Đồng bộ với các quy định liên quan

Nghị định số 90/2023/NĐ-CP của Chính phủ được ban hành đã đảm bảo được cơ sở pháp lý cho việc thu phí sử dụng đường bộ cho hệ thống giao thông đường bộ của cả trung ương và địa phương trên cả nước.

Nhiều ý kiến nhận định, quy định tại Nghị định số 90/2023/NĐ-CP đã giúp cho công tác quản lý thu phí sử dụng đường bộ được thuận lợi hơn do đã khắc phục được một số bất cập trong thực tiễn. Số thu phí sử dụng đường bộ gia tăng hàng năm đã góp phần không nhỏ trong số tăng trưởng về thu ngân sách nhà nước hàng năm, là cơ sở để bố trí tăng kinh phí bảo trì, duy tu hệ thống giao thông đường bộ cả nước. 2024 là năm đầu tiên, tổng số thu phí sử dụng đường bộ đã vượt ngưỡng 14.000 tỷ đồng.

Tuy nhiên, Bộ Tài chính cho biết, đến nay, trong quá trình thực hiện Nghị định số 90/2023/NĐ-CP có phát sinh một số tình huống mới chưa được quy định trong Nghị định. Ví dụ như: xe bị tạm thu, tạm giữ từ 30 ngày trở lên, xe hết hạn đăng kiểm không tham gia giao thông đường bộ nhưng vẫn bị truy thu phí; hoặc trong thủ tục xe kinh doanh vận tải xin dừng nghỉ lưu hành chưa quy định cụ thể thời gian nộp lại Đơn xin xác nhận không tham gia giao thông đã được Sở Xây dựng xác nhận cho cơ quan đăng kiểm…

Các loại giấy tờ tương tự của cơ quan có thẩm quyền về việc thu hồi, thanh lý, đấu giá chưa bao quát đối với trường hợp kiểm định xe ô tô bị tịch thu, bị thu hồi sau đó được bán phát mại, thanh lý.

Từ thực tế trên, để kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh cũng như thực hiện chủ trương về cải cách thủ tục hành chỉnh, Bộ Tài chính khẳng định, việc xây dựng và trình Chính phủ ban hành Nghị định thay thế Nghị định số 90/2023/NĐ-CP là cần thiết.

Bộ Tài chính cho biết, dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 90/2023/NĐ-CP sẽ được xây dựng trên cơ sở quán triệt chủ trương, đường lối của Đảng; thể chế hóa chủ trương của Đảng và Nhà nước về phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ, đặc biệt là đầu tư phát triển hệ thống đường cao tốc.

Các quy định mới sẽ giúp thực hiện cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh tạo điều kiện cho người dân và doanh nghiệp. Đồng thời, đảm bảo đồng bộ với quy định pháp luật về: phí, lệ phí, giao thông đường bộ, ngân sách nhà nước, quản lý thuế và pháp luật liên quan; phù hợp với tình hình thực tiễn, kế thừa nội dung quy định thu phí sử dụng đường bộ hiện hành.

Xây dựng biểu phí mới

Bộ Tài chính cho biết, theo quy định tại Điều 5 Nghị định số 90/2023/NĐ-CP ngày 13/12/2023 của Chính phủ, mức thu phí sử dụng đường bộ được quy định chi tiết tại Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định này. Cụ thể, phí sử dụng đường bộ đối với xe dân sự hiện dao động từ 130.000 đồng đến 1.430.000 đồng/tháng, trong khi xe của lực lượng quốc phòng, công an từ 1.000.000 đồng đến 1.500.000 đồng/năm.

Trong quá trình rà soát, Bộ Xây dựng đã đề xuất một số nội dung điều chỉnh nhằm đảm bảo thống nhất với các quy định pháp luật chuyên ngành. Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính đã nghiên cứu và thống nhất đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điểm quan trọng tại biểu mức thu phí.

Thứ nhất, về khái niệm loại phương tiện, các cụm từ như “xe chở người dưới 10 chỗ ngồi” được đề xuất sửa thành “xe chở người đến 8 chỗ (không kể chỗ của người lái xe)”, “xe chở người dưới 25 chỗ” thành “xe chở người đến 24 chỗ” và “xe chở người dưới 40 chỗ” thành “xe chở người đến 39 chỗ”. Việc thay đổi này nhằm đồng bộ với Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024 và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Thứ hai, đối với xe vận tải hành khách công cộng, dự thảo bỏ cụm từ “như xe buýt” trong phụ lục và bổ sung ghi chú yêu cầu chủ phương tiện phải cung cấp phù hiệu còn hiệu lực hoặc giấy tờ chứng minh xe buýt, xe đưa đón học sinh, sinh viên, công nhân để được áp dụng mức phí ưu đãi. Quy định này nhằm làm rõ trách nhiệm chứng minh và đảm bảo công bằng giữa các loại hình xe vận tải công cộng, trong đó có những phương tiện được hưởng trợ giá và những phương tiện không được trợ giá.

Thứ ba, theo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024, chu kỳ kiểm định ô tô được quy định gồm 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng, 24 tháng và 36 tháng. Do đó, Bộ Tài chính đề xuất bỏ mức thu theo chu kỳ kiểm định 18 tháng, đồng thời bổ sung mức thu theo chu kỳ kiểm định 36 tháng trong biểu phí sử dụng đường bộ.

Trên cơ sở các nội dung điều chỉnh nêu trên, tại dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định số 90/2023/NĐ-CP, Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi, bổ sung một số cụm từ như đề xuất của Bộ Xây dựng; bỏ mức thu phí theo chu kỳ kiểm định 18 tháng và bổ sung mức thu phí theo chu kỳ kiểm định 36 tháng tại điểm 1 Biểu mức thu phí Phụ lục I ban hành kèm theo dự thảo.

Cụ thể, xe chở người đến 8 chỗ đăng ký tên cá nhân, hộ kinh doanh sẽ phải nộp phí 130.000 đồng/tháng đến 4.320.000 đồng/36 tháng; xe chở người trên 8 chỗ đến dưới 24 chỗ có mức thu từ 270.000 đồng/tháng đến 8.970.000 đồng/36 tháng; xe đầu kéo có khối lượng lớn nhất từ 40.000 kg trở lên có mức phí từ 1.430.000 đồng/tháng đến 47.530.000 đồng/36 tháng…