Đặc biệt, những thay đổi trong hành vi tiêu dùng, xu hướng sống xanh, tiêu dùng bền vững và kinh tế tuần hoàn đang đặt ra yêu cầu mới cho quản lý nhà nước và doanh nghiệp, đó là phát triển thị trường theo hướng nhân văn, thân thiện và minh bạch.

 “Bệ phóng” giúp kinh tế duy trì đà phát triển

Phát biểu tại Diễn đàn Chính sách phát triển thương mại trong nước năm 2025 ngày 28/10, ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn - Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) nhấn mạnh, thị trường nội địa Việt Nam đang đóng vai trò trụ cột trong việc bảo đảm ổn định vĩ mô và phát triển bền vững của nền kinh tế. Trong khi thế giới phải đối mặt với những bất định về tăng trưởng, chuỗi cung ứng đứt gãy, xung đột thương mại và biến động địa chính trị, thì sức cầu trong nước chính là “bệ phóng” giúp kinh tế Việt Nam duy trì đà phát triển, đảm bảo an sinh xã hội và củng cố niềm tin người tiêu dùng.

Theo Phó Cục trưởng Bùi Nguyễn Anh Tuấn, bước vào giai đoạn phát triển mới, “thương mại trong nước cần được nhìn nhận không chỉ là không gian lưu thông hàng hóa, mà còn là động lực nội sinh của nền kinh tế”. Phó Cục trưởng Bùi Nguyễn Anh Tuấn cho rằng, trong kỷ nguyên công nghiệp 4.0 và hội nhập quốc tế sâu rộng, thương mại trong nước cần chuyển mình mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Thị trường nội địa không chỉ là nơi tiêu thụ sản phẩm, mà là “động cơ” thúc đẩy sản xuất, tạo việc làm và bảo đảm an sinh xã hội. Đặc biệt, những thay đổi trong hành vi tiêu dùng, xu hướng sống xanh, tiêu dùng bền vững và kinh tế tuần hoàn đang đặt ra yêu cầu mới cho quản lý nhà nước và doanh nghiệp, đó là phát triển thị trường theo hướng nhân văn, thân thiện và minh bạch.

Đánh giá về thị trường nội địa, bà Trần Thị Phương Lan - Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam nhấn mạnh: “Thị trường bán lẻ đang phục hồi mạnh mẽ, nhưng không còn vận hành theo cách cũ. Sự thay đổi hành vi tiêu dùng buộc các doanh nghiệp phải đổi mới toàn diện để thích ứng với làn sóng phát triển mới”.

Theo bà Lan, năm 2025, nhờ chính sách kích cầu tiêu dùng, hỗ trợ doanh nghiệp và nâng thu nhập người dân, niềm tin tiêu dùng đang được củng cố rõ rệt. Thị trường bán lẻ Việt Nam tiếp tục là điểm đến chiến lược của các thương hiệu quốc tế, với nhiều yếu tố thuận lợi như dân số trẻ, tầng lớp trung lưu mở rộng, hành vi tiêu dùng năng động và chi phí vận hành hợp lý.

Đổi mới toàn diện để đáp ứng yêu cầu thị trường

Hiện nay, cả nước có khoảng 1.270 siêu thị, 270 trung tâm thương mại, gần 250.000 cửa hàng tiện lợi và hơn 7.500 cửa hàng của các doanh nghiệp FDI như MM Mega Market, Aeon, Lotte Mart, Go Market, Tops Market… Bên cạnh đó là hàng loạt sàn thương mại điện tử và chuỗi bán hàng đa kênh. Tỷ trọng bán lẻ qua kênh hiện đại đã chiếm hơn 40% và đang tăng nhanh qua từng năm, khẳng định xu thế tất yếu của việc phát triển hạ tầng thương mại văn minh, hiện đại.

Các chuyên gia kinh tế dự báo giai đoạn 2025 - 2030, Việt Nam sẽ duy trì tốc độ tăng trưởng GDP khoảng 8%/năm, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ có thể tăng trên 12% - mức tăng ấn tượng trong khu vực.

Song song với đó, xu hướng tiêu dùng cũng thay đổi mạnh mẽ: người Việt sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho sản phẩm chất lượng cao, thân thiện môi trường, có thương hiệu uy tín và đảm bảo nguồn gốc. Khảo sát của PwC Việt Nam cho thấy 74% người tiêu dùng sẵn sàng trả cao hơn 20% cho một sản phẩm được làm từ vật liệu tái chế hoặc bền vững.

Đối với từng ngành hàng, sự thay đổi càng rõ nét: hàng gia dụng hướng tới tiện ích, thông minh và thân thiện môi trường; hàng quà tặng đòi hỏi mẫu mã độc đáo, gắn với câu chuyện văn hóa; còn hàng nông sản đang hưởng lợi lớn từ xu hướng “tiêu dùng xanh” – ưu tiên nông sản sạch, hữu cơ, truy xuất được nguồn gốc, sản xuất theo chuẩn VietGAP, GlobalGAP. “Người Việt dùng hàng Việt” không chỉ là khẩu hiệu, mà đã trở thành lựa chọn tự nhiên của một bộ phận lớn người tiêu dùng trong nước.

Bà Trần Thị Phương Lan cho rằng, thị trường bán lẻ Việt Nam đang ở ngưỡng chuyển đổi lớn, từ mô hình truyền thống sang hiện đại, từ tiêu dùng đại trà sang tiêu dùng thông minh và bền vững. Tuy nhiên, cùng với cơ hội là vô vàn thách thức: cạnh tranh gay gắt giữa các thương hiệu trong - ngoài nước, lạm phát, chi phí đầu vào tăng, chuỗi logistics chưa hoàn thiện, thiếu nhân lực quản lý chuyên nghiệp và hành vi tiêu dùng thay đổi quá nhanh.

Để thích ứng, các doanh nghiệp bán lẻ cần đồng thời thực hiện nhiều giải pháp chiến lược, trong đó trọng tâm là chuyển đổi số, phát triển hạ tầng thương mại, và nâng cao trải nghiệm người tiêu dùng.

Ngoài ra, bà Lan cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao: “Công nghệ có thể thay đổi nhanh, nhưng yếu tố con người vẫn là nền tảng. Đội ngũ nhân viên bán lẻ cần được tái đào tạo về kỹ năng số, phân tích dữ liệu và chăm sóc khách hàng thông minh để thích ứng với kỷ nguyên mới”.