Dành nguồn lực cho hạ tầng chiến lược

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, chiều 4/11, Quốc hội thảo luận ở Tổ về dự thảo Văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Phát biểu tại Tổ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu rõ, dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng là kết tinh trí tuệ của các cấp ủy Đảng, các nhà khoa học, nhà nghiên cứu và các nhà hoạt động thực tiễn. Cách làm hiện nay là tiếp thu ý kiến nhân dân, vừa tập trung dân chủ vừa phát huy trí tuệ toàn dân tộc.

Nhấn mạnh đến vấn đề đại đoàn kết toàn dân tộc, Thủ tướng khẳng định, đây là điểm tựa rất quan trọng của Dân tộc ta, "có đoàn kết thì mới có sức mạnh". Đoàn kết ở đây là đoàn kết toàn dân tộc, đoàn kết toàn Đảng toàn dân, đoàn kết trong xã hội, đoàn kết quốc tế, đoàn kết trong nước. Dù mỗi giai đoạn lại có những đặc trưng, đặc thù khác nhau, nhưng tựu chung lại là "phải đoàn kết để phục vụ lợi ích của quốc gia, của dân tộc, của đất nước và đoàn kết là sức mạnh".

Đề cập đến phát triển hạ tầng, Thủ tướng nêu rõ hạ tầng chiến lược là một trong 3 đột phá chiến lược (cùng với nhân lực và thể chế). Nhiệm kỳ tới, cần nâng "tầm" và hiệu quả của 3 đột phá này. "Nâng cao chất lượng của đột phá, nâng cao nội hàm của đột phá, nâng cao hiệu quả của đột phá, biến thành sức mạnh để phát triển kinh tế", Thủ tướng nhấn mạnh.

Theo Thủ tướng, nhiệm kỳ này đầu tư phát triển tăng 55% so với nhiệm kỳ trước, thông qua tăng thu, tiết kiệm chi và phân bổ nguồn lực hợp lý. Thủ tướng yêu cầu các địa phương, bộ, ngành cần chủ động trong xây dựng thể chế - vừa là nguồn lực, vừa là động lực, vừa là sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Riêng với hạ tầng giao thông, Thủ tướng Chính phủ nêu rõ phải dành nguồn lực đầu tư hoàn thiện hệ thống đường cao tốc quan trọng để tạo động lực phát triển. Việc triển khai là phân cấp từng bước cho địa phương theo nguyên tắc phân cấp đi đôi với phân bổ nguồn lực, tăng cường giám sát và nâng cao năng lực thực thi của các bộ, ngành, địa phương. "Cả trung ương và địa phương, nhà nước và tư nhân, hợp tác công tư thì chúng ta mới phát triển được hạ tầng", Thủ tướng nêu.

Theo Thủ tướng, trong lĩnh vực hàng không, cần hình thành các hãng hàng không tự quản lý, tự cạnh tranh, tự phát triển. "Nếu chỉ có Vietnam Airlines thì người dân không được hưởng giá rẻ như hiện nay", Thủ tướng nói và nhấn mạnh, cần có cơ chế cho tư nhân tham gia, cạnh tranh, phát triển. Thủ tướng cũng dẫn ví dụ, trước đây ,sân bay Vân Đồn giao cho tư nhân và được triển khai rất nhanh, chỉ mất 2 năm thay vì 5-7 năm như dự kiến. Hay vừa qua mở rộng sân bay Phú Quốc cũng mạnh dạn giao cho tư nhân làm. 

Bên cạnh đường bộ, hàng không, Chính phủ cũng đẩy mạnh đầu tư đường sắt cao tốc, đường thủy nội địa và cảng biển, hướng đến hệ thống hạ tầng đồng bộ, hiện đại và kết nối vùng hiệu quả.

Không chạy theo tăng trưởng đơn thuần

Đề cập đến xây dựng pháp luật, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, pháp luật vừa là động lực, vừa là nguồn lực và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Cách xây dựng pháp luật cần bám sát thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo, đồng thời đổi mới tư duy pháp luật hướng tới phát triển, không chỉ quản lý. Ông lấy ví dụ từ lĩnh vực đầu tư công, giải phóng mặt bằng, đấu thầu - những vấn đề còn nhiều vướng mắc thực tế và cho rằng xây dựng pháp luật vừa phải bám sát thực tiễn, vừa phải có hiệu quả nhưng mà làm sao phát huy được sự chủ động, tích cực, dám chịu trách nhiệm của người thực thi.

Về an sinh xã hội, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, không hi sinh công bằng xã hội, an sinh hay môi trường để chạy theo tăng trưởng đơn thuần. Nhiệm kỳ này, đầu tư an sinh xã hội chiếm 1,1 triệu tỷ đồng (khoảng 17% GDP), đảm bảo không để ai bị bỏ lại phía sau. Trung ương tích hợp 3 chương trình mục tiêu quốc gia, giao quyền cho địa phương, đảm bảo người nghèo, dân tộc thiểu số đều được thụ hưởng chính sách.

Liên quan việc vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, Thủ tướng nói đây là "thắng lợi sau sắp xếp lại bộ máy", chuyển đổi trạng thái từ quản lý sang kiến tạo và phục vụ nhân dân. Cho rằng bộ máy 80 năm hình thành không thể thay đổi ngay, do đó cần xây dựng chức năng, nhiệm vụ, vị trí việc làm, bố trí cán bộ và chế độ chính sách phù hợp. Theo Thủ tướng, cán bộ cơ sở hiện chưa đồng đều về kiến thức quản lý, kiến thức pháp luật, kiến thức chuyên môn và kỹ năng chuyển đổi số, do đó, "thiếu gì thì bồi dưỡng đó".

Với mục tiêu tăng trưởng trên 8% trong năm nay và tăng trưởng 2 con số trong giai đoạn tới, Thủ tướng nhận định tăng trưởng cao rất khó nhưng có dư địa để làm. Năm nay, với mức tăng trưởng trung bình 3 quý đạt 7,85%, song Thủ tướng lo ngại mức tăng trưởng của quý cuối năm trong bối cảnh miền Bắc vừa qua ngập lụt và miền Trung cũng đang chìm trong mưa lũ.

Tuy nhiên, Thủ tướng cho rằng điều này đòi hỏi cả hệ thống chính trị phải nỗ lực để làm được. “Càng khó khăn, dân tộc ta càng nảy sinh sáng kiến, càng phải đoàn kết, càng phải nỗ lực vươn lên. Đó chính là sức mạnh Việt Nam”, Thủ tướng tin tưởng.

Thủ tướng cũng khẳng định chủ trương xuyên suốt là tăng trưởng nhanh nhưng phải bền vững, ổn định được kinh tế vĩ mô, kiểm soát được lạm phát, đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế, đảm bảo thu, chi, trả nợ. Theo Thủ tướng, đây là những vấn đề vĩ mô rất quan trọng, cũng là một động lực tăng trưởng; không chỉ có các động lực tăng trưởng truyền thống là đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng và các động lực tăng trưởng mới là khoa học công nghệ, chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh.