Quảng Ninh là tỉnh đầu tiên trong cả nước có cả địa phương miền núi, hải đảo đạt chuẩn nông thôn mới (NTM), NTM nâng cao, kiểu mẫu. Với sự linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả, Quảng Ninh viết nên một câu chuyện thành công đầy cảm hứng trong xây dựng NTM văn minh, hiện đại.
Chương trình xây dựng NTM là một chủ trương lớn, mang tính chiến lược lâu dài của Đảng và Nhà nước. Quảng Ninh đã kiên trì, sáng tạo trong tổ chức thực hiện. Sau hơn 15 năm, diện mạo NTM đã thay đổi toàn diện về hạ tầng, kinh tế, đời sống xã hội.
Tính đến 30/6/2025 (trước khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp) tỉnh Quảng Ninh có 91 xã đạt chuẩn NTM, trong đó có 54 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, vượt 9,3% chỉ tiêu theo Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XV; 25 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, vượt 2,5% chỉ tiêu theo Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XV. Ngoài ra, toàn tỉnh có thêm 83 thôn đạt chuẩn, nâng tổng số thôn đạt chuẩn NTM lên 543 thôn (đạt 84%).
Về cấp huyện, 5/7 huyện đã hoàn thành các tiêu chí huyện Nông thôn mới nâng cao. Đặc biệt, huyện Đầm Hà và Tiên Yên là hai đơn vị đầu tiên trong cả nước được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn huyện Nông thôn mới nâng cao.
Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn của tỉnh đạt 84,14 triệu đồng/năm. Hệ thống kết cấu hạ tầng nông thôn, miền núi được đầu tư đồng bộ, làm thay đổi diện mạo vùng nông thôn.
Chương trình xây dựng NTM tại Quảng Ninh đã mang lại những thay đổi toàn diện về chất lượng cuộc sống cho người dân khu vực nông thôn. Hệ thống hạ tầng thiết yếu như điện, đường, trường học, trạm y tế được đầu tư đồng bộ từ đồng bằng đến miền núi, biên giới, hải đảo. Đời sống vật chất, tinh thần của người dân vùng nông thôn được nâng cao.
Điều đáng tự hào là đến cuối năm 2023, Quảng Ninh không còn hộ nghèo, sớm hoàn thành Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025 trước 3 năm. Tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề đạt 87%; 99,99% hộ dân nông thôn sử dụng nước hợp vệ sinh.
Với những thành quả đạt được, ngày 27/5/2025 Thủ tướng Chính phủ chính thức công nhận tỉnh Quảng Ninh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM năm 2024. Hoàn thành Chương trình xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025 trước 2 năm so với kế hoạch, dấu mốc quan trọng khẳng định sự thành công toàn diện của tỉnh Quảng Ninh.
Kết quả xây dựng NTM nhiệm kỳ 2020-2025 đã góp phần quan trọng thu hẹp khoảng cách phát triển giữa thành thị và nông thôn, tạo nên một diện mạo, sức sống mới ở những vùng quê của Quảng Ninh.
Chia sẻ về những thành công trong hành trình xây dựng NTM tại tỉnh nhà, ông Ngọc Thái Hoàng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Ninh, cho biết thời gian qua tỉnh đã kiên trì, sáng tạo trong tổ chức thực hiện chương trình xây dựng NTM, với kết quả toàn diện về hạ tầng, kinh tế, xã hội. Đặc biệt, vai trò của Mặt trận Tổ quốc trong công tác giám sát chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM được khẳng định và nâng cao. Từ đó, góp phần bảo đảm tính công khai, minh bạch trong quá trình triển khai, đồng thời phát huy vai trò làm chủ của nhân dân trong việc giám sát, phản biện, xây dựng quê hương ngày càng khang trang, giàu đẹp.
Ngay từ đầu, Quảng Ninh đã xác định xây dựng NTM không chỉ là chạy theo các tiêu chí mà phải thực chất, bền vững, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân. Nhiều cơ chế, chính sách đặc thù đã được ban hành, phù hợp điều kiện thực tiễn từng vùng, miền.
Một trong những giải pháp đột phá trong Chương trình xây dựng NTM của tỉnh Quảng Ninh là lồng ghép, sử dụng hiệu quả các nguồn lực đầu tư. Giai đoạn 2021-2025 tỉnh Quảng Ninh phân bổ 4.200 tỷ đồng cho Chương trình tổng thể phát triển bền vững kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), miền núi, biên giới, hải đảo, gắn với xây dựng NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu. Riêng năm 2024, tỉnh bố trí gần 982 tỷ đồng từ ngân sách địa phương để triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia, trong đó có xây dựng NTM, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới và hải đảo.
Cùng với đó, tỉnh Quảng Ninh xây dựng NTM gắn với cơ cấu lại và phát triển ngành nông nghiệp theo hướng hiện đại. Các mô hình sản xuất nông – lâm – thủy sản ứng dụng công nghệ cao, du lịch cộng đồng, phát triển sản phẩm OCOP… đã tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy kinh tế nông thôn phát triển bền vững.
