Sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân: Đơn giản, công bằng và tiệm cận thực tế thu nhập
Với 35 điều được sửa đổi, bổ sung, Dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) sửa đổi mang đến nhiều thay đổi lớn, từ biểu thuế, giảm trừ gia cảnh đến phương pháp tính thuế cho cá nhân kinh doanh. Việc chấm dứt thuế khoán, chuyển sang thuế theo thu nhập thực tế và bổ sung khấu trừ chi phí giáo dục, y tế được kỳ vọng sẽ tạo môi trường thuế minh bạch, công bằng hơn.

Cơ cấu lại biểu thuế và bổ sung quy định liên quan đến khấu trừ thuế
Bộ Tài chính cho biết, Dự án Luật Thuế TNCN (sửa đổi) đã sửa đổi một trong những nội dung căn bản, cốt lõi của Luật là điều chỉnh Biểu thuế lũy tiến từng phần theo hướng giảm số bậc thuế từ 7 bậc thành 5 bậc và nới rộng khoảng cách giữa các bậc. Đây là quy định nhằm đơn giản hóa biểu thuế, giúp người nộp thuế dễ dàng hơn trong việc tính toán, theo dõi nghĩa vụ thuế của mình và giảm nghĩa vụ thuế đối với tất cả cá nhân ở các bậc hiện hành so với Biểu thuế hiện hành.
Dự án Luật dự kiến được Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV. Chính phủ vẫn sẽ tiếp tục nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng để đảm bảo tính hợp lý và công bằng cao nhất trước khi trình Quốc hội thông qua với mục tiêu là giảm bớt khó khăn cho người nộp thuế, gia tăng sáng tạo, hiệu quả và sức lao động, qua đó, góp phần hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
Lần sửa đổi này, dự án Luật Thuế TNCN không chỉ kế thừa các khoản giảm trừ gia cảnh hiện hành (cá nhân được trừ các khoản bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp đối với một số ngành nghề phải tham gia bảo hiểm bắt buộc, các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo theo quy định), không tính vào thu nhập chịu thuế đối với các khoản phụ cấp, trợ cấp; mà còn mở rộng phạm vi cho người nộp thuế thông qua việc bổ sung thêm các khoản giảm trừ trước khi tính thuế đối với khoản chi phí cho y tế, giáo dục để thực hiện các Nghị quyết quan trọng của Bộ Chính trị (Nghị quyết số 71-NQ/TW về giáo dục và đào tạo; Nghị quyết số 72-NQ/TW về bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân). Cụ thể, người nộp thuế sẽ được khấu trừ một số khoản chi phí liên quan đến giáo dục - đào tạo, y tế trước khi tính thuế.
Bộ Tài chính cho biết, chính sách này khuyến khích cá nhân đầu tư vào học tập, nâng cao trình độ, giúp người dân có thêm nguồn lực để giải quyết các vấn đề về tài chính khi phải đối mặt với bệnh tật. Bằng cách cho phép người dân giảm trừ các chi phí thiết yếu như y tế và giáo dục, Nhà nước thể hiện cam kết chia sẻ gánh nặng tài chính với người lao động, tạo điều kiện để họ có thu nhập khả dụng lớn hơn, từ đó ổn định đời sống và đóng góp tích cực hơn vào phát triển kinh tế - xã hội.
Chấm dứt thuế khoán, áp dụng thuế theo thu nhập thực tế
Một trong những điểm nổi bật của dự thảo Luật Thuế TNCN (sửa đổi) là việc chấm dứt cơ chế thuế khoán, chuyển sang phương thức nộp thuế minh bạch theo thu nhập thực tế của cá nhân kinh doanh. Thực hiện chủ trương bỏ thuế khoán đối với hộ, cá nhân kinh doanh theo Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị, Chính phủ đã trình Quốc hội phương án bổ sung phương pháp tính thuế mới đối với nhóm đối tượng này.
Theo dự thảo, cá nhân có doanh thu từ 200 triệu đồng/năm trở xuống sẽ không phải nộp thuế thu nhập cá nhân, phù hợp với quy định hiện hành về ngưỡng doanh thu miễn thuế giá trị gia tăng. Đối với cá nhân có doanh thu từ trên 200 triệu đồng đến 3 tỷ đồng mỗi năm, việc tính thuế tiếp tục được thực hiện theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu như hiện nay. Trường hợp cá nhân có doanh thu trên 3 tỷ đồng đến 50 tỷ đồng/năm, thuế sẽ được tính theo phương pháp xác định thu nhập tính thuế nhân với thuế suất 17%. Đối với cá nhân có doanh thu trên 50 tỷ đồng/năm, thuế suất áp dụng là 20%. Thu nhập tính thuế được xác định bằng doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ trừ đi các chi phí hợp lý liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh trong kỳ tính thuế.
Theo Bộ Tài chính, việc bãi bỏ thuế khoán và áp dụng phương pháp tính thuế mới này góp phần bảo đảm mọi chủ thể kinh doanh đều tuân thủ nguyên tắc công bằng: “Thu nhập đến đâu, nghĩa vụ thuế đến đó”, đồng thời khuyến khích các hộ, cá nhân kinh doanh chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp, tăng tính minh bạch và chuyên nghiệp trong hoạt động kinh tế.
Đáng chú ý, dự thảo Luật cũng bổ sung quy định về thu thuế đối với hoạt động chuyển nhượng vàng miếng với thuế suất 0,1% trên giá trị chuyển nhượng từng lần. Chính phủ được giao quyền quy định ngưỡng giá trị vàng miếng chịu thuế, thời điểm áp dụng và điều chỉnh thuế suất phù hợp với tình hình quản lý thị trường vàng. Quy định này nhằm bảo đảm rằng, khi hội đủ các điều kiện cần thiết, Nhà nước có cơ sở pháp lý để triển khai việc thu thuế đối với hoạt động chuyển nhượng vàng, qua đó sử dụng chính sách thuế như một công cụ điều tiết, quản lý thị trường và hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng kinh tế bền vững.
Bên cạnh đó, việc đưa hoạt động kinh doanh vàng vào diện quản lý thuế cũng là bước đi cần thiết để bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, thực hiện đúng chủ trương của Đảng và Nhà nước về quản lý chặt chẽ thị trường vàng. Chính sách này góp phần ngăn chặn tình trạng đầu cơ, hạn chế dòng vốn đổ vào vàng, đồng thời khuyến khích nguồn lực xã hội tham gia vào hoạt động sản xuất, đầu tư và phát triển kinh tế.

















