Báo cáo tại cuộc khảo sát, Phó Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Cà Mau Nguyễn Phương Bình cho biết, đến thời điểm hiện tại, tình hình phân bổ và giao dự toán ngân sách cho UBND các xã, phường trên địa bàn tỉnh Cà Mau cơ bản đã bảo đảm thực hiện đầy đủ, kể cả các nhiệm vụ chi phát sinh khi tổ chức mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Sở Tài chính tỉnh Cà Mau cũng đã hướng dẫn việc sử dụng mã chương mới, tạm cấp ngân sách trong giai đoạn chuyển tiếp, xây dựng dự toán năm 2026, đồng thời tổ chức công tác kế toán và tập huấn chuyên môn cho cấp xã.

Ngay sau khi vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, trên cơ sở chỉ đạo của Bộ Tài chính, Tỉnh uỷ, HĐND và UBND tỉnh, Sở Tài chính đã ban hành nhiều văn bản triển khai và hướng dẫn chuyên môn về quản lý ngân sách, điều hành tài chính, chuyển giao nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách, bảo đảm hoạt động liên tục của các xã, phường.

Đồng thời, trên cơ sở dự toán thu - chi và các nghị quyết của HĐND tỉnh Cà Mau về phân bổ ngân sách năm 2025, Sở Tài chính đã tham mưu UBND tỉnh giao dự toán thu, chi ngân sách Nhà nước năm 2025 sau sắp xếp, trong đó tổng số bổ sung cân đối và bổ sung có mục tiêu từ ngân sách cấp tỉnh cho ngân sách xã, phường là 1.665,185 tỷ đồng. Nhờ vậy, mọi hoạt động của các xã, phường cần đến ngân sách đều được đảm bảo.

Tuy nhiên theo ông Bình, quá trình triển khai vẫn gặp nhiều khó khăn. Cụ thể, nhiều xã, phường phát sinh thêm nhiệm vụ chi sau sắp xếp, trong khi phải xử lý các tồn đọng liên quan đến chế độ, chi vượt kinh phí hoạt động hoặc nhu cầu sửa chữa, cải tạo, mua sắm cơ sở vật chất phục vụ năm học mới 2025 - 2026, đặc biệt là xây mới, sửa chữa nhà vệ sinh trường học. Các nhu cầu này đều vượt quá khả năng cân đối ngân sách địa phương.

Bên cạnh đó, công tác bàn giao nguồn tài chính - ngân sách Nhà nước từ cấp huyện khi kết thúc hoạt động cũng còn hạn chế.

Dù các địa phương đã gửi biên bản bàn giao về Sở Tài chính để tổng hợp, nhưng phần lớn hồ sơ chưa đầy đủ, thiếu tài liệu liên quan, gây khó khăn cho việc kiểm tra, đối chiếu và phân bổ lại nguồn ngân sách cho các xã, phường.

Vì vậy, theo ông Nguyễn Phương Bình, HĐND tỉnh Cà Mau cần quan tâm mở các lớp đào tạo, bồi dưỡng nhằm nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho các ban chuyên trách HĐND xã, phường, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Từ đó giúp việc phối hợp UBND các xã, phường với UBND cấp tỉnh, Sở ngành trong việc giao dự toán ngân sách được hiệu quả hơn.

Đồng thời, UBND các xã, phường cần tiếp tục phát huy tinh thần trách nhiệm trong công tác quản lý, điều hành ngân sách, chủ động sử dụng các nguồn lực được phân cấp và nguồn ngân sách tỉnh bổ sung để thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ chi phát sinh, góp phần ổn định và phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Trước tình hình trên, Phó trưởng Ban Kinh tế – Ngân sách, HĐND tỉnh Cà Mau Nguyễn Minh Đương cho rằng, sau khi hoàn chỉnh định mức ngân sách năm 2026, các ngành chức năng cần tổ chức làm việc trực tiếp với các xã, phường để rà soát, đánh giá thực tế, bảo đảm định mức phù hợp với quy mô và nhiệm vụ chi của từng đơn vị.

“Sau đợt khảo sát này, đoàn công tác sẽ tổng hợp báo cáo, đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các xã, phường, giúp nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng ngân sách, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ tài chính - ngân sách của tỉnh sao cho phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp”, ông Nguyễn Minh Đương cho biết.