Sự kiện do Bộ Công Thương giao Báo Công Thương và Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công phối hợp tổ chức. 

Diễn đàn nhằm phổ biến các nội dung mới của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả vừa được Quốc hội khóa XIV thông qua tại kỳ họp thứ 9, đồng thời thể hiện tinh thần chủ động của Bộ Công Thương trong triển khai Luật, góp phần cùng Chính phủ xây dựng nền kinh tế năng lượng bền vững, phát thải thấp.

Trong bối cảnh toàn cầu chuyển dịch mạnh mẽ sang mô hình tăng trưởng xanh, Việt Nam không nằm ngoài xu hướng đó. Với cam kết tại COP26 và định hướng chiến lược từ Nghị quyết 55-NQ/TW của Bộ Chính trị, việc sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả đã trở thành trụ cột quan trọng trong bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, đồng thời thúc đẩy tăng trưởng xanh.

Theo thống kê, đến nay có hơn 9.500 hộ dân đã lắp đặt điện mặt trời áp mái, 1.200 doanh nghiệp thực hiện kiểm toán năng lượng, hơn 5.000 người quản lý và kiểm toán viên được đào tạo, cấp chứng chỉ. Riêng chương trình dán nhãn năng lượng giúp tiết kiệm khoảng 100 triệu kWh điện mỗi năm, tương đương công suất của một nhà máy nhiệt điện 300 MW, đồng thời loại bỏ khỏi thị trường hàng chục triệu bóng đèn sợi đốt.

Bộ Công Thương cho biết, giai đoạn 2011-2015, cả nước tiết kiệm được 11.261 KTOE năng lượng, tương đương 5,65% tổng tiêu thụ năng lượng quốc gia; giai đoạn 2016-2020, kết quả này tiếp tục được duy trì, góp phần giảm phát thải hàng triệu tấn khí nhà kính. Từ năm 2020 đến nay, các chương trình tiết kiệm năng lượng được đẩy mạnh với mục tiêu đạt trên 2% tổng sản lượng điện thương phẩm mỗi năm, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển bền vững.

Phát biểu tại Diễn đàn, Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh và khuyến công (Bộ Công Thương) Đỗ Thị Minh Trâm nhấn mạnh, năng lượng là "huyết mạch" của nền kinh tế quốc dân. Trong bối cảnh thế giới và Việt Nam đẩy mạnh chuyển dịch sang mô hình tăng trưởng xanh, việc phát triển năng lượng mới, sạch và sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả chính là trụ cột quan trọng để bảo đảm an ninh năng lượng và giảm phát thải.

Theo bà Trâm, Nghị quyết 55-NQ/TW của Bộ Chính trị và Quy hoạch điện VIII điều chỉnh xác định rõ đến năm 2030, Việt Nam cần đạt khoảng 150.000MW công suất nguồn điện – gần gấp đôi hiện nay – để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội với tốc độ tăng trưởng GDP bình quân 8%/năm.

Tuy nhiên, theo bà Trâm, giai đoạn 2021–2024, việc cung ứng năng lượng gặp nhiều khó khăn do tác động của biến đổi khí hậu, đại dịch Covid-19, biến động giá năng lượng toàn cầu và tiến độ đầu tư hạ tầng còn chậm, trong khi nhu cầu điện tăng bình quân 8–10%/năm. Nhiều nhà máy công nghiệp vẫn sử dụng công nghệ cũ, hiệu suất thấp, nhận thức về tiết kiệm năng lượng chưa sâu rộng, gây áp lực lớn cho hệ thống điện quốc gia.

Trước thực tế đó, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là giải pháp cấp bách, đồng thời là chiến lược lâu dài nhằm bảo đảm an ninh năng lượng, giảm chi phí, giảm phát thải, bảo vệ môi trường và nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. Việt Nam đã thể chế hóa chủ trương này bằng Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, cùng nhiều chương trình, quyết định, chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ.

Thảo luận về “Những chính sách mới và giải pháp thực hiện Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả”, Chuyên gia kinh tế, TS. Trần Đình Thiên nêu các vấn đề về nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước và vai trò, trách nhiệm của doanh nghiệp trong lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; chính sách ưu đãi tài chính và hỗ trợ thu xếp vốn (như tín dụng xanh, trái phiếu xanh) cho các dự án ESCO, các quy định kỹ thuật chi tiết cho việc đo lường, giám sát và xác nhận hiệu quả năng lượng do các công ty này cung cấp...