Sau khi hợp nhất giữa tỉnh Vĩnh Phúc, Hòa Bình và Phú Thọ, tỉnh Phú Thọ mới có thêm nhiều lợi thế về không gian và dư địa phát triển kinh tế - xã hội nói chung, lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn nói riêng. Đây chính là cơ sở vững chắc để Tỉnh tiếp tục đưa Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) xây dựng nông thôn mới (NTM) đạt những mục tiêu mới.
Tỉnh Phú Thọ được hình thành trên cơ sở hợp nhất 3 tỉnh: Phú Thọ (cũ), Vĩnh Phúc và Hòa Bình. Việc hợp nhất này đã làm thay đổi quy mô dân số, số lượng xã, điều kiện kinh tế - xã hội, song cũng mở ra cơ hội định hình chiến lược xây dựng nông thôn mới theo hướng liên kết vùng, phát huy lợi thế nông nghiệp quy mô lớn và tối ưu hóa nguồn lực.
Trong bối cảnh hợp nhất bộn bề khó khăn, chính quyền và nhân dân toàn tỉnh Phú Thọ đã đoàn kết một lòng, tìm nhiều giải pháp phát huy thế mạnh địa phương, quyết tâm thực hiện các mục tiêu kinh tế -xã hội nói chung và xây dựng Nông thôn mới nói riêng.
Hiện, toàn Tỉnh có hơn 430.000 ha đất lâm nghiệp, 133.000 ha đất trồng cây hằng năm và trên 100.000 ha đất cây lâu năm, tạo nền tảng hình thành các vùng sản xuất tập trung.
Toàn Tỉnh có 7 con sông lớn (gồm: Sông Thao, sông Lô, sông Đà, sông Chảy, sông Bôi, sông Bứa, sông Phó Đáy, sông Cà Lồ); Có 3.882 công trình thủy lợi, trong đó, có 75 công trình hồ, đập lớn. Có 4 Vườn Quốc gia, 4 Khu bảo tồn thiên nhiên;... Sự đa dạng về tự nhiên đất đai, khí hậu trải dài từ đồng bằng tới miền núi cao là điều kiện thuận lợi để phát triển nền nông nghiệp đa dạng, phong phú gắn với tăng trưởng xanh, phát huy giá trị, bản sắc văn hóa.
Đến nay, trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đã hình thành các vùng sản xuất tập trung như: Trồng cây ăn quả, chè, lúa chất lượng cao, rừng gỗ lớn, thủy sản và chăn nuôi đại gia súc... Trong đó, có nhiều sản phẩm đặc sản, đặc trưng của địa phương như mía, bưởi, nhãn đã bước đầu xây dựng được thương hiệu; các sản phẩm đặc sản nổi tiếng như chè Phú Thọ, bưởi Đoan Hùng, cam Cao Phong, gà Lạc Thủy, thịt chua Thanh Sơn, mía tím Hòa Bình đã khẳng định thương hiệu và từng bước mở rộng thị trường xuất khẩu. Đây là cơ sở để Tỉnh đẩy mạnh các mô hình OCOP gắn với phong trào NTM theo hướng bền vững, đưa phong trào Xây dựng NTM lên tầm cao mới.
Đến ngày 01/7/2025, toàn Tỉnh có 84/133 xã đạt chuẩn NTM, chiếm 63,2% tổng số xã (trong đó Phú Thọ cũ 32 xã, Vĩnh Phúc cũ 32 xã, Hòa Bình cũ 20 xã); 3 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 525 khu dân cư kiểu mẫu. Những con số này phản ánh rõ sự chuyển mình tích cực ở các vùng nông thôn.
Nhờ triển khai hiệu quả Chương trình NTM, hệ thống cơ sở hạ tầng thiết yếu như đường giao thông, điện, trường học, trạm y tế được đầu tư đồng bộ, đáp ứng tốt hơn nhu cầu sinh hoạt và sản xuất, các hoạt động văn hóa, giáo dục, y tế, thể thao phát triển mạnh; các chính sách xã hội được triển khai kịp thời, góp phần giảm nghèo bền vững.
