Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số 105/2025/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 02/2024/TT-BKHĐT ngày 6/3/2024 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư quy định hoạt động đào tạo, bồi dưỡng kiến thức và thi, cấp, thu hồi chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu.

Cụ thể, các nội dung sửa đổi, bổ sung tại Thông tư 105/2025/TT-BTC bao gồm hợp nhất các thủ tục “cấp”, “cấp lại”, “gia hạn” và “thu hồi” chứng chỉ thành một thủ tục hành chính duy nhất là thủ tục cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu. Thông tư 105/2025/TT-BTC cũng bổ sung quy định cấp trong trường hợp chứng chỉ hành nghề hoạt động đấu thầu đã được cấp còn thời hạn nhưng bị mất hoặc hư hỏng, đồng thời sửa đổi quy định về đơn vị tổ chức thi, cấp, thu hồi chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu bao gồm: đơn vị sự nghiệp công lập thuộc phạm vi quản lý của bộ, cơ quan ngang bộ, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có chức năng đào tạo, bồi dưỡng.

Về các quy định về chứng chỉ nghiệp vụ, Thông tư 105/2025/TT-BTC sửa đổi bổ sung một số điều của Thông tư số 02/2024/TT-BKHĐT bao gồm quy định về chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu, các đối tượng cá nhân được cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu, các tiêu chí đáp ứng việc cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn đấu thầu, trường hợp được cấp chứng chỉ…

Theo đó, Thông tư 105 quy định chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu được cấp cho cá nhân bao gồm: Cá nhân tham gia tổ chuyên gia, tổ thẩm định lựa chọn nhà thầu theo quy định tại Điều 19 Luật Đấu thầu và quy định tại Điều 21 Nghị định số 214/2025/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu;

Cá nhân tham gia tổ chuyên gia, tổ thẩm định lựa chọn nhà đầu tư đối với dự án đầu tư kinh doanh theo quy định tại khoản 3 Điều 1 Nghị định số 23/2024/NĐ- CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án thuộc trường hợp phải tổ chức đấu thầu theo quy định của pháp luật quản lý ngành, lĩnh vực; khoản 4 Điều 1 Nghị định số 115/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất; Cá nhân tham gia tổ chuyên gia, đơn vị thẩm định lựa chọn nhà đầu tư đối với dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư quy định tại Nghị định số 243/2025/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư.

Về tiêu chí yêu cầu cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu, Thông tư 105 sửa đổi bổ sung theo hướng quy định cá nhân được cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu đáp ứng yêu cầu đưa ra theo Thông tư, và thuộc một trong các trường hợp quy định sau: Có đầy đủ năng lực hành vi dân sự, không đang trong thời gian bị truy cứu trách nhiệm hình sự, không đang trong thời gian bị thu hồi chứng chỉ theo quy định; Đạt kỳ thi nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu theo quy định của Thông tư này; Chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu đã được cấp còn thời hạn nhưng do thay đổi thông tin trên chứng chỉ.

Về đơn vị cấp chứng chỉ, Thông tư 105 sửa đổi, bổ sung quy định như sau: đơn vị tổ chức thi, cấp, thu hồi chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu là đơn vị sự nghiệp công lập có chức năng đào tạo, bồi dưỡng thuộc phạm vi quản lý của bộ, cơ quan ngang bộ, ủy ban nhân dân tinh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Bên cạnh đó, Thông tư 105/2025/TT-BTC sửa đổi quy định về kế hoạch tổ chức thi và mở kỳ thi trên Hệ thống quản lý cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu để tăng tính chủ động của các đơn vị, phù hợp với mô hình của các đơn vị hành chính hiện hành, nhu cầu thực tế tại các đơn vị cấp bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan cơ quan trực thuộc Chính phủ, cơ quan khác ở Trung ương, UBND các cấp, tập đoàn kinh tế nhà nước, tổng công ty nhà nước và doanh nghiệp. Sửa đổi, bổ sung quy định rút ngắn thời gian chuẩn bị tổ chức thi, cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu (giảm từ 30 ngày xuống còn 20 ngày); rút ngắn thời gian thông báo triệu tập thí sinh đủ điều kiện dự thi (giảm từ 10 ngày xuống còn 7 ngày).

