Doanh nghiệp gia nhập thị trường tăng cao

Số liệu của Cục Thống kê (Bộ Tài chính) cho thấy, 9 tháng năm 2025 ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực. Cả nước có 231.300 DN gia nhập và tái gia nhập thị trường, tăng 26,4% so với cùng kỳ năm 2024 tăng gấp 1,3 lần số DN rút lui khỏi thị trường.

Như vậy, nhìn vào bức trang DN gia nhập và tái gia nhập thị trường cho thấy 4 điểm sáng nổi bật. Cụ thể, làn sóng khởi nghiệp bùng nổ mạnh mẽ sau khi Nghị quyết số 68-NQ/TW được ban hành (tháng 5/2025). Bình quân từ tháng 6 - 9/2025, mỗi tháng có hơn 18.600 DN thành lập mới, tăng 44,7% so với bình quân 5 tháng đầu năm và tăng gấp 1,5 lần trung bình giai đoạn 2021 - 2024.

Niềm tin kinh doanh được củng cố rõ rệt. Có hơn 83.300 DN quay trở lại hoạt động, tăng 41,3% so với cùng kỳ năm trước - đây là minh chứng cho hiệu quả của các chính sách hỗ trợ và tín hiệu phục hồi niềm tin thị trường. Tổng vốn đăng ký bổ sung của các DN đang hoạt động đạt 3,3 triệu tỷ đồng, tăng tới 186,5% so với cùng kỳ năm 2024 - phản ánh niềm tin vào triển vọng và cơ hội đầu tư. Tốc độ DN rút lui khỏi thị trường có xu hướng chững lại (chỉ tăng 6,8%) mức thấp nhất kể từ đầu năm. 

Ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) nhận định, cộng đồng DN đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ trong việc duy trì môi trường kinh doanh ổn định, minh bạch và có thể dự báo. Các chính sách như giảm 2% thuế giá trị gia tăng, gia hạn thuế, tiền thuê đất, cùng các gói tín dụng ưu đãi lãi suất… đã trở thành “liều thuốc trợ lực” giúp DN giảm chi phí, duy trì hoạt động và chuẩn bị cho chu kỳ tăng trưởng mới. 

Tuy nhiên, bức tranh DN vẫn còn những gam màu trầm. Trong 9 tháng, cả nước có 175.000 DN rút lui khỏi thị trường, bình quân gần 19.400 DN mỗi tháng. Con số này cho thấy sức ép từ chi phí, thị trường và thể chế vẫn đang đè nặng lên khu vực DN. Dù lãi suất đã giảm, song điều kiện vay vốn còn khắt khe; giá nguyên liệu, năng lượng, logistics, nhân công… vẫn tăng. Nhiều DN nhỏ và vừa chưa đủ điều kiện tài chính, tài sản đảm bảo để tiếp cận tín dụng - dẫn đến “khát vốn” ngay từ khi khởi sự.

Tiếp tục tháo gỡ rào cản cho doanh nghiệp

Theo các chuyên gia, để duy trì đà phục hồi và phát triển DN bền vững, cần tập trung vào ba nhóm giải pháp lớn. Cụ thể, duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, điều hành linh hoạt chính sách tiền tệ và tài khóa, giữ mặt bằng lãi suất hợp lý, giúp DN yên tâm đầu tư dài hạn; tiếp tục cắt giảm thủ tục hành chính, chi phí tuân thủ và tạo môi trường cạnh tranh công bằng, minh bạch. Bên cạnh đó, cần đa dạng hóa kênh huy động vốn, đặc biệt là các quỹ bảo lãnh tín dụng, quỹ đầu tư khởi nghiệp, thị trường trái phiếu DN; hỗ trợ DN đẩy mạnh chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, xanh hóa sản xuất và phát triển nhân lực chất lượng cao. Đồng thời, tăng cường xúc tiến thương mại, tận dụng cơ hội từ 17 hiệp định thương mại tự do (FTA), mở rộng thị trường xuất khẩu và gia tăng giá trị nội địa. 

Cùng với đó, do áp lực cạnh tranh khốc liệt từ thương mại điện tử và nền tảng trực tuyến khiến mô hình kinh doanh truyền thống gặp khó. Ngoài ra, quy mô vốn đăng ký trung bình vẫn duy trì ở mức thấp, khoảng 9 tỷ đồng, chưa có đột phá. Bên cạnh đó, vẫn còn nhiều DN phản ánh thủ tục đăng ký kinh doanh, cấp phép đầu tư phức tạp, đặc biệt ở các lĩnh vực như đất đai, môi trường và thuế. Các thủ tục hành chính tuy đã số hóa ở nhiều bước nhưng trong quá trình triển khai vẫn xảy ra tình trạng hồ sơ phải nộp nhiều lần, chuyển tiếp liên ngành chậm. 

Vì vậy, để tháo gỡ những khó khăn và khơi thông động lực phát triển cho DN, các bộ, ngành, địa phương cần tập trung kiến tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, đồng bộ. Theo đó, cần đẩy mạnh cải cách theo tinh thần Nghị quyết số 02/NQ-CP và Nghị quyết số 66/NQ-CP năm 2025 của Chính phủ; tiếp tục rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa các thủ tục hành chính nhằm loại bỏ sự chồng chéo giữa các văn bản pháp luật;... Đồng thời, cần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, không để phát sinh “giấy phép con”, các quy định gây phiền hà, trùng lặp, giảm chi phí tuân thủ của doanh nghiệp.