Tại khu vực tỉnh Vĩnh Phúc cũ, phong trào xây dựng thôn NTM kiểu mẫu, thôn thông minh, xã NTM nâng cao, xã NTM kiểu mẫu, huyện NTM nâng cao đạt nhiều kết quả tích cực.
Đến nay, có 231 thôn NTM kiểu mẫu (đạt 171,1% kế hoạch), 37 thôn thông minh (đạt 336,4% kế hoạch), 100% xã đạt chuẩn NTM, 38 xã đạt NTM nâng cao, 8 xã đạt NTM kiểu mẫu, 4 huyện, thành phố hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. Huyện Yên Lạc được công nhận đạt chuẩn huyện NTM nâng cao.
Trong khi đó, tỉnh Hòa Bình cũ cũng đạt nhiều kết quả ấn tượng: 83/129 xã đạt chuẩn NTM, 32 xã NTM nâng cao, 3 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, cùng 75 khu dân cư kiểu mẫu và 258 vườn mẫu. Các huyện Lương Sơn, Lạc Thủy và TP. Hòa Bình đều hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM, góp phần đưa diện mạo nông thôn Hòa Bình ngày càng khởi sắc.
Sau khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, nhiều xã đã được sáp nhập với quy mô lớn hơn để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội bền vững và thúc đẩy xây dựng NTM.
Điển hình như: Xã Phùng Nguyên được thành lập trên cơ sở sáp nhập 3 xã cũ Sơn Dương, Kinh Kệ và Hợp Hải. Xã mới có diện tích mở rộng với hơn 3.200 ha đất tự nhiên, quy mô dân số trên 10.000 người. Đây là xã trọng điểm thực hiện các tiêu chí NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu của tỉnh Phú Thọ.
Theo bà Nguyễn Thị Minh Xuân - Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Phùng Nguyên, việc hợp nhất các xã giúp nguồn lực đất đai, nhân lực được tập trung, đồng thời hoạt động của Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội được củng cố, nâng cao hiệu quả vận động, huy động sức dân xây dựng hạ tầng và hoàn thiện tiêu chí nông thôn mới nâng cao.
Xã Phùng Nguyên đã huy động nhiều nguồn lực vật chất và nhân lực lớn từ nhân dân tham gia xây dựng nông thôn mới. Theo đó, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã và các tổ chức chính trị - xã hội phối hợp vận động các hộ dân hiến hơn 10.000 m2 đất để mở rộng đường giao thông và xây dựng công trình thủy lợi. Đồng thời, vận động cộng đồng đóng góp hơn 15.000 ngày công hỗ trợ xây dựng các công trình giao thông, kênh mương nội đồng, điện chiếu sáng nông thôn.
Hiện, Xã đã hoàn thành nâng cấp gần 12 km đường giao thông, lắp đặt 3 km đường điện chiếu sáng, phục vụ hiệu quả nhu cầu sản xuất, sinh hoạt và nâng cao an ninh trật tự cho người dân. Đây là sự đổi thay rõ nét về hạ tầng sau khi vận hành mô hình chính quyền hai cấp.
Bằng các cách làm sáng tạo, linh hoạt và thiết thực, các xã trong Tỉnh đã và đang thi đua nhân rộng hơn nữa trong cộng đồng nhiều mô hình mới, cách làm hay về xây dựng NTM để không để ai trên địa bàn Tỉnh bị bỏ lại phía sau, góp phần làm đổi thay diện mạo nông thôn và đô thị, thúc đẩy kinh tế phát triển bền vững.
Phát huy kết quả đạt được, trong giai đoạn 2025-2030, Phú Thọ đặt mục tiêu tăng trưởng nông nghiệp đạt 3,5%/năm, lấy OCOP làm đột phá, giảm nghèo đa chiều gắn với xây dựng NTM hiện đại, bền vững.
