Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2022, NHNN tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì ổn định thị trường tiền tệ và ngoại hối, đồng thời sẵn sàng cung ứng đủ nguồn vốn cho quá trình phục hồi và phát triển kinh tế. NHNN điều hành nghiệp vụ thị trường mở chủ động, linh hoạt nhằm đảm bảo thanh khoản cho các tổ chức tín dụng (TCTD), góp phần ổn định thị trường tiền tệ.
Trong điều hành lãi suất, NHNN tiếp tục giữ nguyên các mức lãi suất điều hành mặc dù chịu áp lực từ xu hướng nới lỏng tiền tệ, tăng lãi suất trên toàn cầu, nhằm tạo điều kiện để TCTD tiếp cận nguồn vốn từ NHNN với chi phí thấp, qua đó có điều kiện giảm lãi suất cho vay hỗ trợ khách hàng phục hồi sản xuất - kinh doanh, theo SBV.
NHNN điều hành tỷ giá chủ động, linh hoạt phù hợp với tình hình thị trường trong và ngoài nước, các cân đối vĩ mô, tiền tệ và mục tiêu chính sách tiền tệ; qua đó, góp phần hỗ trợ phục hồi tăng trưởng kinh tế và ổn định lạm phát. Thanh khoản thị trường tiếp tục thông suốt, các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp được đáp ứng đầy đủ.
Tính đến ngày 9/6/2022, tăng trưởng tín dụng hệ thống 8,15% so với cuối năm 2021, tăng 17,09% so với cùng kỳ năm 2021. Ngành ngân hàng tiếp tục triển khai quyết liệt các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho người dân, doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, đảm bảo đáp ứng tốt nhu cầu vốn tín dụng phục vụ sản xuất, kinh doanh.
Đến cuối tháng 4/2022, lũy kế giá trị nợ đã cơ cấu từ khi ban hành Thông tư số 01/2020/TT-NHNN là hơn 695 nghìn tỷ đồng cho trên 1,1 triệu khách hàng. Dư nợ cơ cấu giữ nguyên nhóm nợ hiện còn hơn 198 nghìn tỷ đồng của gần 680 nghìn khách hàng; lũy kế giá trị nợ đã được miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ là gần 91 nghìn tỷ đồng cho gần 490 nghìn khách hàng. Dư nợ miễn giảm lãi giữ nguyên nhóm nợ còn gần 18 nghìn tỷ đồng của hơn 166 nghìn khách hàng.
NHNN mới đây cũng đã có Thông tư số 03/2022/TT-NHNN hướng dẫn các ngân hàng triển khai chương trình hỗ trợ cấp bù lãi suất 2% từ nguồn Ngân sách nhà nước 40.000 tỷ đồng theo Nghị định 31/2022/NĐ-CP của Chính phủ.
Riêng về thông tin các ngân hàng hết room tín dụng và cơ chế cấp hạn mức tín dụng, lãnh đạo NHNN khẳng định, tăng trưởng đến tháng 6 còn khá xa hạn mức mà NHNN đã cấp cho các TCTD. Tuy nhiên, có thể một số trường hợp TCTD gần đạt giới hạn "room" thì có trạng thái phòng thủ, nâng cao khẩu vị rủi ro.
Ông Phạm Chí Quang, Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Chính sách tiền tệ cho biết, từ 2011 đến nay, NHNN đã thực hiện xét hạn mức tín dụng và thường xuyên đánh giá cập nhật việc điều chỉnh room hàng năm cho các ngân hàng thương mại. Cơ quan đứng đầu ngành đã áp dụng cơ chế room tín dụng song song với các biện pháp khác như yêu cầu các TCTD tuân thủ quy định an toàn, áp dụng tiêu chuẩn quốc tế Basel I, Basel II và đang hướng tới Basel III. Tuy nhiên, cho dù đưa vào các chuẩn mực quản trị rủi ro như vậy, tốc độ tăng trưởng tín dụng của chúng ta vẫn rất cao.
Theo lãnh đạo NHNN, áp lực lạm phát là một trong những lý do khiến cơ quan này cân nhắc trong việc giao "room" tăng trưởng tín dụng cho các ngân hàng thương mại. Số liệu thống kê 3 năm trở lại đây cho thấy, nhu cầu tăng trưởng tín dụng của các ngân hàng thương mại đều xấp xỉ trên 20%, vượt xa khả năng cung ứng vốn của nền kinh tế. Nếu để cho họ tăng trưởng như vậy thì áp lực lạm phát là rất lớn. Vì để phục vụ nhu cầu tăng trưởng tín dụng, các ngân hàng sẽ phải tăng lãi suất huy động để cân đối nguồn vốn, dẫn đến lãi suất cho vay cũng tăng theo, nợ xấu cũng tăng.
Từ đầu năm 2022, NHNN đã giao chỉ tiêu tăng 14% nhưng sẽ điều chỉnh phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô. NHNN ưu tiên các NHTM có xếp hạng phân loại cao, quản trị tốt, đồng thời điều chỉnh tăng "room" cho các ngân hàng tham gia xử lý các ngân hàng yếu kém. Ngoài ra, có những điểm trừ tại TCTD mà NHNN thường xuyên có cảnh báo về việc tham gia cho vay lĩnh vực rủi ro như kinh doanh bất động sản, chứng khoán, hay những ngân hàng có tỷ trọng trái phiếu doanh nghiệp lớn. Nếu TCTD vẫn tham gia nhiều vào lĩnh vực rủi ro này thì sẽ bị xem xét trừ hạn mức tín dụng.
Trao đổi với DĐDN, Tổng Giám đốc của một ngân hàng có hội sở phía Nam cho viết NHNN giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng từ đầu năm và ngân hàng thương mại theo đó cũng đã "liệu cơm gắp mắm", triển khai tín dụng phù hợp. Việc giao chỉ tiêu như vậy cũng có "cái lợi" là nếu các ngân hàng không có khách hàng vay trung và dài hạn quá lớn, không "kẹt" trái phiếu doanh nghiệp mà chỉ tập trung khách hàng sản xuất kinh doanh thương mại dịch vụ và cá nhân, với tỷ trọng vay ngắn hạn cao, thì khả năng khách hàng đáo hạn các khoản vay trong ngắn hạn, tạo hở room để cho vay tiếp vẫn còn. Đây cũng là một hướng để giảm tỷ lệ huy động ngắn hạn, cho vay trung và dài hạn cao, ông này cho biết.
Tuy nhiên, nếu thị trường vốn với vai trò đáp ứng vốn trung và dài hạn cho doanh nghiệp không gặp khó khăn, đảm đương được một phần thay cho vẫn dồn vào "vai" ngân hàng", thì chính sách này sẽ càng hiệu quả. Trong bối cảnh hiện nay, do bị "thắt" cả hai đầu tín dụng lẫn không dễ dàng huy động trên thị trường vốn và trái phiếu, các doanh nghiệp gặp khó trong phục hồi và tăng trưởng sau COVID-19, một chuyên gia lưu ý.
