Chuẩn bị cho Tổng kiểm kê tài sản công theo mô hình bộ máy mới

Thùy Linh

Bộ Tài chính yêu cầu các bộ, ngành, địa phương khẩn trương triển khai đồng bộ các giải pháp sau Tổng kiểm kê tài sản công, bảo đảm mọi khâu từ quản lý, khai thác đến xử lý tài sản đều tuân thủ đúng quy định pháp luật. Trọng tâm là hoàn thiện hệ thống văn bản hướng dẫn, định giá tài sản, xử lý tài sản hư hỏng và tăng cường kiểm tra, giám sát, nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực công.

Triển khai đồng bộ các giải pháp phát huy hiệu quả Tổng kiểm kê tài sản công

Ngày 26/8/2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 23/CT-TTg về việc phát huy kết quả Tổng kiểm kê tài sản công tại cơ quan, tổ chức, đơn vị và tài sản kết cấu hạ tầng do Nhà nước đầu tư, quản lý; đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng tài sản công.

Thực hiện nghiêm túc Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính vừa có văn bản đề nghị các bộ, cơ quan trung ương và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tập trung triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp nhằm phát huy kết quả kiểm kê, bảo đảm công tác quản lý, sử dụng tài sản công ngày càng chặt chẽ, tiết kiệm và hiệu quả.

Theo đó, Bộ Tài chính yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương và địa phương cần triển khai đầy đủ các nội dung được giao trong các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công đã ban hành. Cụ thể, cần ban hành kịp thời các văn bản thuộc thẩm quyền, bao gồm: Quy định về phân cấp thẩm quyền quyết định trong việc khoán kinh phí sử dụng, khai thác tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết và xử lý tài sản công tại cơ quan, tổ chức, đơn vị; Quy định về phân cấp thẩm quyền quyết định tiêu chuẩn, định mức sử dụng tài sản công chuyên dùng; Quy định về thẩm quyền, phân cấp thẩm quyền trong khai thác, xử lý tài sản kết cấu hạ tầng thuộc các lĩnh vực giao thông, thủy lợi, chợ; Quy định về thời gian sử dụng, tỷ lệ hao mòn tài sản cố định vô hình, cũng như tài sản kết cấu hạ tầng giao thông (đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa, hàng hải...); Các quyết định giao tài sản kết cấu hạ tầng cho đơn vị quản lý.

Bên cạnh đó, các bộ, ngành, địa phương cần chỉ đạo rà soát, tổng hợp và báo cáo cấp có thẩm quyền ban hành hoặc phê duyệt tiêu chuẩn, định mức sử dụng tài sản công chuyên dùng, bảo đảm việc bố trí, sử dụng tài sản phù hợp với yêu cầu công tác và nhiệm vụ được giao.

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm được Bộ Tài chính nhấn mạnh là xác định giá trị đối với các tài sản chưa được định giá, làm cơ sở đưa vào hạch toán và quản lý theo đúng quy định pháp luật.

Việc xác định nguyên giá và giá trị còn lại của từng loại tài sản sẽ căn cứ theo các Thông tư chuyên ngành do Bộ Tài chính ban hành, bao gồm: Thông tư số 23/2023/TT-BTC đối với tài sản cố định tại cơ quan, đơn vị; Thông tư số 74/2024/TT-BTC đối với tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ; Thông tư số 22/2025/TT-BTC, Thông tư số24/2025/TT-BTC, Thông tư số  72/2025/TT-BTC, 75/2025/TT-BTC… quy định cụ thể đối với các loại tài sản kết cấu hạ tầng đường thủy nội địa, thủy lợi, hàng hải, đường sắt và các loại hạ tầng khác.

Đối với các tài sản kết cấu hạ tầng chưa xác định được giá trị, các đơn vị thực hiện hạch toán theo giá quy ước 1 đồng và theo dõi đầy đủ các thông tin về nâng cấp, cải tạo, mở rộng cho đến khi có hướng dẫn mới của Bộ Tài chính.

Tăng cường kiểm tra, giám sát và gắn trách nhiệm người đứng đầu

Bộ Tài chính yêu cầu trong quá trình lập và thẩm định dự toán đầu tư xây dựng, mua sắm tài sản công, các cơ quan, đơn vị phải căn cứ trên thực trạng tài sản hiện có, bảo đảm xuất phát từ nhu cầu thực sự, tuân thủ tiêu chuẩn, định mức được phê duyệt và kiểm soát chặt chẽ ngay từ khâu lập, giao dự toán, phê duyệt chủ trương đầu tư đến khâu quyết toán ngân sách.

Bộ Tài chính cũng chỉ đạo các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc phạm vi quản lý khẩn trương xử lý dứt điểm các tài sản hư hỏng, không còn khả năng sử dụng theo đúng quy định của pháp luật. Cụ thể, với từng loại tài sản như: tài sản công tại cơ quan, tổ chức, đơn vị và tài sản kết cấu hạ tầng văn hóa, thể thao cấp xã, cấp thôn; tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ; tài sản kết cấu hạ tầng đường thủy nội địa; tài sản kết cấu hạ tầng thủy lợi; tài sản kết cấu hạ tầng đường sắt; tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải; tài sản kết cấu hạ tầng hàng không; tài sản kết cấu hạ tầng chợ sẽ được thực hiện theo Luật Quản lý, sử dụng tài sản công và các nghị định hướng dẫn liên quan.

Các bộ, ngành, địa phương được giao tự kiểm tra, giám sát việc thực hiện Tổng kiểm kê tài sản công trong phạm vi quản lý; đồng thời thường xuyên đánh giá, chấn chỉnh các sai phạm trong quá trình quản lý, sử dụng tài sản công.
Bộ Tài chính nhấn mạnh việc gắn trách nhiệm người đứng đầu cơ quan, đơn vị với kết quả quản lý, sử dụng tài sản công, coi đây là tiêu chí quan trọng trong thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Đối với việc rà soát, kiểm kê lại tài sản công tại thời điểm 0h00 ngày 01/01/2026, Bộ Tài chính sẽ có hướng dẫn riêng trên cơ sở Quyết định số 213/QĐ-TTg ngày 01/3/2024 của Thủ tướng Chính phủ. Các bộ, ngành và địa phương cần khẩn trương rà soát danh mục cơ quan, đơn vị sau khi sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính, gửi về Bộ Tài chính (Cục Quản lý công sản) trước ngày 09/10/2025 để hoàn thiện danh mục đơn vị trong Phần mềm Tổng kiểm kê tài sản công, làm cơ sở cấp tài khoản sử dụng cho các đơn vị.

Bộ Tài chính đề nghị các bộ, ngành, địa phương tổ chức khen thưởng kịp thời cho các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện Tổng kiểm kê tài sản công, theo đúng tinh thần Công điện số 138/CĐ-TTg ngày 20/12/2024 của Thủ tướng Chính phủ và quy định của pháp luật về thi đua, khen thưởng.