Xác định Nghị quyết số 57-NQ/TW về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là “đòn bẩy” để Phú Thọ thúc đẩy cơ giới hóa, tự động hóa, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn trong quy hoạch, giám sát môi trường, quản lý đất đai, thủy lợi và tài nguyên nước. Đến năm 2030, Tỉnh phấn đấu giảm tỷ lệ hộ nghèo 1% -1,5%/năm; riêng các xã nghèo giảm từ 2,5% - 3%/năm; 100% hộ nghèo được tiếp cận đủ 5 dịch vụ xã hội cơ bản (y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch, thông tin)...
Để hiện thực hóa các mục tiêu trên, thời gian tới, tỉnh Phú Thọ tập trung triển khai các giải pháp sau:
Thứ nhất, phát huy lợi thế đa dạng về đất đai, khí hậu để phát triển đồng bộ nhóm sản phẩm chủ lực - từ đàn lợn, đại gia súc, cây ăn quả đến nuôi cá lồng, kết hợp các sản phẩm đặc sản vùng miền. Việc ứng dụng khoa học công nghệ, cơ giới hóa và chuyển đổi số trong sản xuất được đẩy mạnh, nhằm tạo chuỗi giá trị khép kín, từ trồng trọt, thu hái đến chế biến và tiêu thụ.
Thứ hai, mở rộng thị trường tiêu thụ nông sản, xúc tiến thương mại và phát triển thương mại điện tử, hướng tới thị trường nội địa hơn 4 triệu dân và xuất khẩu bền vững. Phú Thọ đặt mục tiêu chuyển từ phát triển số lượng sang nâng cao chất lượng hướng dẫn các xã duy trì và nâng cao tiêu chí sau khi đạt chuẩn, từng bước xây dựng mô hình NTM hiện đại, văn minh.
Thứ ba, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cán bộ và người dân về vai trò chủ thể trong xây dựng NTM. Đồng thời, tiếp tục phát huy vai trò và ý nghĩa của các phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng NTM” được tổ chức sôi nổi, trở thành động lực gắn kết cộng đồng.
Thứ tư, các chính sách an sinh xã hội, y tế, giáo dục được thực hiện hiệu quả, bảo đảm mọi người dân đều có cơ hội tiếp cận các dịch vụ cơ bản, đặc biệt là hộ nghèo, cận nghèo và nhóm yếu thế. Công tác bảo vệ môi trường được chú trọng, hướng tới mục tiêu phát triển xanh, giảm phát thải, thích ứng với biến đổi khí hậu.
Thứ năm, huy động mạnh mẽ và sử dụng hiệu quả các nguồn lực từ các thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng nông nghiệp, nông thôn. Đầu tư nâng cao năng lực phục vụ sản xuất, ứng phó với thiên tai, biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và hoàn thiện tiêu chí cơ sở hạ tầng trong xây dựng NTM.
Thứ sáu, tổ chức thực hiện có hiệu quả các Chương trình mục tiêu quốc gia và Chương trình mỗi xã một sản phẩm OCOP; bảo tồn, phát triển làng nghề, ngành nghề nông thôn, sản phẩm OCOP theo hướng thực hiện kết hợp tài nguyên bản địa, văn hóa truyền thống với ứng dụng khoa học công nghệ tạo ra sản phẩm đa dạng, chất lượng để phục vụ và thúc đẩy du lịch nông nghiệp, nông thôn.
Tin tưởng rằng, với sự lãnh đạo sát sao của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị cùng tinh thần đoàn kết, sáng tạo của người dân, Phú Thọ sẽ viết tiếp hành trình xây dựng NTM bằng khát vọng và niềm tin mới, xây dựng vùng quê hương Đất Tổ ngày càng văn minh, giàu mạnh.
11:01 01/11/2025
