Chỉ số giằng co, thanh khoản giảm, phái sinh nghiêng phòng thủ

Theo SHS Research, sau nhịp điều chỉnh từ vùng đỉnh cũ 1.700 điểm, VN-Index chịu áp lực bán ngay từ đầu tuần và lùi về sát 1.620 điểm. Lực cầu bắt đáy xuất hiện giúp chỉ số hồi phục nhẹ, đóng cửa tuần tại 1.660,70 điểm (+0,13%), duy trì trên ngưỡng hỗ trợ tâm lý 1.600 điểm. Trái lại, VN30 giảm 0,37% xuống 1.852,65 điểm, cho thấy vùng kháng cự 1.880 điểm vẫn là thử thách lớn khi nhóm cổ phiếu trụ chưa tạo được sự đồng thuận.

Thanh khoản tiếp tục là điểm trừ. Khối lượng khớp lệnh bình quân trên HOSE chỉ còn 910 triệu cổ phiếu mỗi phiên, giảm gần 10% so với tuần trước và thấp hơn nhiều so với mức đỉnh 1,67 tỷ cổ phiếu mỗi phiên trong tháng 8. Không chỉ là sự sụt giảm về số lượng, mức thanh khoản thấp còn phản ánh khả năng hấp thụ cung suy yếu: cùng một áp lực bán, giá cổ phiếu dễ bị kéo lùi hơn. Giá trị giao dịch toàn sàn khoảng 141 nghìn tỷ đồng cũng cho thấy dòng tiền đang “co mình” trong bối cảnh các quỹ chốt NAV và ngân hàng cơ cấu tín dụng cuối quý.

Khối ngoại vẫn duy trì áp lực bán ròng, với tổng giá trị 7.355 tỷ đồng trên HOSE. Lực bán tập trung vào các mã vốn hóa lớn như STB (–982 tỷ đồng), VHM (–926 tỷ đồng), FPT (–902 tỷ đồng), SSI (–781 tỷ đồng), MSN (–419 tỷ đồng), khiến nhịp hồi của VN-Index dễ hụt hơi.

Ở chiều mua, BID (+200 tỷ đồng), BSR (+126 tỷ đồng), HVN (+125 tỷ đồng) nổi bật nhưng không đủ cân bằng. Lũy kế từ đầu năm, khối ngoại đã rút ròng hơn 96,5 nghìn tỷ đồng, vượt cả lượng bán ròng của năm 2024 – cho thấy xu hướng rút vốn ngoại vẫn chưa dừng lại.

Trên thị trường phái sinh, hợp đồng VN30F2410 lùi về 1.840 điểm, basis âm nới rộng lên –12,65 điểm so với VN30. Các kỳ hạn xa hơn cũng chiết khấu từ –12 đến –34 điểm. Khối lượng giao dịch tăng 6% trong khi số hợp đồng mở đạt 39.487, cho thấy nhà đầu tư gia tăng vị thế bán phòng vệ. Đây là tín hiệu rõ ràng rằng giới giao dịch phái sinh không kỳ vọng nhịp bứt phá gần, mà chủ yếu giữ thế phòng thủ trước rủi ro VN30 tiếp tục điều chỉnh.

Phân hóa ngành: khu công nghiệp hưởng lợi, nhóm trụ tiếp tục chịu áp lực

Bức tranh thị trường tuần qua cho thấy sự phân hóa sâu sắc. Xây dựng và khu công nghiệp duy trì sắc xanh nhờ kỳ vọng đầu tư công và dịch chuyển sản xuất. Khảo sát tại Khu công nghiệp, khu chế xuất TP. Hồ Chí Minh ghi nhận nhu cầu lao động đang tăng trở lại, củng cố triển vọng ổn định sản xuất và lợi nhuận cho nhóm cổ phiếu khu công nghiệp. Dầu khí cũng hồi phục theo đà giá dầu thế giới, trong khi bảo hiểm khởi sắc với kỳ vọng kết quả kinh doanh quý III khả quan nhờ lãi đầu tư.

Chiều ngược lại, nhiều nhóm trụ cột tiếp tục suy yếu. Công nghệ – viễn thông, thép, bán lẻ giảm điểm khi sức cầu tiêu dùng trong nước chưa phục hồi rõ rệt và chi phí đầu vào vẫn neo cao. Chứng khoán đi xuống khi thanh khoản cơ sở sụt giảm, tác động trực tiếp đến doanh thu môi giới. Bất động sản, cảng biển, phân bón – hóa chất cũng mất điểm trong bối cảnh dòng tiền vẫn ưu tiên trạng thái phòng thủ.

