Loạt bài: Khai phóng tiềm năng kinh tế tư nhân trong kỷ nguyên mới
Bài 4: Tăng cường nội lực để kinh tế tư nhân dẫn dắt tăng trưởng
Trao đổi với phóng viên Tạp chí Kinh tế - Tài chính, ông Trần Bằng Việt - Tổng Giám đốc DongA Solutions cho rằng, hiện nay khu vực kinh tế tư nhân đang được ưu tiên chú trọng và từng bước “gỡ khó” thông qua Nghị quyết 68-NQ/TW cùng chuỗi văn bản pháp luật liên quan. Tuy nhiên, để thực sự trở thành động lực chủ lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, khu vực này cần tăng cường nội lực trên các mặt quản trị, vốn, nhân lực và văn hóa kinh doanh, những yếu tố then chốt quyết định sức mạnh và tính bền vững.

Phóng viên: Thưa ông, Nghị quyết 68-NQ/TW đã nhấn mạnh tầm quan trọng của khu vực kinh tế tư nhân. Theo ông, đâu là yếu tố then chốt để doanh nghiệp tư nhân Việt Nam có thể vươn tầm và trở thành động lực chủ lực của nền kinh tế?
Ông Trần Bằng Việt: Để doanh nghiệp Việt vươn tầm sẽ cần rất nhiều yếu tố tổng hợp. Tuy nhiên, tôi nghĩ rằng chìa khóa nằm ở việc tăng cường nội lực. Nội lực này bao gồm quản trị doanh nghiệp, nguồn vốn, nhân lực chất lượng cao và văn hóa kinh doanh. Nhiều doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs), có động lực phát triển mạnh mẽ nhưng vẫn thiếu sự chuẩn bị bài bản.
Nếu lãnh đạo không có tầm nhìn chiến lược, không xây dựng hệ thống quản trị chuyên nghiệp, doanh nghiệp sẽ khó tham gia vào các chuỗi giá trị lớn hoặc tận dụng cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do. Đồng thời, nguồn vốn và nhân lực chất lượng cao là nền tảng để biến chiến lược thành thực tế. Văn hóa kinh doanh minh bạch, chuyên nghiệp sẽ là động lực lan tỏa, giúp doanh nghiệp duy trì lợi thế cạnh tranh lâu dài.
Phóng viên: Thưa ông, thực trạng hiện nay cho thấy nhiều doanh nghiệp tư nhân gặp khó khăn về nhân lực và quản trị. Ông có thể phân tích rõ hơn những điểm yếu này và tác động của chúng tới tăng trưởng?
Ông Trần Bằng Việt: Hiện tượng thiếu hụt nhân lực chất lượng cao là vấn đề nổi cộm. Nhiều doanh nghiệp nhỏ chưa đủ sức hấp dẫn để giữ chân nhân tài, dẫn tới “chảy máu chất xám” ra các thành phố lớn hoặc nước ngoài. Trong khi đó, năng lực quản trị vẫn còn hạn chế; nhiều doanh nghiệp vẫn vận hành dựa trên quan hệ thân hữu, cá nhân sáng lập nắm quyền tuyệt đối, thiếu các quy trình minh bạch và khoa học.
Cùng với đó, tư duy ngắn hạn, ưu tiên lợi nhuận trước mắt, né tránh quy định pháp luật, sử dụng lao động giá rẻ… cũng là những rào cản nghiêm trọng. Tất cả những yếu tố này khiến doanh nghiệp khó mở rộng, tái cấu trúc toàn diện và tham gia vào các chuỗi giá trị lớn, dẫn đến nguy cơ tụt hậu trong cả cạnh tranh nội địa và quốc tế.
Phóng viên: Vậy theo ông, đâu là giải pháp để khắc phục những hạn chế này, đặc biệt trong bối cảnh của doanh nghiệp vừa và nhỏ, cũng như các startup?
