Huy động nguồn lực đóng góp của các tổ chức, cá nhân
Ngày 26/5/2021 vừa qua, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 53/NQ-CP thông qua chủ trương thành lập Quỹ vắc xin phòng Covid-19 với các nội dung như đề nghị của Bộ Tài chính tại Văn bản số 88/TTr-BTC. Cùng ngày, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 779/QĐ-TTg thành lập Quỹ vắc xin phòng Covid-19.
Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định trên, ngày 27/5/2021, Lãnh đạo Bộ Tài chính đã họp với các đơn vị liên quan trong Bộ Tài chính để triển khai Nghị quyết số 53/NQ-CP và Quyết định số 779/QĐ-TTg. Theo đó, Lãnh đạo Bộ Tài chính giao Vụ Ngân sách Nhà nước xây dựng Quy chế tổ chức, hoạt động, quản lý và sử dụng Quỹ; Kho bạc Nhà nước là cơ quan đầu mối quản lý nguồn lực.
Ông Võ Thành Hưng - Vụ trưởng Vụ Ngân sách nhà nước cho biết, hiện nay, các đơn vị đang khẩn trương triển khai các nội dung để báo cáo Lãnh đạo Bộ, trước khi xin ý kiến tham gia của Bộ Y tế và Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. “Dự kiến trong tuần sau, chúng tôi sẽ hoàn thiện Quy chế này để ban hành”, Vụ trưởng Võ Thành Hưng thông tin.
Theo quy định, quỹ được mở tài khoản tại ngân hàng thương mại và Bộ Tài chính sẽ thiết lập bộ máy quản lý. Trên cơ sở đó, sẽ huy động nguồn lực đóng góp của các tổ chức, cá nhân. Thủ tướng chính phủ cũng đã giao cho Bộ Tài chính làm việc với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Bộ Y tế để chuyển vào Quỹ các khoản tiền mà một số doanh nghiệp đã đóng góp hỗ trợ cho Chính phủ, Bộ Y tế liên quan đến việc mua vắc xin.
Bộ Tài chính sẽ sớm thông báo tài khoản của Quỹ để các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân muốn đóng góp, hoàn toàn có thể chuyển tiền qua hệ thống các ngân hàng thương mại.
Ông Võ Thành Hưng cho biết thêm, theo quy định tại Khoản 1, Điểm 2 Nghị định số 44/2021/NĐ-CP của Chính phủ về hướng dẫn thực hiện về chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp, doanh nghiệp được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp đối với khoản chi ủng hộ, tài trợ bằng tiền, hiện vật cho các hoạt động phòng, chống dịch Covid-19 tại Việt Nam thông qua các đơn vị nhận ủng hộ, tài trợ theo quy định.
Đảm bảo công khai, minh bạch
Tuy Quỹ vắc xin phòng Covid-19 được hình thành dựa trên sự đóng góp hoàn toàn tự nguyện của tổ chức, cá nhân, nhưng dự kiến số tiền đóng góp có thể lên tới con số hàng ngàn tỷ đồng. Theo Vụ trưởng Vụ Ngân sách Nhà nước, trong quyết định thành lập Quỹ, Thủ tướng Chính phủ đã giao cho Bộ Tài chính quản lý số tiền này. Tuy nhiên, Bộ Tài chính chỉ có chức năng quản lý tài chính số tiền. Việc sử dụng Quỹ sẽ căn cứ vào yêu cầu mua vắc xin của Bộ Y tế, từ đó Bộ Tài chính sẽ có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ ra quyết định chi từ nguồn Quỹ. Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính sẽ xuất tiền từ Quỹ để mua vắc xin.
Về cơ chế kiểm soát Quỹ để đảm bảo công khai minh bạch, ông Vũ Thành Hưng cho biết, số thu sẽ được ghi nhận và sẽ được công khai minh bạch trên các website của Bộ Tài chính, Kho bạc Nhà nước. Trong trường hợp cần thiết thì sẽ có thanh tra, kiểm toán theo quy định.
“Mục tiêu sử dụng chủ yếu để mua vắc xin hoặc hỗ trợ sản xuất vắc xin trong nước. Căn cứ vào yêu cầu thực tế và căn cứ quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính sẽ xuất tiền từ Quỹ, như vậy hoàn toàn công khai, minh bạch”, ông Vũ Thành Hưng nhấn mạnh.
Lãnh đạo Vụ Ngân sách Nhà nước cũng cho biết, theo tính toán của Bộ Y tế, dự kiến nhu cầu cả nước cần mua 150 triệu liều vắc xin phòng Covid-19 để tiêm phòng cho khoảng 75 triệu người dân, với tổng nhu cầu kinh phí ước khoảng 25,2 nghìn tỷ đồng. Đây là yêu cầu nguồn kinh phí rất lớn. Vì vậy, chủ trương chung của Chính phủ là bên cạnh nguồn ngân sách là chủ yếu, thì cần huy động thêm các nguồn lực từ đóng góp mang tính thiện nguyện của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước để cùng với Nhà nước mua đủ số lượng vắc xin tiêm kịp thời cho người dân.
Trước đó, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, ngày 19/5/2021, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã ký trình Chính phủ về việc thành lập Quỹ vắc xin phòng Covid-19 nhằm đáp ứng yêu cầu cấp bách phòng chống dịch, đẩy nhanh tiến độ tiếp cận mua, nhập khẩu vắc xin để triển khai tiêm chủng trên diện rộng cho nhân dân.
