Chuyển đổi số gắn với chống thất thu hiệu quả

Theo Bộ Tài chính, tổng thu ngân sách nhà nước lũy kế 9 tháng đầu năm 2025 ước đạt 1.901,6 nghìn tỷ đồng, bằng 96,7% dự toán và tăng 28,9% so với cùng kỳ năm 2024. Kết quả thu ngân sách này thể hiện rõ sự phục hồi tích cực của nền kinh tế, cho thấy các chính sách tài khóa và tiền tệ đã được triển khai hiệu quả, kịp thời hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, từ đó tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và đóng góp nguồn thu ổn định cho ngân sách nhà nước.

Ngay từ đầu năm, các cơ quan thuế và hải quan đã tập trung triển khai hiệu quả các luật thuế, thực hiện đồng bộ nhiệm vụ thu ngân sách, tăng cường công tác quản lý, mở rộng cơ sở thuế, đồng thời rà soát đối tượng và nguồn thu trên toàn quốc. Song song với đó, quá trình chuyển đổi số được ngành Tài chính đẩy mạnh, đưa toàn bộ hoạt động quản lý thuế lên môi trường số.

Các ứng dụng công nghệ hiện đại như hóa đơn điện tử, ứng dụng eTax Mobile tích hợp với nền tảng VNeID của Bộ Công an, và ứng dụng iCanhan hỗ trợ người dân quyết toán thuế thu nhập cá nhân đã được triển khai rộng rãi. Các cổng thông tin điện tử phục vụ nhà cung cấp nước ngoài, thương mại điện tử và hộ kinh doanh cá thể trên nền tảng số cũng được phát triển.

Việc tăng cường chia sẻ dữ liệu giữa Bộ Tài chính với Bộ Công an, Ngân hàng Nhà nước, cùng quá trình xây dựng cơ sở dữ liệu lớn (big data) đã nâng cao năng lực quản lý dòng tiền, phòng chống gian lận thương mại và thất thu thuế, đồng thời tạo môi trường kinh doanh minh bạch, cạnh tranh lành mạnh.

Công tác thanh tra, kiểm tra cũng được chú trọng nhằm ngăn chặn hành vi vi phạm và chống thất thu ngân sách. Tính đến ngày 15/9/2025, cơ quan thuế đã thực hiện khoảng 39.240 cuộc thanh tra, kiểm tra, qua đó kiến nghị xử lý tài chính với tổng số tiền khoảng 41,4 nghìn tỷ đồng.

Cơ quan Hải quan cũng đã tiến hành 827 cuộc kiểm tra sau thông quan, kiểm tra nội bộ và xử lý số thu vào ngân sách là 617,2 tỷ đồng. Đồng thời, lực lượng này phối hợp với các cơ quan chức năng phát hiện và xử lý 13.300 vụ vi phạm về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, với tổng giá trị hàng hóa khoảng 17,7 nghìn tỷ đồng, số tiền thu về cho ngân sách đạt 664,1 tỷ đồng.

Thu nội địa tiếp tục đóng vai trò chủ lực

Trong cơ cấu thu ngân sách, thu nội địa tiếp tục đóng vai trò chủ lực với ước đạt khoảng 1.634,9 nghìn tỷ đồng, bằng 98% dự toán, tăng 33,6% so với cùng kỳ năm trước. Đáng chú ý, khoản thu từ nhà, đất đạt 409,1 nghìn tỷ đồng, vượt 139,6% dự toán và tăng mạnh 118,2% so với cùng kỳ. Kết quả này là nhờ thị trường bất động sản phục hồi rõ nét, kinh tế tăng trưởng khá, đầu tư công được thúc đẩy, các địa phương thực hiện tốt Luật Đất đai năm 2024 và triển khai quyết liệt Công điện số 124/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Bên cạnh đó, việc sáp nhập các đơn vị hành chính mới tạo điều kiện mở rộng không gian phát triển, đẩy mạnh đấu giá, cho thuê đất, từ đó góp phần huy động hiệu quả nguồn lực từ đất đai cho ngân sách. Trong tổng thu từ đất, tiền sử dụng đất ước đạt 360,3 nghìn tỷ đồng, bằng 141,9% dự toán, tăng 136,5% so với cùng kỳ; thu tiền thuê đất đạt 46,1 nghìn tỷ đồng, bằng 130,7% dự toán, tăng 46,1%.

Thu từ ba khu vực kinh tế trọng điểm chiếm 49,3% dự toán thu nội địa đạt khoảng 721,9 nghìn tỷ đồng, bằng 87,7% dự toán và tăng 19,1% so với cùng kỳ. Các khoản thu còn lại cũng ghi nhận kết quả tích cực, như thu phí và lệ phí đạt 90,3% dự toán, tăng 14,7%; thu từ hoạt động xổ số kiến thiết đạt 90,1% dự toán, tăng 15,4%; thu khác ngân sách đạt 115,8% dự toán, tăng 30%; thu cấp quyền khai thác khoáng sản đạt 105,3% dự toán. Riêng thuế bảo vệ môi trường đạt tiến độ thấp, chỉ đạt 44,7% dự toán, nhưng vẫn tăng 6,9% so với cùng kỳ năm 2024.

Bên cạnh thu nội địa, thu từ dầu thô ước đạt khoảng 37,2 nghìn tỷ đồng, bằng 69,9% dự toán, giảm 15,6% so với cùng kỳ năm 2024. Trong khi đó, thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu đạt khoảng 228 nghìn tỷ đồng, tương đương 97% dự toán, tăng 9,8% nhờ kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa có thuế tăng 2% và tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đến giữa tháng 9 tăng 17,3%. Đặc biệt, một số mặt hàng nhập khẩu chủ lực có đóng góp lớn vào ngân sách đã tăng mạnh, mang lại thêm khoảng 22,3 nghìn tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước.

Với kết quả thu ngân sách 9 tháng khả quan, tình hình tài chính – ngân sách quốc gia đang ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực. Để đảm bảo hoàn thành cao nhất chỉ tiêu thu ngân sách năm 2025 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, ngành Tài chính đang tiếp tục tăng cường kỷ luật tài chính, đẩy mạnh quản lý thu, chống thất thu và khai thác hiệu quả tiềm năng từ nền kinh tế đang phục hồi.