Trước một số nguyên nhân như xung đột vũ trang giữa Nga và Ukraine, nguồn cung khan hiếm, sự phục hồi kinh tế của tất cả các quốc gia trên thế giới làm tổng nhu cầu đối với mặt hàng xăng dầu tăng cao... vì vậy trong 6 tháng đầu năm 2022, giá xăng dầu thành phẩm liên tục tăng cao. Giá bình quân một số mặt hàng thành phẩm xăng dầu thế giới (giao dịch trên thị trường Singapore) đến nay biến động tăng từ 41,36% đến 84,34% so với đầu năm 2022.
Về điều hành giá xăng dầu trong nước, giá xăng dầu các loại đến kỳ điều hành ngày 13/6/2022 so với kỳ điều hành ngày 11/01/2022 tăng từ 3.995 đồng-10.781 đồng/lít/kg (tùy loại xăng dầu), tương đương tăng từ 24,42% - 62,44%. Như vậy, so với tốc độ tăng giá thành phẩm thế giới (41,36% đến 84,34%) thì giá xăng dầu trong nước có tỷ lệ tăng thấp hơn (24,42% - 62,44%).
Trao đổi với báo chí về công tác điều hành giá xăng dầu, Thứ trưởng Bộ Tài chính Tạ Anh Tuấn cho biết, Bộ Tài chính là cơ quan thường trực quản lý giá của Chính phủ rất lo lắng đến sự tác động của giá xăng dầu đến thách thức trong kiểm soát lạm phát năm 2022.
Cùng với các giải pháp khác để ổn định giá xăng dầu trong thời gian qua, để giảm thiểu tiêu cực trong tăng giá xăng dầu, Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội một số chính sách về thuế để giảm giá xăng dầu.
Đầu năm 2022, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội giảm 50% thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu bay và từ ngày 1/4/2022, Bộ tiếp tục trình Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội giảm 50% thuế bảo vệ môi trường đối với các mặt hàng xăng dầu.
Như vậy, việc giảm thuế bảo vệ môi trường đối với các mặt hàng xăng dầu từ ngày 1/4/2022 đã làm giảm giá trong xăng dầu khoảng từ 770-2.200 đồng/lít tùy loại và giảm số thu ngân sách nhà nước khoảng 23.900 tỷ đồng.
Tuy nhiên, theo Thứ trưởng, thời gian qua, giá xăng dầu thế giới tiếp tục có biến động, hiện nay, Bộ Tài chính đã xin ý kiến các bộ, ngành để báo cáo Chính phủ, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội giảm thuế bảo vệ môi trường xuống mức sàn. Như vậy, trung bình mỗi lít xăng dầu sẽ giảm từ 550-1.100 đồng tùy từng loại, sẽ giảm thu ngân sách nhà nước năm 2022 là khoảng 7.000 tỷ đồng.
"Giảm thuế bảo vệ môi trường sẽ làm giảm thu ngân sách nhà nước, tuy nhiên cùng với sự phục hồi của nền kinh tế, khi chúng ta kiểm soát được đại dịch, tổng thể thu ngân sách nhà nước năm 2022 đến nay đã đạt hơn 60% so với dự toán được giao. Vì vậy, trong cân đối chung, ngân sách nhà nước sẽ đảm bảo, bù đắp được các khoản giảm cho giảm thuế bảo vệ môi trường." - Thứ trưởng nhấn mạnh.
Thứ trưởng thông tin thêm, trước mắt, Chính phủ sẽ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ giảm thuế bảo vệ môi trường trong năm 2022. Đến cuối năm 2022, Bộ Tài chính sẽ đánh giá lại tổng thể tình hình giá xăng dầu và phối hợp với các bộ, ngành tham mưu Chính phủ có các giải pháp điều hành phù hợp.
Theo dự báo của Bộ Công Thương, giá bình quân các mặt hàng xăng (RON92, RON95) và dầu diesel thành phẩm trên thị trường thế giới cả năm 2022 tăng từ 66% - 90% so với năm 2021.
Trong bối cảnh này, đề xuất tiếp tục giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu của Bộ Tài chính đã thể hiện sự chủ động, linh hoạt của cơ quan quản lý nhà nước trong công tác điều hành giá, kịp thời hỗ trợ người dân, doanh nghiệp.
