Từ chợ truyền thống đến thanh toán số: Hộ kinh doanh tìm cách thích nghi

Hương Dịu

Hàng triệu hộ kinh doanh đang đứng trước bước ngoặt lớn khi thuế khoán được thay thế bằng kê khai. Giải pháp công nghệ tài chính, phần mềm hóa đơn điện tử và sự đồng hành của các tổ chức tín dụng, công ty công nghệ tài chính (fintech) được coi là câu nối giúp họ thích ứng và phát triển bền vững.

Các công ty fintech đã đưa ra nhiều giải pháp hỗ trợ hộ kinh doanh.
Các công ty fintech đã đưa ra nhiều giải pháp hỗ trợ hộ kinh doanh.

Nghị định số 70/2025/NĐ-CP sửa đổi Nghị định số 123/2020/NĐ-CP quy định về hóa đơn, chứng từ đã thay đổi căn bản phương thức quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể, khi quy định từ năm 2026, hộ kinh doanh sẽ phải chuyển từ cơ chế nộp thuế khoán sang kê khai, đồng nghĩa với việc quản lý doanh thu, chi phí, xuất hoá đơn điện tử và khai báo định kỳ.

Chia sẻ tại Tọa đàm “Đồng hành cùng hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ trong kỷ nguyên số” do Báo Kinh tế & Đô thị tổ chức ngày 25/9/2025, ông Nguyễn Hà Thanh - Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đồng Xuân cho hay, hộ kinh doanh đang khẳng định vị thế là một động lực kinh tế quan trọng nhờ sự linh hoạt và khả năng thích ứng cao.

Vì thế, việc ứng dụng thanh toán số và hóa đơn điện tử không chỉ giúp tiểu thương minh bạch hoạt động, mà còn giúp nâng cao uy tín, tạo lợi thế trong cạnh tranh với các kênh bán hàng hiện đại.

Chợ Đồng Xuân hiện có hơn 2.200 hộ kinh doanh đang buôn bán, mỗi năm đón trên 100.000 lượt khách tham quan và mua sắm. Bình quân mỗi năm, các hộ kinh doanh tại chợ đóng góp khoảng 67 tỷ đồng tiền thuế vào ngân sách nhà nước.

Bà Nguyễn Hồng Trang - Phó Chủ tịch UBND phường Hoàn Kiếm (Hà Nội) cho biết, trên địa bàn phường có khoảng 11.000 hộ kinh doanh cá thể và hơn 400 doanh nghiệp nhỏ, nhiều đơn vị hoạt động trong lĩnh vực thương mại, dịch vụ, du lịch. Đây là lực lượng đóng góp quan trọng cho ngân sách địa phương và tạo công ăn việc làm cho người lao động.

Tuy nhiên, theo bà Trang, nhóm này đang chịu nhiều áp lực khi phải nhanh chóng thích ứng với các yêu cầu mới của Nghị định số 70/2025/NĐ-CP, từ việc sử dụng hóa đơn điện tử đến quản lý sổ sách kế toán.

Các diễn giả trao đổi tại Toạ đàm.
Các diễn giả trao đổi tại Toạ đàm.

Theo đó, nhiều hộ kinh doanh lo ngại về chi phí, thủ tục và năng lực ứng dụng công nghệ. Vì thế, bên cạnh sự hỗ trợ từ Nhà nước, sự đồng hành của các ngân hàng và công ty công nghệ tài chính sẽ là chìa khóa giúp các hộ kinh doanh chuyển đổi, đáp ứng yêu cầu đề ra.

Về vấn đề này, bà Lê Yến - Giám đốc Công ty Tư vấn thuế Hà Nội cho hay, theo quy định mới tại Nghị định số 70/2025/NĐ-CP, bước đầu tiên các hộ kinh doanh phải thực hiện hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.

Nghĩa là, mọi hộ kinh doanh cần trang bị máy tính tiền hoặc phần mềm bán hàng, sau đó kết nối với phần mềm hóa đơn điện tử. Khi xuất hóa đơn, thông tin sẽ được truyền trực tiếp đến cơ quan Thuế.

Bước thứ hai, từ năm 2026, phương pháp tính thuế khoán sẽ không còn nữa, thay vào đó là phương pháp kê khai.

Do đó, thời gian qua, cán bộ thuế đã phối hợp với các nhà cung cấp phần mềm trực tiếp hướng dẫn từng hộ thực hiện hóa đơn điện tử, đồng thời các đơn vị tư vấn như Công ty Tư vấn thuế Hà Nội cũng tham gia hỗ trợ.

Về phía các công ty fintech, bà Vũ Quỳnh Hương - Giám đốc marketing Công ty Cổ phần 9Pay cho biết, để hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ không bị bỏ lại phía sau, các giải pháp fintech cần tập trung vào sự đơn giản, dễ dùng và chi phí hợp lý.

9Pay đã phát triển cổng thanh toán đa tiện ích, hỗ trợ xuất hóa đơn điện tử, kết nối ngân hàng, đặc biệt tối ưu cho giao dịch nhỏ lẻ tại chợ truyền thống hay cửa hàng du lịch.

Theo bà Hương, 9Pay không chỉ cung cấp công cụ thanh toán QR, liên kết ví điện tử, thẻ quốc tế, mà còn có dịch vụ nhận tiền trực tiếp từ khách quốc tế thông qua hệ thống booking, hỗ trợ tự động hóa các khoản chi cho khách sạn, nhà hàng, hướng dẫn viên. Ngoài ra, 9Pay cũng đưa ra gói giải pháp đồng hành cùng hộ kinh doanh trong giai đoạn chuyển đổi hóa đơn điện tử.

Với các ngân hàng, nhiều giải pháp thanh toán số, khai thuế điện tử, hóa đơn điện tử, vốn tín dụng cho hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ cũng đã được triển khai.

Đặc biệt, theo bà Lê Yến, việc chuyển đổi sang cơ chế kê khai sẽ giúp hộ kinh doanh được minh bạch hóa doanh thu, dễ dàng tiếp cận vốn tín dụng và mở rộng quy mô.