Sau sự cố thông tin tại CIC (Trung tâm Thông tin Tín Dụng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam), VPBank tiếp tục khuyến cáo Quý khách đặc biệt cảnh giác với những cuộc gọi, tin nhắn, email giả danh các cơ quan chức năng (như Cán bộ Công an, Viện kiểm sát, Ngân hàng Nhà nước, Ngân hàng…) mang nội dung đe dọa nhằm ép buộc hoặc hướng dẫn khách hàng thực hiện các hành vi có thể gây hại tới thiết bị đang sử dụng. Các hành vi này thực chất nhắm đến mục tiêu chiếm đoạt tài sản tại ngân hàng.

Theo đó, VPBank cảnh báo khách hàng 7 kịch bản lừa đảo thường gặp và 5 bí kíp đối phó.

Các kịch bản lừa đảo phổ biến

Thứ nhất, kẻ gian gửi thông báo giả mạo về việc tài khoản hoặc thẻ tín dụng gặp rủi ro, kèm đường link “kiểm tra, xử lý”. Các đường link này thường dẫn đến trang web giả mạo hoặc chứa mã độc nhằm chiếm đoạt thông tin đăng nhập, mã xác thực hoặc cài phần mềm gián điệp vào thiết bị.

Thứ hai, chúng tung tin khách hàng có “nợ xấu” hoặc khoản vay không rõ ràng, tạo tâm lý hoang mang và dụ cung cấp dữ liệu cá nhân hoặc cài ứng dụng để “khắc phục”, thực chất là thu thập thông tin nhạy cảm.

Thứ ba, nhiều đối tượng giả danh nhân viên ngân hàng, yêu cầu tất toán dư nợ thẻ tín dụng dù chưa đến hạn hoặc mời chào mở tài khoản, cho vay nhanh lãi suất thấp. Thực chất, đây là chiêu dẫn dụ vào các ứng dụng cho vay nóng trái phép, tiềm ẩn rủi ro tín dụng đen.

Thứ tư, chiêu giả danh cán bộ điều tra, yêu cầu chuyển tiền vào “tài khoản cơ quan công an” để chứng minh trong sạch, lợi dụng tâm lý sợ hãi, thúc ép nạn nhân chuyển tiền mà không kịp kiểm chứng.

Thứ năm, các đối tượng còn mạo danh cán bộ nhà nước, nhân viên ngân hàng để yêu cầu cập nhật dữ liệu sinh trắc học, VNeID, khai báo thuế… và gửi kèm đường link chứa mã độc, nhằm chiếm đoạt tài khoản hoặc hồ sơ cá nhân.

Thứ sáu, lợi dụng sự cố rò rỉ thông tin, chúng chào bán tài liệu được cho là liên quan đến CIC, thực chất gắn mã độc hoặc đường link chiếm quyền điều khiển thiết bị, khiến nạn nhân mất dữ liệu và tài sản.

Thứ bảy, với sự hỗ trợ của công nghệ AI và deepfake, kẻ gian tạo hình ảnh, video giả mạo khuôn mặt nạn nhân để thực hiện video call lừa đảo. Thủ đoạn này khiến người thân khó phân biệt thật - giả, gia tăng rủi ro bị chiếm đoạt tài sản.

Trước tình hình trên, VPBank khuyến cáo khách hàng tuyệt đối thận trọng với các yêu cầu cung cấp mã OTP, dữ liệu sinh trắc, truy cập đường link hoặc chuyển tiền không rõ ràng. Người dùng cần kiểm chứng thông tin qua kênh chính thức của ngân hàng, tránh cài đặt ứng dụng từ nguồn không xác thực, thường xuyên cập nhật phần mềm bảo mật và báo ngay cho ngân hàng hoặc cơ quan chức năng khi phát hiện dấu hiệu bất thường.

Cách đối phó, đề phòng

Trong bối cảnh các chiêu trò lừa đảo ngày càng tinh vi, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng, việc nâng cao cảnh giác và tuân thủ những khuyến cáo an toàn là hết sức cần thiết. VPBank khuyến nghị khách hàng cần chủ động bảo vệ bản thân bằng cách tránh những hành động rủi ro, đồng thời thực hiện các biện pháp phòng ngừa tích cực.

Những hành động cần tuyệt đối tránh bao gồm:

Một là, không tương tác với người tự xưng là cán bộ của các cơ quan nếu chưa kiểm tra được thông tin nhân thân chính xác.

Hai là, tuyệt đối không truy cập vào đường link, mã QR hay cài đặt ứng dụng được gửi từ những người lạ, bởi đây có thể là nguồn chứa mã độc hoặc dẫn tới trang web giả mạo.

Ba là, không tự ý tải, chia sẻ, khai thác, sử dụng các dữ liệu liên quan đến tín dụng của người khác, trường hợp cố tình vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Bốn là, không cung cấp mật khẩu, mã OTP cho bất kỳ ai qua điện thoại, tin nhắn, email, kể cả người tự xưng là nhân viên ngân hàng.

Năm là, không chia sẻ hình ảnh, video và thông tin cá nhân rộng rãi (public) lên mạng xã hội. Nên cài đặt các chế độ bảo mật, quyền riêng tư ở mức cao nhất.

Song song với việc phòng tránh, VPBank khuyến khích khách hàng tham khảo thông tin từ các nguồn chính thống để tránh hoang mang và bị lợi dụng. Việc tuyên truyền, chia sẻ kiến thức cho người thân, đặc biệt là người cao tuổi và học sinh, sinh viên, sẽ giúp nâng cao ý thức cảnh giác trong cộng đồng.

Khi cần thay đổi thông tin liên quan đến tài khoản ngân hàng, khách hàng nên đến trực tiếp quầy giao dịch hoặc sử dụng website, ứng dụng chính thống của ngân hàng. Với bất kỳ yêu cầu cài đặt ứng dụng nào, người dùng chỉ nên tải từ chợ ứng dụng chính thức như Google Play hoặc App Store.

Trong trường hợp nhận được tin nhắn đe dọa hay nghi ngờ bị lừa đảo, người dân cần giữ lại bằng chứng, số điện thoại, tài khoản mạng xã hội của đối tượng, đồng thời chụp màn hình các thông tin liên quan. Ngay sau đó, hãy trình báo cho Công an xã, phường, thị trấn nơi cư trú hoặc cơ quan Công an cấp trên gần nhất để được hướng dẫn và xử lý kịp thời.