Cơ hội mở rộng thị trường quốc tế

Chia sẻ tại Hội thảo “Làn sóng thương mại đầu tư từ Nhật và cơ hội cho doanh nghiệp nhỏ và vừa” diễn ra mới đây, GS.TS. Mạc Quốc Anh - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa TP. Hà Nội cho biết, Việt Nam đã ký kết 17 hiệp định thương mại tự do, tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác quốc tế. Trong đó, Nhật Bản được xem là đối tác đặc biệt quan trọng khi hàng hóa của hai nước đã thâm nhập sâu vào thị trường của nhau và nhận được sự tin tưởng từ người tiêu dùng.

Theo GS.TS. Mạc Quốc Anh, quan hệ Việt - Nhật vượt ra ngoài phạm vi thương mại, mang đậm giá trị lịch sử và tình cảm. Nhật Bản là một trong những quốc gia cung cấp nguồn vốn ODA lớn nhất cho Việt Nam, góp phần phát triển hạ tầng, giáo dục và y tế. Sự gắn bó bền chặt này giúp doanh nghiệp Việt Nam củng cố uy tín, đồng thời mở rộng vị thế trên trường quốc tế.

Việt Nam hiện có khoảng 940.000 doanh nghiệp, riêng Hà Nội chiếm hơn 420.000, trong đó 98,5% là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Lực lượng này năng động, sáng tạo nhưng vẫn hạn chế về quy mô, kinh nghiệm và khả năng hội nhập. Hợp tác với doanh nghiệp Nhật Bản được xem là cơ hội quý giá để học hỏi phương thức quản trị hiện đại, tiêu chuẩn sản xuất khắt khe và hướng đến phát triển bền vững.

GS.TS Mạc Quốc Anh cho rằng, việc sản phẩm Việt Nam đạt tiêu chuẩn để xuất hiện trong hệ thống siêu thị AEON tại Nhật Bản không chỉ thể hiện năng lực cạnh tranh mà còn mở ra “tấm vé thông hành” giúp hàng Việt chinh phục các thị trường khó tính như Mỹ hay Hàn Quốc. Đây là minh chứng cho khả năng đáp ứng các yêu cầu khắt khe về chất lượng, quy trình và uy tín thương hiệu.

Từ thực tế đó, ông Mạc Quốc Anh đề xuất ba hướng phát triển trọng tâm cho doanh nghiệp Việt: Thứ nhất, cần khai thác giá trị thực sự khi tham gia thị trường Nhật, gắn sản phẩm với chuỗi giá trị toàn cầu thay vì chỉ tập trung vào bán hàng. Thứ hai, thúc đẩy các mối hợp tác lâu dài, thực chất trong các lĩnh vực công nghệ, sản xuất và dịch vụ. Thứ ba, đẩy mạnh kết nối doanh nghiệp Hà Nội với các đối tác Nhật thông qua chương trình liên kết, chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực, nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Tiêu chuẩn vàng để hút vốn Nhật

Theo bà Phi Hoa - CEO Công ty ONE VALUE, các thương vụ mua bán - sáp nhập (M&A) giữa doanh nghiệp Nhật và Việt đang gia tăng mạnh mẽ. Hình thức này giúp doanh nghiệp rút ngắn thời gian thâm nhập thị trường, tận dụng tệp khách hàng và hệ thống phân phối sẵn có, thay vì mất nhiều năm để xây dựng từ đầu.

Nhật Bản hiện luôn nằm trong nhóm 5 quốc gia đầu tư lớn nhất vào Việt Nam, với nhiều “mega-deal” có sức ảnh hưởng sâu rộng. Tuy nhiên, bà Phi Hoa cũng thẳng thắn chỉ ra những thách thức còn tồn tại như sự khác biệt trong văn hóa doanh nghiệp, phong cách ra quyết định, chênh lệch trong kỳ vọng định giá và hạn chế về minh bạch thông tin từ phía doanh nghiệp Việt.

Trong danh mục đầu tư của Nhật, logistics đang là lĩnh vực thu hút sự quan tâm đặc biệt. Việt Nam được hưởng lợi từ làn sóng tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu và sự bùng nổ của thương mại điện tử, với tốc độ tăng trưởng ước đạt khoảng 20% mỗi năm. Giới đầu tư Nhật đánh giá đây là thời điểm vàng để rót vốn vào hạ tầng logistics, kho vận và hệ thống giao nhận thông minh.

Ngành y tế Việt Nam cũng nhận được đánh giá cao nhờ tốc độ tăng thu nhập bình quân và xu hướng già hóa dân số, kéo theo nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng lớn. Trong khi đó, năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện mặt trời và điện gió được xem là lĩnh vực ưu tiên hàng đầu, xuất phát từ nhu cầu tiêu thụ điện tăng nhanh cùng định hướng phát triển bền vững của Việt Nam.

Để thu hút hiệu quả vốn đầu tư từ Nhật, doanh nghiệp Việt cần chú trọng năm yếu tố then chốt như minh bạch tài chính; chuẩn hóa báo cáo thuế và nội bộ; hoàn thiện hồ sơ pháp lý; am hiểu văn hóa, thị hiếu Nhật Bản; đồng thời xây dựng hệ thống quản trị rủi ro toàn diện, đặc biệt trong các quy định về môi trường và lao động. Việc hợp tác với các đơn vị tư vấn M&A uy tín cũng giúp nâng cao năng lực đàm phán và tối ưu cơ hội đầu tư.

Làn sóng đầu tư từ Nhật Bản mang lại dòng vốn dồi dào, đồng thời còn lan tỏa công nghệ, tiêu chuẩn chất lượng và tinh thần “Monozukuri” làm việc tận tâm, đề cao sự hoàn thiện đến với doanh nghiệp Việt. Sự cộng hưởng giữa hai nền kinh tế hứa hẹn giúp Việt Nam tiến nhanh hơn trên con đường hội nhập, đổi mới sáng tạo và phát triển kinh tế xanh, bền vững.