Mạnh dạn lược bỏ nhiều loại dự án không cần chấp thuận đầu tư

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khoá XV, chiều 11/11, Quốc hội tiến hành thảo luận tại Tổ về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo; Dự án Luật Đầu tư (sửa đổi); Dự án Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi).

Quan tâm đến dự án Luật Đầu tư (sửa đổi) trong phiên thảo luận tại Tổ 11, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng - Đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Cần Thơ cho rằng, việc sửa đổi Luật lần này là cần thiết và cấp bách nhằm đạt được 4 mục tiêu quan trọng gồm tăng cường phân cấp, phân quyền; đơn giản hóa thủ tục hành chính; giảm chi phí tuân thủ và đặc biệt là nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia thông qua cải cách thể chế.

Theo đại biểu, trong bối cảnh Việt Nam đang hướng tới mục tiêu có 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030, việc sửa đổi Luật Đầu tư cần có những cơ chế, chính sách mang tính vượt trội, không chỉ so với quy định trước đây mà còn cần so sánh với các nước trong khu vực và trên thế giới. 

Do đó, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng đề nghị bổ sung hai hình thức hỗ trợ đầu tư mới gồm: hỗ trợ xây dựng và áp dụng mô hình quản trị doanh nghiệp hiện đại, bao gồm việc cung cấp phần mềm và công cụ chuyển đổi số để các hộ kinh doanh có thể chuyển đổi thuận lợi sang mô hình doanh nghiệp và hỗ trợ doanh nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường.

Về ngành nghề và địa bàn ưu đãi đầu tư, đại biểu đề nghị cân nhắc bổ sung các địa bàn có nhiều khó khăn về cơ sở hạ tầng giao thông, hệ thống logistics còn hạn chế cũng như các khu vực chịu nhiều tác động của biến đổi khí hậu, thiên tai thất thường, ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động kinh doanh và đời sống người dân.

Đánh giá cao cơ quan soạn thảo đã thu hẹp dự án thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, cơ quan soạn thảo đã mạnh dạn lược bỏ nhiều loại dự án không cần qua bước này, giúp rút ngắn quy trình và giảm thời gian thực hiện cho nhà đầu tư. Đại biểu đề nghị tiếp tục rà soát để thu hẹp tối đa phạm vi các dự án phải xin chấp thuận chủ trương, có thể chỉ giữ lại 2 nhóm bắt buộc là các dự án có yếu tố phức tạp, nhạy cảm về quốc phòng, an ninh ở khu vực biên giới hoặc vị trí chiến lược và các dự án cần áp dụng cơ chế, chính sách đặc thù khác với quy định của pháp luật hiện hành.

Cũng thảo luận về dự án Luật này, đại biểu Nguyễn Văn Quân - Đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Cần Thơ bày tỏ quan tâm đến ngành nghề và địa bàn ưu đãi đầu tư. Đại biểu đề nghị bổ sung cụm từ “cụm công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp” vào nhóm địa bàn được hưởng ưu đãi. Đại biểu phân tích rằng bản chất của cụm công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp cũng là tạo mặt bằng cho các cơ sở sản xuất, chỉ khác ở quy mô và đối tượng doanh nghiệp.

Trong khi khu công nghiệp thường thu hút doanh nghiệp lớn, thì cụm công nghiệp chủ yếu hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại địa phương. Do đó, đại biểu cho rằng, việc đưa cụm công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp vào danh mục địa bàn ưu đãi sẽ giúp tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhỏ, cơ sở sản xuất nhỏ lẻ có nơi hoạt động phù hợp, đồng thời giúp địa phương quản lý tốt hơn các cơ sở có nguy cơ gây ô nhiễm.

Cùng với đó, đại biểu cũng đề nghị bổ sung quy định không áp dụng đấu giá, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư trong các cụm công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp. Đại biểu cho rằng các doanh nghiệp nhỏ và vừa chỉ cần đăng ký đầu tư vào các cụm này, không nên phải qua đấu giá hay đấu thầu, nhằm tạo thuận lợi và hỗ trợ tối đa cho họ phát triển sản xuất, kinh doanh.

