Tín hiệu khởi sắc từ xuất khẩu và chuyển dịch thị trường

Theo báo cáo cập nhật của Công ty Chứng khoán ACB (ACBS), ngành dệt may Việt Nam tiếp tục duy trì đà phục hồi vững chắc trong chín tháng đầu năm 2025. Tổng kim ngạch xuất khẩu toàn ngành đạt 34,7 tỷ USD, tăng 7,7% so với cùng kỳ năm trước, và được kỳ vọng cán mốc 47 tỷ USD cả năm, tương đương mức tăng trưởng 14,1%.

Trong đó, hàng may mặc vẫn chiếm tỷ trọng lớn nhất với 27,8 tỷ USD, còn vải, phụ liệu và sản phẩm kỹ thuật đóng góp gần 6,9 tỷ USD. Hàng dệt may Việt Nam đã có mặt tại 138 quốc gia, với Mỹ chiếm hơn 45% giá trị xuất khẩu và Trung Quốc tiếp tục là nguồn cung nguyên liệu chính.

Tuy vậy, điểm sáng nổi bật của ngành là sự mở rộng sang các thị trường phi truyền thống, đặc biệt là Trung Đông, châu Phi và Nga. Theo ACBS, riêng thị trường Nga đã mang lại 1 tỷ USD doanh thu trong năm 2024, và 700 triệu USD trong bảy tháng đầu năm 2025. Đây là bước tiến quan trọng, giúp doanh nghiệp giảm phụ thuộc vào các thị trường truyền thống như Mỹ và EU.

Song song với đó, 16 hiệp định thương mại tự do (FTA) đang có hiệu lực và 6 FTA khác dự kiến được ký kết trước năm 2027 tạo đòn bẩy lớn cho dệt may Việt Nam, giúp hàng hóa thâm nhập sâu hơn vào các thị trường có yêu cầu cao về tiêu chuẩn xuất xứ, môi trường và lao động.

ACBS đánh giá, dù chi phí lao động của Việt Nam cao hơn 40-45% so với Indonesia hay Myanmar, nhưng hiệu suất lao động cũng cao hơn tương ứng. Điều này cho phép doanh nghiệp duy trì sức cạnh tranh, đặc biệt trong khối doanh nghiệp FDI, những đơn vị đang đẩy mạnh chuyển giao công nghệ, quản trị và sản xuất xanh.

Một xu hướng tích cực khác là chuyển đổi xanh và tự động hóa sản xuất. Hiện Việt Nam chỉ đứng sau Trung Quốc trong khu vực về mức độ hiện đại hóa dây chuyền. Nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu áp dụng các giải pháp ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị), từ khâu dệt, nhuộm đến hoàn thiện sản phẩm, nhằm đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe từ các nhà nhập khẩu châu Âu và Bắc Mỹ.

Thách thức nội tại và cổ phiếu tiềm năng trong ngành

Ngành dệt may Việt Nam dù triển vọng khả quan vẫn đối diện nhiều thách thức lớn về chi phí, chuỗi cung ứng và năng lực tài chính. Theo ACBS, điểm nghẽn cố hữu của ngành là sự phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu. Trong chín tháng đầu năm 2025, kim ngạch nhập khẩu nguyên phụ liệu đạt khoảng 16 tỷ USD, riêng vải chiếm tới 11 tỷ USD. Điều này cho thấy doanh nghiệp trong nước vẫn lệ thuộc mạnh vào nguồn cung từ nước ngoài, đặc biệt là Trung Quốc, khiến ngành dễ bị tổn thương trước biến động giá và rủi ro logistics toàn cầu.

Bên cạnh đó, chi phí lao động gia tăng cũng gây áp lực lớn. Sau khi sáp nhập địa giới hành chính, mức lương tối thiểu vùng được điều chỉnh tăng khiến chi phí sản xuất leo thang. Ước tính, mức hòa vốn bình quân của một công nhân dệt may hiện khoảng 32-35 USD mỗi ngày, làm thu hẹp đáng kể biên lợi nhuận của các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Ngành còn phải đối mặt với yêu cầu đầu tư lớn để “xanh hóa” sản xuất. Việc hiện đại hóa dây chuyền, ứng dụng công nghệ thân thiện môi trường hay tái chế sợi đòi hỏi nguồn vốn hàng trăm triệu USD, trong khi lãi suất vay vốn dài hạn vẫn cao.

Dù các ngân hàng như ACB đã triển khai gói tín dụng xanh ưu đãi, nhiều doanh nghiệp vẫn khó tiếp cận nguồn vốn cần thiết. Cùng với đó, chi phí logistics nội địa tiếp tục ở mức cao do hạ tầng chưa đồng bộ, làm giảm sức cạnh tranh của sản phẩm xuất khẩu.

ACBS cho rằng việc tái cấu trúc chuỗi cung ứng và ứng dụng công nghệ số trong vận hành sẽ là chìa khóa giúp doanh nghiệp tiết giảm chi phí và cải thiện hiệu quả hoạt động.

Dù còn nhiều thách thức, cơ hội đầu tư vẫn xuất hiện ở nhóm cổ phiếu có nền tảng vững và định hướng phát triển bền vững. ACBS đánh giá TCM (Dệt may Thành Công) là doanh nghiệp tiêu biểu với chuỗi sản xuất khép kín từ sợi đến may, đang hưởng lợi từ xu hướng đơn hàng quay lại Việt Nam và chiến lược đầu tư sản xuất xanh.

STK (Sợi Thế Kỷ) giữ vị thế dẫn đầu trong phân khúc sợi tái chế cao cấp, biên lợi nhuận ổn định nhờ năng lực tự chủ nguyên liệu và hợp tác với các thương hiệu quốc tế. MAYV (Việt Tiến) sở hữu mạng lưới phân phối nội địa mạnh và đang mở rộng sang thị trường Nga, Trung Đông, tạo nguồn thu ổn định và cổ tức đều đặn cho nhà đầu tư. Trong khi đó, GIL (Bình Thạnh Import-Export) có nền tảng tài chính lành mạnh, với kế hoạch mở rộng công suất tại Bình Dương từ năm 2026.

Theo ACBS, ngành dệt may Việt Nam đang trong giai đoạn chuyển đổi quan trọng, mở ra cơ hội từ đa dạng hóa thị trường, chuyển đổi xanh và các hiệp định thương mại tự do mới.

Nhóm cổ phiếu TCM, STK, MAYV và GIL được đánh giá khả quan nhờ tiềm năng tăng trưởng lợi nhuận ổn định, tài chính an toàn và hưởng lợi trực tiếp từ xu hướng “xanh hóa ngành dệt may” mà Chính phủ đang khuyến khích.