Ở cấp độ cổ phiếu, sự phân hóa càng rõ rệt. Một số mã nhỏ bật tăng mạnh như SVD (+31,6%), LGC (+18,6%), SRC (+17,7%), TDT (+13,5%), phản ánh dòng tiền đầu cơ vẫn hiện diện. Ngược lại, các mã yếu như DAT (–16,7%), TGG (–15,9%), PMG (–14,9%) chịu áp lực bán mạnh, cho thấy tâm lý thận trọng bao trùm. Về thanh khoản, dòng tiền tập trung chủ yếu ở các mã đầu tàu: MSN (~542 triệu cổ phiếu), SHB (~527 triệu cổ phiếu), VHM (~343 triệu cổ phiếu), VPB (~285 triệu cổ phiếu), VIX (~256 triệu cổ phiếu). Thực tế này cho thấy dù dòng tiền tổng thể suy yếu, nhà đầu tư vẫn xoay quanh những cổ phiếu có quy mô lớn và câu chuyện rõ ràng.

Theo SHS Research, đây là đặc trưng của một giai đoạn “giữ nhịp”: dòng vốn nội không rút hẳn khỏi thị trường nhưng trở nên kỹ tính hơn, chỉ chọn những nhóm có triển vọng tăng trưởng rõ ràng. Tuy nhiên, sự thiếu đồng thuận từ nhóm vốn hóa lớn vẫn là điểm nghẽn khiến VN-Index khó có động lực tăng bền vững. 

Triển vọng nào?

SHS Research nhận định VN-Index đang tích lũy ngay dưới MA20 quanh 1.665 điểm, biên dao động chủ yếu 1.620–1.680 điểm sau khi tạo đỉnh cuối tháng 8. Khi biên độ hẹp và thanh khoản suy yếu, thị trường cần một cú hích mới – hoặc từ kết quả kinh doanh quý III vượt kỳ vọng, hoặc từ yếu tố vĩ mô tích cực như tín dụng, lãi suất hay sự đảo chiều của dòng vốn ngoại.

Xét về định giá, VN-Index hiện giao dịch ở mức P/E khoảng 15 lần, P/B khoảng 2,0 lần, thấp hơn so với đỉnh tháng 8 nhưng vẫn cao hơn trung bình 5 năm. So với khu vực, mức định giá này còn hấp dẫn (Thái Lan ~17 lần, Indonesia ~18 lần), tức thị trường vẫn có “dư địa” nếu lợi nhuận cải thiện. Tuy nhiên, bối cảnh quốc tế lại đặt thêm thách thức: nợ toàn cầu lên kỷ lục 338 nghìn tỷ USD trong quý II/2025, làm gia tăng rủi ro chi phí vốn và tâm lý thận trọng của dòng tiền quốc tế.

Ở góc nhìn ngắn hạn, ông Hoàng Đức Anh - nhân viên môi giới tại VNDIRECT cho rằng việc VN-Index không giữ được MA20 trong phiên cuối tuần, dù có sự nâng đỡ từ VIC, phản ánh áp lực bán đã lan rộng. Nhiều cổ phiếu giảm mạnh hơn chỉ số, trong khi dòng tiền vào nhóm vừa và nhỏ co hẹp đáng kể. Khối lượng khớp lệnh cũng thấp hơn phiên trước, cho thấy tâm lý nhà đầu tư tiếp tục “đứng ngoài quan sát”, đặc biệt khi chờ đợi quyết định nâng hạng từ FTSE Russell vào ngày 8/10.

Ông Đức Anh nhấn mạnh rằng nhịp hồi từ 1.600 điểm lần này kém hút tiền hơn trước, phản ánh nền giá thiếu ổn định. Thị trường có thể tiếp tục kiểm định cung – cầu, thậm chí rung lắc ở nhóm trụ để mở biên quanh 1.600 điểm. Trong bối cảnh đó, cơ hội chỉ phù hợp với những nhà đầu tư linh hoạt, tận dụng nhịp hồi để cơ cấu lại danh mục; còn việc mua đuổi ở vùng cao tiềm ẩn nhiều rủi ro khi xác suất sinh lời ngắn hạn thấp.

Theo SHS Research, chiến lược an toàn là giữ tỷ trọng vừa phải, hạn chế mua đuổi khi VN-Index áp sát 1.680–1.700 điểm. Danh mục nên ưu tiên cổ phiếu đầu ngành, nền tảng cơ bản tốt, có triển vọng lợi nhuận quý III và gắn với xu hướng tăng trưởng dài hạn như đầu tư công, khu công nghiệp, dầu khí, bảo hiểm.

"Ngắn hạn có thể linh hoạt lướt T0 ở nhịp điều chỉnh, song trọng tâm vẫn là kiện toàn danh mục, sẵn sàng cho chu kỳ mới khi thị trường phát đi tín hiệu rõ ràng hơn", SHS Research nhận định.