Mở rộng tối đa, chỉ giữ lại các quy định thật cần thiết

Làm rõ các nội dung đại biểu Quốc hội quan tâm, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, trong dự thảo Luật hiện nay, Bộ Tài chính đã tiếp thu đầy đủ ý kiến của cơ quan thẩm tra và Ủy ban Thường vụ Quốc hội, thu hẹp, làm rõ các loại dự án phải thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư. Theo đó, các dự án thuộc diện này bao gồm: dự án đầu tư phát triển hạ tầng trong các lĩnh vực quan trọng, nhạy cảm như cảng biển, sân bay, viễn thông, xuất bản, báo chí; các dự án có sử dụng đất, mặt nước, vùng biển; các dự án có ảnh hưởng lớn đến môi trường hoặc triển khai tại khu vực nhạy cảm về quốc phòng, an ninh.

Bộ trưởng nhấn mạnh, quan điểm của Bộ Tài chính là giảm tối đa danh mục dự án phải chấp thuận chủ trương đầu tư, chỉ giữ lại những trường hợp thật sự cần thiết. Bộ sẽ tiếp tục rà soát, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội để hoàn thiện quy định này.

Về nội dung chấp thuận chủ trương đầu tư, dự thảo Luật hướng tới rút gọn tối đa, chỉ giữ lại các yếu tố thiết yếu như quy mô, mục tiêu, địa điểm, tiến độ và thời hạn thực hiện dự án. Đây là những thông tin quan trọng, thiết thực, bảo đảm tính minh bạch, đặc biệt đối với các dự án có yếu tố nước ngoài và liên quan đến chính sách ưu đãi đầu tư.

Liên quan đến ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, Bộ trưởng cho biết, cơ quan soạn thảo đã hoàn thiện quy định về nguyên tắc xác định điều kiện đầu tư kinh doanh nhằm sàng lọc, phân định rõ các lĩnh vực cần tiền kiểm và chuyển dần sang cơ chế hậu kiểm. Theo dự thảo Luật, hiện đã cắt giảm khoảng 25 ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Bộ trưởng khẳng định sẽ tiếp tục rà soát và cắt giảm mạnh mẽ hơn nữa danh mục này.

Đối với chính sách ưu đãi và địa bàn ưu đãi đầu tư, Bộ trưởng nêu rõ, dự thảo Luật chỉ quy định nguyên tắc về các dự án được hưởng ưu đãi, còn danh mục cụ thể sẽ được quy định chi tiết trong Nghị định hướng dẫn, với sự tham gia góp ý của các bộ, ngành và địa phương. Bộ trưởng cho biết việc quy định chi tiết trong Nghị định sẽ linh hoạt và phù hợp hơn, bởi Luật quy định theo hướng là luật khung, mang tính bao quát.

Bộ trưởng thông tin thêm, dự thảo Luật cũng đã có những quy định ưu tiên, ưu đãi cho để phát triển nông nghiệp, cụm công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, cũng như các dự án có chuỗi giá trị và giá trị gia tăng cao. Đối với địa bàn ưu đãi đầu tư, Bộ Tài chính sẽ lưu ý bổ sung các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, khu vực chịu tác động của thiên tai, biến đổi khí hậu hoặc có hạ tầng giao thông hạn chế theo góp ý của các đại biểu Quốc hội tại Nghị định hướng dẫn Luật.

"Bộ Tài chính sẽ tiếp thu tối đa ý kiến của các đại biểu Quốc hội, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Quốc hội để nghiên cứu, hoàn thiện, chỉnh lý hồ sơ Luật Đầu tư (sửa đổi), bảo đảm chất lượng khi trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp này", Bộ trưởng nhấn mạnh.