Trong khuôn khổ Hội thảo và Triển lãm cấp cao thường niên ngành Ngân hàng – Smart Banking 2025, chiều ngày 24/9/2025 đã diễn ra Tọa đàm Lãnh đạo ngân hàng với chủ đề “Xây dựng ngân hàng vận hành bằng AI: Cuộc cách mạng trong ngành Ngân hàng”.

Phát biểu tại Toạ đàm, ông Phạm Anh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) cho biết, tại nhiều quốc gia phát triển, AI đã trở thành công cụ hỗ trợ không thể thiếu trong hoạt động ngân hàng.

Ví như, Singapore, Hàn Quốc hay Liên minh châu Âu đã ban hành chiến lược quốc gia về AI, đặt trọng tâm vào tài chính – ngân hàng như một lĩnh vực ứng dụng ưu tiên. Các ngân hàng lớn tại Mỹ, châu Âu đã triển khai hệ thống AI để quản trị rủi ro, phát hiện gian lận và cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng.

Vụ trưởng Vụ Thanh toán cho biết, tại Việt Nam, nhiều ngân hàng thương mại đã chủ động đầu tư xây dựng nền tảng ngân hàng số, phát triển ứng dụng Chatbot, trợ lý ảo, ứng dụng AI trong thẩm định tín dụng, quản lý gian lận...

Tuy nhiên, ông Phạm Anh Tuấn cũng cho biết, việc ứng dụng AI trong ngân hàng cũng đặt ra những rủi ro đáng chú ý.

Đó là rủi ro về an ninh dữ liệu và bảo mật thông tin, bởi AI chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi có dữ liệu lớn và chất lượng, nhưng dữ liệu cũng là mục tiêu của các tội phạm công nghệ cao.

Về đạo đức và minh bạch, các thuật toán AI đôi khi có thể tạo ra thiên kiến, ảnh hưởng đến công bằng trong cung ứng dịch vụ tài chính.

Về khả năng tiếp cận, nếu không được quản lý tốt, khoảng cách số có thể khiến một bộ phận người dân bị “bỏ lại phía sau”.

Những thách thức này đòi hỏi ngành Ngân hàng phải có giải pháp đồng bộ, không chỉ về công nghệ mà còn về thể chế, nhân lực và truyền thông.

Từ vấn đề này, TS. Nguyễn Quốc Hùng - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho rằng, sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên là yếu tố quyết định. NHNN và các cơ quan quản lý giữ vai trò kiến tạo khung thử nghiệm an toàn, linh hoạt. Hiệp hội ngành nghề là nơi chia sẻ thực hành tốt, tránh lặp lại sai lầm và chuẩn hóa thuật ngữ.

Doanh nghiệp công nghệ, Fintech, startup là đối tác đồng sáng tạo, tăng tốc đổi mới thay vì ngân hàng tự xây toàn bộ. Các cơ sở đào tạo - học thuật cung cấp nền tảng tri thức sâu và nguồn lực nhân tài.

Trước kiến nghị này, Vụ trưởng Vụ Thanh toán cho biết, NHNN đang tiếp tục rà soát, sửa đổi, ban hành văn bản pháp luật phù hợp, khuyến khích ứng dụng AI, đảm bảo an toàn hệ thống. Đồng thời xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung, kết nối liên thông, hướng tới “ra quyết định dựa trên dữ liệu”.

Về phía các ngân hàng, đại diện ACB cho rằng, bài toán đặt ra với các ngân hàng là làm sao để sử dụng và khai thác dữ liệu khi ứng dụng AI. Nên Ngân hàng đang trong quá trình vừa tận dụng nền tảng đang đầu tư cho phát triển kinh doanh, vừa hoà dữ liệu tại hệ thống cũ và mới để phát triển.

Tương tự, ông Nguyễn Quốc Khánh - Giám đốc công nghệ của MSB cho rằng, chi phí để ứng dụng công nghệ là rất lớn. Hơn nữa, việc chuyển đổi sang ứng dụng AI cũng giống như đợt chuyển đổi sang Internet trước đây, nên đòi hỏi sự thay đổi toàn diện từ con người đến quy trình, cách thức vận hành, nên hệ thống ngân hàng lõi (Core Banking) không là ngoại lệ.