Quảng Ninh là cái nôi khởi nguồn và phát triển mạnh mẽ chương trình “Mỗi xã phường một sản phẩm (OCOP). Từ năm 2012 đến nay, tỉnh đã có hơn 430 sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên, với sự tham gia của gần 190 doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác và hộ gia đình. Đầu năm 2025, thêm 4 sản phẩm được công nhận cấp quốc gia, nâng tổng số lên 5 sản phẩm, gồm: Ngọc trai Tahiti, ngọc trai Southsea, ngọc trai Akoya, trà hoa vàng Quy Hoa (Hải Hà) và trà hoa vàng Ba Chẽ.
Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 diễn ra mạnh mẽ, tỉnh Quảng Ninh xác định chuyển đổi số là giải pháp đột phá trong xây dựng NTM. Với phương châm “Lấy người dân làm trung tâm của chuyển đổi số”, tỉnh đã đầu tư mạnh mẽ vào công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ cập kỹ năng số, từng bước đưa công nghệ vào đời sống thường nhật của người dân. Đặc biệt, các hợp tác xã, doanh nghiệp nông thôn đã ứng dụng công nghệ thông tin trong sản xuất – kinh doanh: từ quản lý chuỗi cung ứng, truy xuất nguồn gốc đến tiêu thụ sản phẩm trên các sàn thương mại điện tử.
Hạ tầng số được đầu tư đồng bộ đến tận cấp xã, thôn, xóm. Hiện nay, 100% xã trong tỉnh đã có mạng viễn thông, Internet tốc độ cao; sóng 4G/5G phủ rộng, hệ thống truyền thanh thông minh dần thay thế loa truyền thống, phục vụ hiệu quả công tác tuyên truyền, điều hành, cảnh báo thiên tai, dịch bệnh…
Chính quyền số cấp xã được củng cố mạnh mẽ thông qua việc số hóa dữ liệu dân cư, quản lý đất đai, tài sản công, hồ sơ hành chính, đồng thời ứng dụng các nền tảng công nghệ hiện đại trong quản lý và cung cấp dịch vụ công trực tuyến, giúp người dân dễ dàng tiếp cận các dịch vụ công một cách nhanh chóng, minh bạch, tiết kiệm thời gian và chi phí.
Cùng với đó, các địa phương trong tỉnh đẩy mạnh xây dựng nếp sống văn minh, giữ gìn cảnh quan môi trường nông thôn sáng - xanh - sạch - đẹp. Các mô hình phân loại, xử lý rác thải tại nguồn, khu dân cư không rác thải được triển khai đồng bộ, đặc biệt tại các xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.
Câu chuyện thành công trong hành trình xây dựng NTM tại Quảng Ninh đã truyền cảm hứng tới các địa phương khác. Đặc biệt, dù đã có những kết quả đang tự hai và đã hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh Quảng Ninh không dừng lại ở kết quả đạt được. Với mục tiêu trở thành hình mẫu cả nước về xây dựng NTM toàn diện, hiện đại, bền vững, Quảng Ninh đang bước tiếp trên chặng đường mới, chinh phục các dấu mốc cao hơn.
Giai đoạn 2026 – 2030, tỉnh định hướng tập trung vào nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM đã đạt, phấn đấu có ít nhất 50% số xã đạt chuẩn NTM nâng cao triển khai xây dựng NTM thông minh, 100% xã ứng dụng nền tảng số trong quản lý, điều hành, dịch vụ công. Đến hết năm 2025, thu nhập bình quân khu vực nông thôn phấn đấu đạt trên 5.000 USD/người/năm, và từ 8.000 - 10.000 USD vào năm 2030.
Theo đó, tỉnh Quảng Ninh đặt mục tiêu xây dựng NTM thích ứng với biến đổi khí hậu; thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn theo hướng đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; nâng cao thu nhập, chất lượng sống và khả năng tiếp cận dịch vụ thiết yếu của người dân nông thôn, từng bước tiệm cận mức sống đô thị. Đồng thời, xây dựng nông thôn xanh, sạch, đẹp, an toàn, đậm bản sắc văn hóa, bảo đảm an sinh xã hội; giữ vững quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội; hình thành cộng đồng nông thôn văn minh, nhân văn, gắn kết và hạnh phúc.
Tỉnh Quảng Ninh tiếp tục kiên định với phương châm “lấy người dân làm trung tâm, làm chủ thể” trong Chương trình xây dựng NTM để kiến tạo những miền quê “đáng sống”, nơi nông thôn không chỉ giàu đẹp, văn minh, mà còn là động lực góp phần phát triển kinh tế - xã hội của cả tỉnh trong giai đoạn mới.
Để thực hiện hiệu quả mục tiêu đã đề ra trong nhiệm kỳ mới, ông Nguyễn Minh Sơn, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết, Sở đã đẩy mạnh việc rà soát, sửa đổi, hoàn thiện và ban hành các văn bản hướng dẫn tổ chức thực hiện Chương trình NTM theo hướng đồng bộ, thống nhất, phù hợp với mô hình tổ chức hành chính hai cấp. Trong đó, chuyển trọng tâm từ phát triển số lượng sang nâng cao chất lượng; duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí sau đạt chuẩn NTM; thực hiện đồng bộ các giải pháp giảm nghèo bền vững theo hướng tiếp cận đa chiều, tập trung phát triển sinh kế, nâng cao năng lực tự chủ, tự vươn lên của người dân, không để tái nghèo; tiếp tục phát huy vai trò chủ thể của người dân và doanh nghiệp trong quá trình xây dựng NTM.
09:39 10/11/2025
