Phóng viên: Thưa ông, FTSE Russell vừa công bố nâng hạng Việt Nam lên thị trường mới nổi thứ cấp (Secondary Emerging), dự kiến hiệu lực từ ngày 21/9/2026. Ông đánh giá ý nghĩa của quyết định này với thị trường chứng khoán Việt Nam?

Ông Nguyễn Anh Khoa: Đây là dấu mốc rất quan trọng trong tiến trình phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam. Sự kiện này thể hiện sự ghi nhận của cộng đồng quốc tế đối với những nỗ lực cải thiện mang tính hệ thống, tuân thủ nguyên tắc và nâng cao chất lượng thị trường trong nhiều năm qua.

Quan trọng hơn, quyết định này khẳng định định hướng cải cách của cơ quan quản lý là đúng đắn và phù hợp với chuẩn mực quốc tế, từ việc cải thiện hạ tầng giao dịch, đa dạng hóa sản phẩm, đến minh bạch thông tin và mở rộng tiếp cận cho nhà đầu tư nước ngoài.

Rõ ràng, nó không chỉ mở ra cơ hội thu hút dòng vốn quốc tế, mà còn góp phần nâng cao uy tín, vị thế của Việt Nam trên bản đồ tài chính toàn cầu, đồng thời tạo động lực để thị trường nội địa phát triển bền vững hơn.

Phóng viên: Nhiều dự báo cho rằng, dòng vốn ETF có thể chảy vào Việt Nam ở mức 3,5 – 8 tỷ USD. Ông đánh giá như thế nào về nhận định này? Trong giai đoạn chuyển tiếp, liệu các quỹ có xu hướng đón đầu (front-running) trước khi quyết định nâng hạng chính thức có hiệu lực?

Ông Nguyễn Anh Khoa: Tham chiếu kinh nghiệm từ các quốc gia từng được nâng hạng, dòng vốn thường gia tăng nhờ kỳ vọng và hoạt động cơ cấu danh mục của các quỹ nước ngoài, trong đó có ETF. Đặc biệt, hàng tỷ USD từ các quỹ ETF có thể chảy vào khi Việt Nam chính thức được thêm vào FTSE Secondary Emerging Index từ tháng 3/2026. Các nhóm ngành hưởng lợi rõ rệt sẽ là chứng khoán, ngân hàng và những cổ phiếu vốn hóa lớn nằm trong danh mục tham chiếu của FTSE.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, các quỹ ETF lớn thường hoạt động theo nguyên tắc, rất ít khi thực hiện mua bán trước khi quyết định nâng hạng có hiệu lực. Dù vậy, dòng vốn từ các nhà đầu tư khác có thể trở nên sôi động hơn trong giai đoạn chuyển tiếp.

Ngoài ra, do Việt Nam hiện chiếm tỷ trọng lớn trong rổ Frontier, các ETF theo dõi rổ này có xu hướng rút vốn khỏi Việt Nam. Đây cũng có thể là một phần nguyên nhân lý giải cho đà bán ròng mạnh của khối ngoại trong vài tháng qua.

Như vậy, bức tranh dòng vốn trong thời gian tới sẽ mang tính hai chiều: một mặt là kỳ vọng thu hút dòng vốn mới khi Việt Nam bước vào nhóm Secondary Emerging; mặt khác là áp lực thoái vốn ngắn hạn từ các quỹ Frontier trước khi cơ cấu danh mục chính thức diễn ra.

Phóng viên: Thưa ông, việc nâng hạng sẽ tác động như thế nào đến định giá và thanh khoản của thị trường? 

Ông Nguyễn Anh Khoa: Theo kinh nghiệm quốc tế, sau khi được nâng hạng, thị trường thường giao dịch với mức định giá cao hơn. Thông thường, sau khoảng 6 tháng, tác động lên P/E, P/B sẽ được phản ánh rõ rệt. Thanh khoản cũng được cải thiện nhờ dòng vốn ngoại đổ vào, trong khi giao dịch của nhà đầu tư trong nước cũng trở nên sôi động hơn, góp phần mở rộng quy mô toàn thị trường.

Phóng viên: Để giữ vững vị thế mới nổi, Việt Nam cần cải thiện thêm yếu tố nào, và liệu có rủi ro gì trong kỳ rà soát tháng 3/2026?

Ông Nguyễn Anh Khoa: Theo báo cáo mới nhất của FTSE Russell, Việt Nam đã đáp ứng đầy đủ các điều kiện bắt buộc để trở thành thị trường mới nổi thứ cấp. Những vấn đề như thanh toán, room ngoại (foreign ownership limit) hay minh bạch thông tin đã vượt qua chuẩn tối thiểu. Điều quan trọng hiện nay là duy trì và nâng dần mặt bằng này.

Tuy nhiên, Hội đồng Quản trị chỉ số FTSE Russell (IGB) cũng lưu ý đến hạn chế trong việc tiếp cận của các công ty môi giới toàn cầu tại Việt Nam. Đây không phải tiêu chí bắt buộc, nhưng được coi là điều kiện cần trong tiến trình phân loại.

Nói cách khác, về nguyên tắc, Việt Nam sẽ được nâng hạng vào tháng 3/2026, song nếu chưa có giải pháp đáp ứng điều kiện bổ sung về kết nối quốc tế, thì khả năng bị lùi thời hạn chính thức vẫn có thể xảy ra.

Phóng viên: Trong giai đoạn này, ông có khuyến nghị gì cho nhà đầu tư trong nước: nên đón sóng ETF hay kiên trì tầm nhìn dài hạn cùng sự phát triển bền vững của thị trường?

Ông Nguyễn Anh Khoa: Trong giai đoạn này, dòng vốn ngoại vẫn có thể tiếp tục rút ròng để tránh rủi ro sai lệch tracking error và điều chỉnh vị thế của các ETF. Do đó, nhà đầu tư nếu theo sóng ETF cần đặc biệt lưu ý yếu tố thời điểm, đồng thời quan sát sát sao động thái giao dịch của khối ngoại.

Song song, có thể kiên trì với các cổ phiếu có triển vọng kinh doanh tích cực, cộng hưởng thêm lợi thế từ câu chuyện nâng hạng. Nổi bật là ngành Chứng khoán: kết quả kinh doanh dự kiến khả quan nhờ thanh khoản tăng, hoạt động cho vay và tự doanh đều hưởng lợi, đồng thời nhóm này cũng là tâm điểm thu hút vốn ngoại.

Ngoài ra, các cổ phiếu đầu ngành trong những lĩnh vực có triển vọng tốt, nhiều khả năng được FTSE thêm vào rổ chỉ số, cũng sẽ là lựa chọn ưu tiên cho giai đoạn hiện tại.

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn ông!