Được sự chỉ đạo của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), chiều ngày 28/11/2025, Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp đã tổ chức Diễn đàn "Hoàn thiện chính sách thu hút làn sóng FDI thế hệ mới vào các KCN".
 |
| Quang cảnh Diễn đàn. |
Chia sẻ tại Diễn đàn, Phó Chủ tịch VCCI Hoàng Quang Phòng cho biết, FDI thế hệ mới không chỉ hướng đến lợi nhuận mà còn đề cao các tiêu chuẩn về công nghệ cao, chuyển giao tri thức, phát triển xanh, quản trị doanh nghiệp, trách nhiệm xã hội và lao động bền vững.
Phó Chủ tịch VCCI nhấn mạnh, Nghị quyết 50-NQ/TW năm 2019 là dấu mốc lịch sử, đánh dấu lần đầu tiên Bộ Chính trị ban hành một nghị quyết riêng về FDI, xác lập kỷ nguyên hợp tác đầu tư chất lượng cao, nhắm tới các tập đoàn hàng đầu quốc tế.
Sau nghị quyết này, Việt Nam triển khai Chiến lược hợp tác đầu tư nước ngoài 2021 - 2030 cùng hàng loạt cơ chế mới như ưu đãi đầu tư đặc biệt, "luồng xanh" cho dự án ưu tiên, Quỹ Hỗ trợ đầu tư hay Đề án phát triển nhân lực cho ngành bán dẫn.
Theo Phó Chủ tịch VCCI, sau 29 năm hình thành khung pháp lý cho KCN, dòng vốn FDI đã trở thành trụ cột quan trọng, đóng góp lớn vào tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, trong bối cảnh Việt Nam theo đuổi mục tiêu Net Zero năm 2050, nhu cầu hoàn thiện chính sách ưu đãi cho KCN và khu kinh tế trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.
Hiện Bộ Tài chính đang tổ chức lấy ý kiến góp ý cho dự thảo Nghị định về quản lý KCN và khu kinh tế, trong đó đề xuất sửa đổi mạnh mẽ các quy định về ưu đãi đầu tư nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các nhà đầu tư.
Phó Chủ tịch Hoàng Quang Phòng cho biết, điểm nhấn quan trọng và mang tính định hướng nhất của dự thảo Nghị định là việc bổ sung quy định liên quan đến chi phí cho các hoạt động giảm phát thải khí nhà kính và phát triển mô hình cộng sinh công nghiệp.
Ông nhấn mạnh, cơ chế này sẽ tạo ra động lực tài chính mạnh mẽ, khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi sang công nghệ sạch, tiết kiệm năng lượng và áp dụng các giải pháp thân thiện với môi trường.
 |
| Ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương. |
Ở góc nhìn chiến lược, ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương cho biết, tổng vốn FDI giai đoạn 2021 – 2025 đạt hơn 158 tỷ USD, vượt xa mục tiêu đề ra. Riêng 10 tháng năm 2025, vốn FDI đăng ký đạt 31,52 tỷ USD, giải ngân đạt 21,3 tỷ USD – mức cao nhất trong 5 năm, chủ yếu trong lĩnh vực chế biến, chế tạo.
Tỷ trọng FDI vào các KCN, khu kinh tế duy trì khoảng 40% tổng vốn đăng ký hằng năm và đang gia tăng nhờ mô hình quản lý mới, môi trường đầu tư được kiểm soát tốt hơn.
Tuy vậy, ông Nguyễn Đức Hiển cũng chỉ ra thực tế rằng mặc dù dòng vốn tăng mạnh, đóng góp của khu vực FDI vào tổng vốn đầu tư toàn xã hội có xu hướng giảm, từ 17,9% năm 2018 xuống 16,5% năm 2024.
Lợi thế chi phí thấp thu hẹp nhanh, chất lượng vốn FDI chưa đạt kỳ vọng, tính lan tỏa yếu, tỷ lệ nội địa hóa chỉ 20–25% và công nghệ chuyển giao còn hạn chế. Bên cạnh đó, thể chế, thủ tục hành chính, hạ tầng và nguồn nhân lực vẫn là những "điểm nghẽn" lớn cản trở mục tiêu thu hút FDI thế hệ mới.
