Bộ Tài chính đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 135/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 về chế độ tài chính đối với tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (TCTD, CNNHNNg) và giám sát tài chính, đánh giá hiệu quả đầu tư vốn nhà nước tại các TCTD do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và TCTD có vốn nhà nước.

Theo dự thảo Tờ trình Chính phủ của Bộ Tài chính, dự thảo Nghị định được xây dựng trong bối cảnh hệ thống pháp luật về quản lý vốn nhà nước đang được hoàn thiện theo hướng hiện đại, minh bạch và phù hợp với thực tiễn hoạt động kinh tế - tài chính.

Nghị định số 135/2025/NĐ-CP ban hành giữa năm 2025 được đánh giá là khung pháp lý quan trọng trong việc quản lý tài chính của các TCTD, CNNHNNg để thực hiện theo đúng quy định của Luật Các TCTD và các quy định của pháp luật có liên quan.

Đồng thời nâng cao tính tự chủ của TCTD, CNNHNNg, góp phần hoạt động hiệu quả, tạo nguồn thu lớn cho ngân sách nhà nước từ thuế và cổ tức/lợi nhuận còn lại.

Bên cạnh đó, các tiêu chí giám sát, đánh giá hiệu quả đầu tư vốn nhà nước đối với ngân hàng thương mại có vốn nhà nước tại Nghị định số 135/2025/NĐ-CP đảm bảo rõ ràng, bám sát thực tiễn hoạt động của các ngân hàng, phù hợp với quy định tại Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp số 69/2014/QH13 (gọi tắt là Luật 69/2014/QH13).

Tuy nhiên, việc Quốc hội thông qua Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp số 68/2025/QH15 (gọi tắt là Luật 68/2025/QH15) thay thế Luật 69/2014/QH13 đã đặt ra yêu cầu sửa đổi để bảo đảm tính đồng bộ, nhất quán và cập nhật các thay đổi mới trong quản lý tài chính doanh nghiệp nhà nước.

Về bản chất, Luật 68/2025/QH15 có nhiều điểm mới tác động trực tiếp đến hoạt động của TCTD có vốn nhà nước, nhất là trong các vấn đề liên quan đến phân phối lợi nhuận, trích lập quỹ, đánh giá hiệu quả đầu tư và cơ chế giám sát.

Theo đó, dự thảo Nghị định lần này tập trung sửa đổi những nội dung liên quan đến TCTD do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và TCTD có vốn nhà nước bị ảnh hưởng bởi Luật 68/2025/QH15; hạn chế tối đa việc điều chỉnh chính sách làm ảnh hưởng đến các TCTD, CNNHNNg không có vốn nhà nước đang hoạt động ổn định.

Một trong những điểm đáng chú ý của dự thảo Nghị định là điều chỉnh tỷ lệ trích quỹ đầu tư phát triển. Theo quy định hiện hành, các TCTD có vốn nhà nước được trích tối đa 20 - 25% lợi nhuận còn lại. Tuy nhiên, Luật 68/2025/QH15 cho phép mức trích không quá 50% lợi nhuận còn lại cho cả quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ và quỹ đầu tư phát triển.

Do đó, dự thảo Nghị định nâng tỷ lệ trích quỹ đầu tư phát triển đối với các TCTD nhà nước lên tối đa 40% lợi nhuận còn lại, đảm bảo tổng quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ và quỹ đầu tư phát triển không quá 50% lợi nhuận còn lại.

Bên cạnh đó, dự thảo cũng sửa đổi quy định về trích lập quỹ khen thưởng, phúc lợi, hướng tới đảm bảo đồng bộ, thống nhất và công bằng, bình đẳng cho người lao động làm việc tại doanh nghiệp và TCTD.

Cụ thể, dự thảo Nghị định sửa quy định về trích quỹ khen thưởng, quỹ phúc lợi đối với TCTD do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ tại Điều 22 Nghị định số 135/2025/NĐ-CP tương tự như doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, nghĩa là không chia các quỹ theo đối tượng thụ hưởng (người lao động và người quản lý) như trước đây mà quy định doanh nghiệp được trích quỹ khen thưởng, quỹ phúc lợi chung cho cả người lao động, người quản lý, kiểm soát viên.

Một điểm thay đổi khác mang tính linh hoạt là việc điều chỉnh điều kiện chia cổ tức bằng cổ phiếu. Nếu trước đây yêu cầu TCTD phải đạt loại B trở lên trong 3 năm liền kề, thì nay rút ngắn còn 2 năm, phù hợp với tinh thần cải cách của Luật 68/2025/QH15, để đảm bảo đồng bộ, thống nhất về chính sách.

Ở góc độ quản lý nhà nước, dự thảo cũng cập nhật quy định về thời điểm giao chỉ tiêu đánh giá, xếp loại, từ trước ngày 30/4 thành 31/3 hằng năm.

Về các tiêu chí đánh giá, xếp loại TCTD nhà nước, dự thảo giữ nguyên các tiêu chí cốt lõi trong đánh giá TCTD nhà nước như tỷ lệ nợ xấu, nợ có khả năng mất vốn. Riêng đối với tiêu chí chấp hành pháp luật sẽ bỏ nội dung chấp hành pháp luật về thuế và các khoản thu nộp NSNN tương tự như doanh nghiệp nhà nước.

Các nội dung khác về chấp hành chế độ, chính sách pháp luật trong lĩnh vực về đầu tư, quản lý và sử dụng vốn nhà nước tại TCTD, lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng, quy định về chế độ báo cáo tiếp tục giữ nguyên như hiện hành để nâng cao trách nhiệm của các TCTD nhà nước trong việc thực hiện đúng pháp luật, đảm bảo an toàn hoạt động và an toàn hệ thống ngân hàng.

Theo Bộ Tài chính, dự thảo Nghị định không phát sinh thêm thủ tục hành chính hay yêu cầu nguồn lực mới; các bộ, ngành và TCTD vẫn có thể triển khai trong khuôn khổ tổ chức hiện có.

Nghị định dự kiến sẽ được ban hành trong năm 2025, để các TCTD, CNNHNNg có thể áp dụng ngay từ năm tài chính 2026.