Ngày 28/10, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã tổ chức tọa đàm “Phát huy vai trò khuyến nông trong phát triển bền vững cây trồng chủ lực vùng Tây Nguyên” ở Đắk Lắk. Nhiều chuyên gia, doanh nghiệp và nông dân đã cùng chia sẻ góc nhìn, đề xuất giải pháp nhằm đưa cà phê, hồ tiêu, sầu riêng của vùng phát triển theo hướng xanh, hiện đại và có trách nhiệm.

Theo Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Tây Nguyên hiện có gần 677.000 ha cà phê, chiếm hơn 92% diện tích và gần 99% sản lượng cà phê cả nước; hơn 170.000 ha hồ tiêu và sầu riêng, cùng nhiều loại cây trồng giá trị khác như mắc ca, bơ, chanh leo, cao su…

Các sản phẩm này đóng góp quan trọng trong kim ngạch xuất khẩu nông sản quốc gia. Niên vụ 2024 -2025, xuất khẩu cà phê của Việt Nam đạt trên 1,5 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu trên 8,4 tỷ USD, tăng 1,8% về khối lượng và tăng 55,5% về kim ngạch so với niên vụ 2023 -2024. Đây là mức kim ngạch cao nhất trong các niên vụ từ trước đến nay. Giá xuất khẩu bình quân đạt 5.610 USD/tấn, tăng tới 52,7% so với cùng kỳ – phản ánh xu hướng giá cà phê thế giới duy trì ở mức cao suốt niên vụ vừa qua.

Riêng 9 tháng của năm 2025, Việt Nam đã xuất khẩu khoảng 1,25 triệu tấn cà phê, đạt hơn 7 tỷ USD, tăng 11,7% về lượng và 62,2% về giá trị so với cùng kỳ năm trước. Khác với niên vụ 2023–2024 khi giá trị tăng nhưng sản lượng giảm, niên vụ 2024–2025 ghi nhận sự tăng trưởng đồng đều cả về lượng lẫn giá trị, giúp kim ngạch toàn ngành tăng thêm khoảng 3 tỷ USD.

Tuy nhiên, thách thức đặt ra là yêu cầu ngày càng cao về chất lượng, truy xuất nguồn gốc và sản xuất bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu và suy thoái đất.

Hệ thống khuyến nông được xác định là “cầu nối” quan trọng, giúp chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị và hình thành vùng nguyên liệu đạt chuẩn.

Tại hội nghị, các đại biểu thống nhất cho rằng, để phát triển bền vững cây trồng chủ lực ở Tây Nguyên cần dựa trên ba trụ cột: ứng dụng khoa học - công nghệ, liên kết chuỗi giá trị và đào tạo nông dân chuyên nghiệp.

Trong đó, doanh nghiệp và hợp tác xã giữ vai trò dẫn dắt thị trường, còn khuyến nông là lực lượng đồng hành, tư vấn và kết nối giữa các chủ thể trong chuỗi sản xuất.

Ông Đặng Bá Đàn, Phó Trưởng văn phòng thường trực phía Nam -Trung tâm Khuyến nông Quốc gia nhấn mạnh, cần đào tạo lực lượng khuyến nông am hiểu chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ vào tư vấn và hỗ trợ nông dân.

“Lực lượng khuyến nông cần phải được đào tạo, cập nhật để đáp ứng được với những thách thức mới của vấn đề sản xuất nông nghiệp.

Tăng cường đào tạo cho trong vấn đề chuyển đổi số; kết nối với nông dân, hợp tác xã, tổ sản xuất để phổ biến ứng dụng những vấn đề liên quan đến chuyển đổi số cho bà con.

Chúng tôi lưu ý đến những phần mềm, những app thuận tiện nhất mà bà con có thể sử dụng trên điện thoại”, ông Đàn nói.

Ông Đinh Văn Đang, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Đắk Lắk, cho biết: “Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục tham mưu, định hướng cho tỉnh cũng như cho ngành để hỗ trợ bà con nông dân trong việc tuyên truyền nâng cao nhận thức, trang bị cho bà con nông dân những kiến thức cơ bản về trồng và chăm sóc một số cây trồng chủ lực ở trên địa bàn tỉnh”.

Theo Chiến lược phát triển đến năm 2030, hệ thống khuyến nông cả nước sẽ tập trung vào 7 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, trong đó ưu tiên chuyển đổi số, phát triển nông nghiệp xanh, đào tạo nông dân chuyên nghiệp và mở rộng hợp tác công - tư, góp phần hiện thực hóa mục tiêu “nông nghiệp sinh thái - nông thôn hiện đại - nông dân văn minh” ở vùng Tây Nguyên.