Đồng thời, Thông tư 105/2025/TT-BTC sửa đổi quy định về hồ sơ đăng ký thi, cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu bằng cách sử dụng webform trên Hệ thống, đồng thời tích hợp, xác thực thông tin qua nền tảng định danh điện tử VNeID. Thông tư 105/2025/TT-BTC cũng sửa đổi, bổ sung quy định hiệu lực của chứng chỉ tham gia khóa học về đấu thầu, chứng chỉ đào tạo về đấu thầu được cấp theo quy định của Luật Đấu thầu số 61/2005/QH11, Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13 tiếp tục có giá trị sử dụng đến hết ngày 31/12/2026.

Cùng với việc đơn giản hóa thủ tục hành chính theo hướng hợp nhất các thủ tục thành thủ tục cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu, Thông tư 105/2025/TT-BTC cũng đã rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, áp dụng hoàn toàn trên nền tảng số để giảm chi phí, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý. Đồng thời mở rộng phạm vi phân cấp, phân quyền cho các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có chức năng đào tạo, bồi dưỡng được tổ chức thi, cấp chứng chỉ (không giới hạn tần suất kỳ thi) là phù hợp với chủ trương tăng cường phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước, đồng thời tạo thuận lợi cho người học và cơ quan, doanh nghiệp. Các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các cấp, Tập đoàn, Tổng công ty nhà nước và doanh nghiệp có nhu cầu tổ chức thi tập trung cho cán bộ, viên chức, người lao động đăng ký trực tiếp với đơn vị tổ chức thi, bảo đảm tính linh hoạt, minh bạch và đáp ứng nhu cầu thực tiễn.

Để tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân, tổ chức và tính kế thừa cần gia hạn giá trị/hiệu lực sử dụng của chứng chỉ đã cấp trước đây (chứng chỉ tham gia khóa học hoặc chứng chỉ đào tạo về đấu thầu) đến hết ngày 31/12/2026, tại Khoản 16 Điều 1 Thông tư 105/2025/TT-BTC đã bổ sung quy định trên nhằm bảo đảm nguồn nhân sự có chứng chỉ hợp lệ phục vụ các tổ chuyên gia, tổ thẩm định trong quá trình triển khai việc lựa chọn nhà thầu theo quy định tại Luật Đấu thầu và các văn bản hướng dẫn.

Theo Ban soạn thảo, việc xây dựng và ban hành Thông tư 105/2025/TT-BTC trên cơ sở các chủ trương, định hướng lớn của Đảng và Nhà nước về cải cách thể chế, chuyển đổi số, phân cấp quản lý và nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước. Việc ban hành Thông tư 105/2025/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 02/2024/TT-BKHĐT là yêu cầu cấp thiết nhằm bảo đảm tính khả thi, thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật về đấu thầu, đồng thời góp phần tháo gỡ vướng mắc, đơn giản hóa thủ tục hành chính và tăng cường hiệu quả công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực đào tạo, bồi dưỡng và thi, cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu.

Với các quy định sửa đổi bổ sung, Thông tư 105 đã cải cách thủ tục hành chính, giảm tối đa khâu trung gian, tiết kiệm thời gian, chi phí tuân thủ cho tổ chức và cá nhân, góp phần hoàn thiện khung pháp lý về đào tạo, bồi dưỡng và thi, cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu, bảo đảm thống nhất, đồng bộ, phù hợp với quy định của Luật Đấu thầu, Luật An ninh mạng, Luật Giao dịch điện tử, Luật Căn cước và các văn bản có liên quan. Đồng thời đẩy mạnh chuyển đổi số trong toàn bộ quy trình đào tạo, thi và cấp chứng chỉ, từ khâu đăng ký, quản lý thí sinh, tổ chức thi đến cấp, tra cứu, xác thực chứng chỉ; từng bước hình thành hệ sinh thái đào tạo, thi và cấp chứng chỉ nghiệp vụ chuyên môn về đấu thầu trực tuyến, hiện đại.

Thông tư 105 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 31/10/2025. Đối với quy định tại tại Khoản 1 Điều 15 Thông tư số 02/2024/TT-BKHĐT (được sửa đổi, bổ sung tại Khoản 7 Điều 1 Thông tư 105/2025/TT-BTC) có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026.