Ông Trần Bằng Việt: Theo tôi cần một cách tiếp cận toàn diện, tập trung vào 4 trụ cột gồm lãnh đạo, quản trị, nhân lực và văn hóa doanh nghiệp. Cụ thể:
Nâng tầm lãnh đạo: Phải giúp người lãnh đạo nhận ra tầm vóc của doanh nghiệp, thấy rõ điểm yếu của bản thân và dám đối diện với thách thức. Các chương trình đào tạo lãnh đạo, mentoring và học tập kinh nghiệm quốc tế là cần thiết.
Nâng cao năng lực quản trị: Minh bạch tài chính, tuân thủ pháp luật, áp dụng các chuẩn mực quản trị tiên tiến và chuẩn ESG để xây dựng văn hóa doanh nghiệp liêm chính.
Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao: Tạo môi trường đào tạo thực chiến, chương trình AI, chuyển giao công nghệ, cơ chế thị thực nhanh cho chuyên gia.
Tạo văn hóa kinh doanh chuyên nghiệp: Xây dựng doanh nghiệp liêm chính, minh bạch, đồng thời hướng tới trách nhiệm xã hội. Nếu ba yếu tố này kết hợp, doanh nghiệp sẽ có năng lực cạnh tranh bền vững và sẵn sàng vươn ra thị trường quốc tế.
Phóng viên: Ông có thể chia sẻ về các sáng kiến mà DongA Solutions và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đang triển khai để thực hiện các mục tiêu này không?
Ông Trần Bằng Việt: Chúng tôi đang triển khai một số sáng kiến cụ thể gồm:
Chuẩn minh bạch kế toán - ESG Việt Nam: Hỗ trợ các SMEs tuân thủ chuẩn mực tài chính và ESG, gắn với ưu đãi về tín dụng và thuế.
Quỹ học bổng “CXO Việt”: Đào tạo CEO, CFO, COO theo tình huống thực tế tại Việt Nam, kết hợp mạng lưới cố vấn và chương trình thực tập điều hành.
Chương trình đào tạo lãnh đạo thực chiến: Kết hợp học tập tập trung, mentoring, thực tế quốc tế và nền tảng e-learning, hướng đến 10.000 CEO trong vài năm tới.
Bộ chỉ số Năng lực Doanh nghiệp Việt Nam (VBCI): Giúp doanh nghiệp tự đánh giá năng lực theo 6 trụ cột (lãnh đạo, tài chính, vận hành, thị trường, R&D, ESG), từ đó xây dựng lộ trình cải thiện cụ thể.
Sáng kiến “Mỗi doanh nhân trẻ dìu dắt hai doanh nhân mới”: Hỗ trợ doanh nhân khởi nghiệp, chia sẻ kinh nghiệm quản trị, lan tỏa tinh thần khởi nghiệp văn minh.
Những sáng kiến này đều nhắm tới việc nâng cao nội lực doanh nghiệp, vừa giải quyết vấn đề nhân lực, vừa cải thiện quản trị, vừa thúc đẩy văn hóa kinh doanh bền vững, từ đó giúp doanh nghiệp tư nhân Việt Nam thực sự trở thành động lực phát triển kinh tế.
Phóng viên: Nhìn về tương lai, ông kỳ vọng điều gì khi các doanh nghiệp Việt Nam nâng cao nội lực, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cạnh tranh toàn cầu?
Ông Trần Bằng Việt: Tôi kỳ vọng doanh nghiệp tư nhân Việt Nam sẽ chuyển từ tư duy “tồn tại ngắn hạn” sang tư duy “vươn tầm lâu dài”. Khi nội lực mạnh, doanh nghiệp không chỉ tham gia hiệu quả vào chuỗi giá trị toàn cầu mà còn tạo sức lan tỏa, dẫn dắt các doanh nghiệp nhỏ hơn, hình thành hệ sinh thái bền vững.
Điều này sẽ giúp kinh tế tư nhân thực sự trở thành trụ cột của nền kinh tế, góp phần hiện thực hóa các mục tiêu của Nghị quyết 68-NQ/TW, đồng thời nâng tầm hình ảnh doanh nghiệp Việt Nam trên bản đồ quốc tế.
Phóng viên: Xin cảm ơn những chia sẻ của ông!