Có bước tiến quan trọng

Báo cáo thẩm tra Dự thảo Luật Dự trữ quốc gia (sửa đổi) tại phiên họp Thường vụ Quốc hội tối ngày 5/11, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Thường trực các Ủy ban tán thành với sự cần thiết ban hành Luật Dự trữ quốc gia (sửa đổi). Hồ sơ dự án Luật bảo đảm đầy đủ theo quy định, đủ điều kiện để trình Ủy  ban Thường vụ Quốc hội xem xét.

Theo Chủ nhiệm Phan Văn Mãi, dự thảo Luật sửa đổi toàn diện, giảm từ 66 điều xuống còn 35 điều so với Luật Dự trữ quốc gia năm 2012. Đồng thời, tăng cường phân cấp, phân quyền; cắt giảm 02/06 thủ tục hành chính, đơn giản hóa nhiều thủ tục hành chính về kế hoạch 05 năm, danh mục hàng dự trữ quốc gia, ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn... Dự thảo Luật cũng bổ sung quy định về chiến lược dự trữ, xã hội hóa hoạt động dự trữ quốc gia nhằm thể chế hóa các chủ trương của Đảng về dự trữ quốc gia.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính đánh giá, dự thảo Luật đã bảo đảm tinh thần đổi mới trong xây dựng luật, chỉ quy định những nội dung thuộc thẩm quyền của Quốc hội. 

Về dự trữ chiến lược, Ủy ban đề nghị rà soát, bổ sung quy định cụ thể trong Luật về yêu cầu đối với dự trữ chiến lược; danh mục hàng dự trữ chiến lược; cơ chế thực hiện dự trữ chiến lược; bố trí ngân sách tách bạch với dự trữ truyền thống; đầu tư hiện đại hóa kho dự trữ và công nghệ bảo quản; cơ chế, chính sách đặc thù đối với đội ngũ cán bộ trực tiếp làm công tác dự trữ…

Cho rằng dự thảo Luật đã có bước tiến quan trọng trong việc thúc đẩy xã hội hóa hoạt động dự trữ quốc gia, góp phần đa dạng hóa nguồn lực, nâng cao tính linh hoạt của dự trữ quốc gia và giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước, Ủy ban đề nghị nghiên cứu, bổ sung chính sách khuyến khích tổ chức, doanh nghiệp tham gia dự trữ chiến lược như các chính sách ưu đãi về thuế, tài chính, tín dụng, cơ chế mua lại và luân phiên hàng dự trữ chiến lược…

Các quy định về ngân sách nhà nước chi cho dự trữ quốc gia cũng được đánh giá có nhiều điểm tiến bộ so với Luật Dự trữ quốc gia hiện hành, phù hợp với yêu cầu quản lý tài chính công và nâng cao hiệu quả hoạt động dự trữ quốc gia. Ủy ban đề nghị cân nhắc, bổ sung quy định phân định rõ nguồn chi cho dự trữ quốc gia và dự trữ chiến lược, đồng thời làm rõ nguyên tắc phân bổ, quản lý và hạch toán kế toán; nghiên cứu, bổ sung nguyên tắc, cơ chế quản lý, hạch toán đối với nguồn thu từ việc sử dụng dự trữ chiến lược để kinh doanh với mục tiêu điều tiết thị trường... 

Về chế độ, chính sách đối với người làm công tác dự trữ quốc gia, Ủy ban đề nghị cân nhắc không quy định nội dung này trong Luật. Có ý kiến đề nghị chỉnh lý “phụ cấp ưu đãi nghề” thành “phụ cấp theo nghề” và giao Chính phủ quy định chi tiết.

Để bảo đảm thống nhất với sự cần thiết ban hành Luật, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Chính phủ đẩy nhanh tiến độ chuẩn bị các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật; cân nhắc, điều chỉnh thời điểm có hiệu lực thi hành chậm nhất là ngày 01/7/2026, bao gồm cả các quy định thể chế hóa các chủ trương của Đảng và quy định của Luật này về dự trữ chiến lược, điều tiết thị trường.

Đảm bảo có hiệu lực từ ngày 1/7/2026

Làm rõ một số nội dung được cơ quan thẩm tra nêu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, liên quan đến dự trữ chiến lược, Bộ Tài chính cũng tiếp thu và sẽ thể hiện rõ hơn các nội hàm của các chính sách.

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, đây là vấn đề rất mới và khó, tác động đến nhiều bộ, ngành, địa phương. Do đó, Bộ Tài chính đề xuất giao cho Chính phủ quy định chi tiết trong Nghị định hướng dẫn Luật, đảm bảo phù hợp với từng thời kỳ.

Liên quan đến chế độ chính sách của cán bộ làm công tác dự trữ quốc gia, Bộ trưởng cho biết dự thảo Luật lần này chỉ giữ lại những quy định hiện hành, không ban hành chế độ mới. Chính sách hiện hành đã được thực hiện ổn định trong nhiều năm, đặc biệt hệ thống dự trữ chủ yếu tại các vùng sâu, vùng xa, nơi cán bộ thực hiện nhiệm vụ trong nhiều tình huống khẩn cấp, thậm chí nguy hiểm. Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định dự thảo Luật mới không bổ sung phụ cấp theo nghề, mà giữ nguyên các chính sách hiện hành, nhằm đảm bảo quyền lợi cho cán bộ.

Về thời hạn thi hành luật, Bộ trưởng khẳng định tiếp thu ý kiến của cơ quan thẩm tra, Bộ Tài chính sẽ báo cáo Chính phủ, chuẩn bị tốt nhất các nội dung của Luật và Nghị định để đảm bảo có hiệu lực từ ngày 1/7/2026.