Tăng cường hỗ trợ hộ kinh doanh khi chuyển đổi

Trả lời một số nội dung liên quan đến vấn đề này tại talkshow "Từ 1/1/2026, hộ kinh doanh nộp thuế sao cho thuận lợi?" do Báo Người Lao Động tổ chức, ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó trưởng Thuế TP. Hồ Chí Minh cho biết, việc chuyển từ nộp thuế khoán sang kê khai theo doanh thu thực tế là bước đi tất yếu để xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, bình đẳng và thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia.

Tuy nhiên, đến nay, nhiều hộ kinh doanh (HKD), đặc biệt là người lớn tuổi hay tiểu thương ở chợ truyền thống, vẫn quen ghi chép thủ công, chưa thành thạo công nghệ và thiếu kỹ năng về hóa đơn, chứng từ, sổ sách kế toán. Khi phương pháp khoán bị xóa bỏ thì họ cần thay đổi nhận thức và trang bị công cụ cần thiết để thích ứng.

Đặc biệt, HKD cần nắm rõ quy định về hóa đơn, chứng từ, sổ sách kế toán và kê khai thuế trên các nền tảng điện tử như eTax, eTax mobile hoặc cổng dịch vụ công quốc gia.

Đồng thời, cần có thiết bị như máy tính, máy in, điện thoại và phần mềm và lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ hóa đơn điện tử (HĐĐT) phù hợp để ghi chép và nộp thuế đúng quy định.

Ông Nguyễn Tiến Dũng cho biết, thời gian qua, Thuế TP. Hồ Chí Minh đã ban hành kế hoạch với mục tiêu thực hiện xóa bỏ thuế khoán và chuyển đổi thành 100% HKD sang phương pháp nộp thuế theo kê khai từ ngày 1/1/2026.

Cùng lúc, đơn vị chỉ đạo 29 Thuế cơ sở rà soát và phân loại HKD theo 3 nhóm gồm: Doanh thu dưới 200 triệu đồng, từ 200 triệu đồng đến 3 tỷ đồng và trên 3 tỷ đồng/năm và hướng dẫn chi tiết trong suốt quá trình chuyển đổi.

Tuy nhiên, để quá trình chuyển đổi thuận lợi, Thuế TP. Hồ Chí Minh cũng kiến nghị các HKD cần chủ động theo dõi và tổng hợp số lượng hàng tồn kho theo từng mặt hàng sản xuất kinh doanh để kê khai đầy đủ số lượng hàng hóa theo đúng quy định, đồng thời, phải lưu giữ các chứng từ, tài liệu để chứng minh nguồn gốc hàng hóa.

Phân tích về những lợi ích khi chuyển từ HKD lên mô hình doanh nghiệp (DN), ông Nguyễn Tiến Dũng cho biết, DN sẽ có đầy đủ tư cách pháp nhân, có tài khoản ngân hàng, có khả năng ký kết các hợp đồng, tham gia đấu thầu với các đối tác lớn và tạo sự tin cậy cao hơn.

Bên cạnh đó, DN cũng có khả năng mở rộng quy mô kinh doanh, tiếp cận nhiều nguồn vốn khác nhau như vốn huy động từ liên doanh, liên kết, nhà đầu tư, ngân hàng…

Đồng thời, khi kê khai thuế theo phương pháp khấu trừ, DN có thể được hoàn thuế GTGT theo quy định và được hưởng ưu đãi thuế TNDN với thuế suất 15% nếu doanh thu không quá 3 tỷ đồng/năm và được miễn thuế trong 2 năm đầu kể từ khi có thu nhập chịu thuế.

Do đó, Thuế TP. Hồ Chí Minh khuyến nghị các hộ kinh doanh có từ 10 lao động trở lên hoặc doanh thu trên 3 tỷ đồng/năm (sản xuất) và 10 tỷ đồng/năm (thương mại, dịch vụ) nên chuyển đổi thành DN để có cơ hội mở rộng quy mô phát triển.  

Tổng thu ngân sách từ hộ, cá nhân kinh doanh đạt hơn 8.092 tỷ đồng

Theo thông tin từ Thuế TP. Hồ Chí Minh, tính đến ngày 17/9, tổng số HKD do Thuế TP. Hồ Chí Minh đang quản lý là 361.879 hộ. Trong đó, tại các địa bàn trước hợp nhất như: TP. Hồ Chí Minh có 243.356 hộ, Bình Dương có 87.364 hộ và Bà Rịa - Vũng Tàu có 31.159 hộ.

Nếu phân loại theo nghĩa vụ thuế, trên địa bàn có 85.430 hộ kinh doanh có doanh thu năm từ 100 triệu đồng trở xuống, thuộc đối tượng không phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN, chiếm tỷ lệ 23,61% so với tổng số HKD.

Khu vực phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN là 276.449 hộ, chiếm 76,39%. Đáng chú ý, trong số các hộ phải nộp thuế, tỷ lệ hộ nộp thuế theo phương pháp khoán chiếm ưu thế với 257.389 hộ, tương đương 71,13% tổng số HKD và chiếm 93,1% tổng số hộ phải nộp thuế.

Ngược lại, số lượng HKD nộp thuế theo phương pháp kê khai là 19.060 hộ, chiếm tỷ lệ 5,3% so với tổng số HKD và 6,9% so với tổng số hộ phải nộp thuế.