Bộ Tài chính kiến tạo thế hệ doanh nghiệp và lãnh đạo tiên phong mới

Thanh Hằng

Bộ Tài chính đang hoàn thiện hai chương trình quy mô lớn nhằm phát triển 1.000 doanh nghiệp tiên phong và đào tạo 10.000 giám đốc điều hành (CEO) khu vực tư nhân. Với hàng loạt cơ chế ưu đãi, từ “luồng xanh” thủ tục hành chính đến hỗ trợ tài chính, tín dụng và đào tạo lãnh đạo, hai đề án được kỳ vọng tạo cú hích chiến lược, nâng tầm khu vực kinh tế tư nhân trở thành động lực then chốt của nền kinh tế Việt Nam.

Tạo “luồng xanh” cho 1.000 doanh nghiệp tiên phong

Thông tin tại Hội thảo tham vấn Dự thảo Chương trình phát triển 1.000 doanh nghiệp tiên phong và Chương trình đào tạo 10.000 CEO diễn ra ngày 24/10, bà Trịnh Thị Hương - Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể (Bộ Tài chính), cho biết: Đây là hai chương trình đầu tiên được đưa vào Nghị quyết của Bộ Chính trị, đồng thời tiếp tục được khẳng định trong Nghị quyết của Quốc hội. Điều này thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước đối với khu vực kinh tế tư nhân.

Hội thảo tham vấn dự thảo Chương trình phát triển 1.000 doanh nghiệp tiên phong và Chương trình đào tạo 10.000 CEO.
Hội thảo tham vấn dự thảo Chương trình phát triển 1.000 doanh nghiệp tiên phong và Chương trình đào tạo 10.000 CEO.

Đề án phát triển 1.000 doanh nghiệp tiên phong hướng tới việc xây dựng những “hạt nhân dẫn dắt” có khả năng nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả phát triển của khu vực tư nhân Việt Nam. Đây được xem là bước đi chiến lược nhằm củng cố nội lực, giúp khu vực kinh tế tư nhân thật sự trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế quốc gia trong giai đoạn mới.

Theo bà Hương, trong quá trình xây dựng đề án, Cục đã nghiên cứu và tham khảo nhiều mô hình quốc tế thành công, tiêu biểu như “Little Giants” của Trung Quốc, “World Class 300” của Hàn Quốc và “Hidden Champions” của Đài Loan. Điểm chung của những mô hình này là chọn lọc kỹ lưỡng doanh nghiệp có tiềm năng tăng trưởng cao, đầu tư mạnh cho nghiên cứu - phát triển (R&D), và đóng vai trò dẫn dắt chuỗi giá trị nội địa lẫn toàn cầu.

Tổng gói hỗ trợ cho các doanh nghiệp tiên phong được thiết kế đồng bộ và linh hoạt, bao gồm các chính sách về tài chính, tín dụng, đổi mới sáng tạo, xúc tiến thị trường và nâng cao năng lực quản trị. Điểm mới nổi bật là cơ chế “phiếu hỗ trợ” (E-voucher), giúp doanh nghiệp chủ động sử dụng để chi trả cho hoạt động tư vấn chiến lược, chuyển đổi số, R&D và đào tạo lãnh đạo.

Khác với cơ chế chỉ định trước đây, các doanh nghiệp sẽ tự lựa chọn đơn vị tư vấn uy tín trong danh sách được Bộ Tài chính thẩm định và công bố công khai. Cách làm này không chỉ tăng tính minh bạch mà còn khuyến khích cạnh tranh chất lượng giữa các tổ chức tư vấn, qua đó mang lại hiệu quả thực chất cho doanh nghiệp thụ hưởng.

Một ưu đãi quan trọng khác là các doanh nghiệp tiên phong sẽ được áp dụng “luồng xanh” trong thủ tục hành chính, bao gồm đầu tư, xuất nhập khẩu, hải quan và các thủ tục niêm yết trên sàn chứng khoán. Cơ chế này giúp rút ngắn quy trình, giảm chi phí, tăng tốc độ tiếp cận thị trường, tạo môi trường thuận lợi để doanh nghiệp phát triển.