Theo Phó Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương, muốn thu hút được dòng vốn chất lượng cao, cần định vị rõ chiến lược quốc gia, xác định lĩnh vực trụ cột như bán dẫn, AI, công nghệ cao, năng lượng xanh; hoàn thiện thể chế, đẩy mạnh cải cách môi trường đầu tư; phát triển cơ chế thử nghiệm đối với lĩnh vực mới; chuyển từ ưu đãi thuế sang ưu đãi dựa trên chi phí hoặc đầu ra; và đặc biệt giải quyết bài toán thiếu đất "sạch" và hạ tầng kết nối, năng lượng.
Đồng thời, Việt Nam cần phát triển các mô hình KCN chuyên sâu, thông minh, sinh thái, tích hợp hạ tầng xã hội và năng lượng tái tạo để đón đầu dòng vốn chất lượng cao.
 |
| Ông Phạm Thanh Bình - Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thông tin và Hỗ trợ đầu tư phía Bắc, Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính) |
Cũng về vấn đề này, ông Phạm Thanh Bình - Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thông tin hỗ trợ đầu tư phía Bắc (Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Tài chính) cho rằng, Việt Nam đang là điểm đến hàng đầu của nhiều tập đoàn lớn.
Để hiện thực hóa mục tiêu, theo ông Phạm Thanh Bình, cần cải cách mạnh mẽ hơn nữa thủ tục đầu tư, nâng cấp hạ tầng logistics - năng lượng - KCN, đào tạo nhân lực và tăng cường xúc tiến đầu tư trọng điểm vào các tập đoàn đa quốc gia.
Từ góc nhìn của các doanh nghiệp, ông See Yee Chung - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam (SingCham Việt Nam) đã lưu ý đến hệ sinh thái đầu tư, đồng thời nhấn mạnh vai trò của cơ sở hạ tầng, các doanh nghiệp nhỏ và vừa, nhà cung cấp dịch vụ và việc hoàn thiện pháp lý.
Về hệ sinh thái, không chỉ cần sự vào cuộc của các cơ quan quản lý, mà chính doanh nghiệp cũng phải hành động.
Công ty Cổ phần Tập đoàn S-Group Việt Nam đã xây dựng nền tảng số hóa KCN Việt Nam(VietnamIZ), không chỉ là một cổng thông tin bất động sản, mà là một hệ sinh thái số toàn diện về KCN. Thông qua công nghệ GIS và bản đồ số, nhà đầu tư có thể tra cứu thông tin quy hoạch 3D để xem chi tiết từng lô đất, hạ tầng ngầm, vị trí giao thông; so sánh các KCN bằng công cụ so sánh các chỉ số về giá thuê, ưu đãi thuế, khoảng cách, nhân lực…
 |
| Khách hàng trải nghiệm tham quan KCN bằng công nghệ thực tế ảo. |
Đồng thời VietnamIZ cung cấp các giải pháp quản trị vận hành thông minh và hỗ trợ truyền thông đa kênh, hoạt động xúc tiến đầu tư cho chủ đầu tư, qua đó tăng khả năng tiếp cận dòng vốn quốc tế.
Đại diện S-Group kỳ vọng nền tảng này sẽ là "cánh tay nối dài" giúp các KCN Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo dựng niềm tin với nhà đầu tư quốc tế thông qua sự minh bạch và chuyên nghiệp.
Ở phương diện tài chính, bà Trần Nhị Hà - Phó Giám đốc Khối Ngân hàng Doanh nghiệp LPBank nhấn mạnh, dù khu vực FDI đóng góp khoảng 75% kim ngạch xuất khẩu, song dư nợ dành riêng cho doanh nghiệp FDI vẫn rất khiêm tốn.
Theo bà Trần Nhị Hà, đây là "khoảng trống cơ hội" lớn để hệ thống ngân hàng, trong đó có LPBank, trở thành đối tác chiến lược thay vì chỉ là nhà cung cấp sản phẩm truyền thống.
LPBank định hướng chuyển từ "bán sản phẩm" sang kiến tạo các gói giải pháp tổng thể cho hệ sinh thái KCN, đồng thời xây dựng mô hình "KCN thông minh - tài chính liền mạch", hỗ trợ mọi doanh nghiệp nội khu quản lý chi phí, giao dịch quốc tế và vận hành tài chính trên nền tảng số.
Đại diện ngân hàng cho rằng, KCN và doanh nghiệp FDI không chỉ là một phân khúc, mà là động lực tăng trưởng dài hạn giúp ngân hàng nâng cao chất lượng và mở rộng thị phần.
