 |
| Ảnh minh hoạ. |
Theo dự thảo Tờ trình Chính phủ của Bộ Tài chính, việc ban hành Nghị quyết được đặt trong bối cảnh triển khai các nghị quyết, kết luận quan trọng của Trung ương về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.
Trong đó, Nghị quyết số 792/NQ-UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng yêu cầu Chính phủ xây dựng lộ trình cơ cấu lại, sáp nhập, dừng hoạt động hoặc giải thể các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách hoạt động không hiệu quả, không còn phù hợp hoặc trùng lắp về mục tiêu, nhiệm vụ, đối tượng phục vụ.
| Quỹ Hỗ trợ Phụ nữ nghèo trực thuộc Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam được thành lập từ năm 2007. Đây là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách; vốn điều lệ do NSNN cấp (90 tỷ đồng); quỹ hoạt động theo nguyên tắc tự chủ về tài chính và bảo toàn vốn. |
Bộ Tài chính cho biết Quỹ Hỗ trợ Phụ nữ nghèo được thành lập nhằm hỗ trợ phụ nữ thuộc hộ nghèo theo chuẩn nghèo giai đoạn 2006–2010. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, nhóm đối tượng này phần lớn đã được tiếp cận nguồn vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội và các chương trình tín dụng ưu đãi khác tại địa phương.
Nên theo báo cáo của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, điều này khiến Quỹ gặp khó khăn trong việc tiếp cận người vay mới, doanh số cho vay có xu hướng giảm dần qua các năm. Việc mở rộng đối tượng vay vốn cũng không khả thi do thiếu căn cứ pháp lý, trong khi nếu mở rộng sẽ có nguy cơ trùng lắp với phạm vi hoạt động của TYM (tổ chức tài chính vi mô do Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam quản lý) trong khi quy mô vốn của Quỹ Hỗ trợ Phụ nữ nghèo chỉ khoảng 164 tỷ đồng.
Trong quá trình thực hiện chủ trương rà soát, sắp xếp các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam từng xây dựng Đề án sáp nhập Quỹ Hỗ trợ Phụ nữ nghèo vào TYM.
Tuy nhiên, phương án này không thể triển khai do pháp luật hiện hành chưa có quy định về việc sáp nhập một quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách vào một tổ chức tín dụng hoạt động theo Luật Các tổ chức tín dụng.
Bên cạnh đó, từ tháng 9/2022, thực hiện kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước, Quỹ đã dừng cho vay mới và tập trung thu hồi các khoản nợ cho vay sai đối tượng. Đến ngày 31/12/2024, Quỹ đã thu hồi 100% nợ gốc, chỉ còn tồn đọng một khoản nợ lãi với giá trị 1,27 tỷ đồng.
Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính khẳng định việc kết thúc hoạt động và giải thể Quỹ Hỗ trợ Phụ nữ nghèo là phù hợp với chủ trương sắp xếp, tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị, phù hợp với định hướng sắp xếp lại các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách và sát với tình hình thực tế hoạt động của Quỹ.
Dự thảo Nghị quyết được xây dựng trên 3 quan điểm chính: bảo đảm phù hợp với chủ trương đổi mới, sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy; bám sát chỉ đạo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về quản lý, sử dụng các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách; tuân thủ đầy đủ quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, bảo đảm công khai, minh bạch, không cài cắm lợi ích nhóm hay lợi ích cục bộ.
Đáng chú ý, do chưa có quy định pháp luật xác định rõ mô hình pháp lý và quy trình giải thể Quỹ Hỗ trợ Phụ nữ nghèo, Bộ Tài chính đề xuất Chính phủ cho phép áp dụng quy trình giải thể tương tự doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ. Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam được giao chịu trách nhiệm toàn diện trong việc giải thể Quỹ, thực hiện chức năng của cơ quan đại diện chủ sở hữu theo quy định, bảo đảm công khai, minh bạch và không làm thất thoát vốn, tài sản nhà nước.