Khi doanh nghiệp đủ điều kiện niêm yết cổ phiếu, Nhà nước sẽ miễn phí niêm yết lần đầu và hỗ trợ 100% chi phí quản lý trong năm đầu tiên sau khi lên sàn. Chính sách này giúp doanh nghiệp dễ dàng huy động vốn, mở rộng quy mô và gia tăng uy tín trên thị trường chứng khoán, góp phần hình thành các thương hiệu Việt có tầm vóc khu vực.

Về tín dụng, các ngân hàng thương mại được khuyến khích thay đổi cách tiếp cận, chuyển từ cho vay dựa trên tài sản thế chấp sang đánh giá dòng tiền và phương án kinh doanh. Đặc biệt, các tài sản vô hình như sáng chế, bản quyền, thương hiệu cũng sẽ được xem xét trong định giá tín dụng, điều từng được xem là “rào cản” lớn với doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.

Ngoài ra, doanh nghiệp tiên phong còn được ưu tiên tiếp cận nguồn vốn lãi suất thấp từ các quỹ nhà nước và quỹ đầu tư phát triển địa phương, đặc biệt cho các dự án chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và đổi mới công nghệ. Đây được kỳ vọng sẽ tạo cú hích mạnh mẽ, giúp doanh nghiệp nâng cấp chuỗi giá trị, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế.

Xây dựng đội ngũ 10.000 CEO tư duy mới

Song song với chương trình dành cho doanh nghiệp, Chương trình đào tạo 10.000 CEO tập trung phát triển nguồn nhân lực lãnh đạo chất lượng cao. Mục tiêu là hình thành đội ngũ giám đốc điều hành có tư duy quản trị hiện đại, năng lực lãnh đạo xuất sắc và khả năng đưa doanh nghiệp Việt Nam vươn ra khu vực và thế giới.

Học viên sẽ được hỗ trợ học phí thông qua cơ chế “phiếu học bổng”, với mức hỗ trợ từ 20 đến 100 triệu đồng mỗi người, tùy loại hình khóa học và thời lượng. Các khóa học được thiết kế đa dạng: từ lãnh đạo cấp chiến lược, giám đốc điều hành, giám đốc chuyên môn, đến Mini MBA, thạc sĩ quản trị cấp cao và các khóa e-learning linh hoạt cho nhà quản lý bận rộn.

Giống như chương trình doanh nghiệp, các học viên được tự do lựa chọn đơn vị đào tạo trong danh sách các viện, trường, tổ chức uy tín được Bộ Tài chính thẩm định. Cách tiếp cận này giúp đảm bảo chất lượng đào tạo, phù hợp nhu cầu thực tế của từng doanh nghiệp, đồng thời khuyến khích sự cạnh tranh và sáng tạo trong lĩnh vực giáo dục quản trị doanh nghiệp.

Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể sẽ hoàn thiện hồ sơ hai chương trình để trình Chính phủ xem xét vào cuối tháng 10/2025. Khi được phê duyệt và triển khai, đây sẽ là bước ngoặt quan trọng trong việc hiện thực hóa Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, tạo nền tảng vững chắc để khu vực tư nhân thực sự trở thành động lực chủ đạo của nền kinh tế Việt Nam trong giai đoạn mới.

 

Theo Dự thảo Chương trình do Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể đang xây dựng, năm nhóm ngành sẽ được ưu tiên ươm tạo doanh nghiệp tiên phong, gồm:

  1. Các ngành dựa trên lợi thế cạnh tranh như nông nghiệp công nghệ cao, kinh tế tuần hoàn, chế biến nông sản thực phẩm.
  2.  Công nghiệp nền tảng và công nghiệp hỗ trợ, lĩnh vực có khả năng dẫn dắt xuất khẩu chủ lực.
  3. Các ngành liên quan đến chuyển đổi xanh và năng lượng tái tạo, như ô tô điện, vật liệu xây dựng xanh, hạ tầng năng lượng sạch.
  4. Các ngành công nghệ cao, công nghệ lõi và đổi mới sáng tạo như AI, chip bán dẫn, Fintech.
  5. công nghiệp văn hóa, giải trí, sáng tạo,lĩnh vực đang được xem là động lực tăng trưởng mới.