng thời đảm bảo nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh bất định quốc tế.